Nhà Sử học Dương Trung Quốc: Chính quyền cần tôn trọng phần mộ chí Hoàng Cao Khải

Đền Trần Thương nhận bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt

Đền Trạng Trình đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt

Khu lăng mộ bị lãng quên hay buôn lỏng quản lý?

Mặc dù PV Phapluatplus.vn đã nhiều lần đặt lịch làm việc với đại diện quận Đống Đa, về việc; khu di tích Hoàng Cao Khải bị biến thành khu kinh doanh, nhà ở, trông giữ xe… Thế nhưng, nửa tháng trôi qua chúng tôi không có hồi âm từ phía chính quyền quận Đống Đa.

Nhà sử học Dương Trung Quốc trả lời PV Phapluatplus.vn

Để làm rõ trách nhiệm, cũng như những khó khăn trong giải quyết đối với khu di tích quốc gia Hoàng Cao Khải.

Phóng viên Phapluatplus.vn đã có cuộc trao đổi với Nhà sử học Dương Trung Quốc. Và đây là một phần thông tin, đáp ứng như cầu của công chúng quan tâm tới khu di tích này.

Khu lăng mộ Hoàng Cao Khải hiện là nơi trông giữ xe (Ảnh chụp ngày 28/6/2017).

PV: Hiện nay khu di tích quốc gia lăng mộ Hoàng Cao Khải không chỉ là nơi trông giữ xe mà còn là nơi ở của một số người. Họ làm biến dạng quang cảnh khu di tích và tinh trạng này kéo dài trong nhiều năm, gây bức xúc cho người dân. Thưa ông, trách nhiệm thuộc về đơn vị nào?

Nhà sử học Dương Trung Quốc: Có thể nói phần còn lại của khu sinh từ, lăng mộ Hoàng Cao Khải đã tồn tại khá lâu. Và đã trở thành kiến trúc được nhiều người đánh giá cao.

Rất tiếc là sau khi giải phóng thủ đô việc quản lý vùng đất đó, cộng với nhận thức một thời của khu sinh từ ấy hầu như không được quản lý và bị lấn chiếm.

Tôi được biết, nhiều lần gia đình (con cháu Hoàng Cao Khải ở Pháp trỏ về Việt Nam) gặp tôi và họ nói về việc muốn xin lại khu đất đó, nhưng họ không nhận được hồi âm.

Đặc biệt, những kiến trúc liên quan đến phần mộ của gia đình, về nguyên tắc cũng như theo luật Dân sự chúng ta phải tôn trọng, đó là mộ của người ta.

Do đó, việc trả hay không trả khu lăng mộ Hoàng Cao Khải, phải có cơ sở pháp lý, để trả lời cho người dân. Và nếu không trả, thì phải quản lý. Quản lý bảo tồn cái gì, như thế nào, phải qua khâu thẩm định của cơ quan có chuyên môn.

Để tình trạng vô chủ như hiện nay, tôi cho là xúc phạm tới thân nhân của những người có liên quan. Tôi cho rằng, không nên để tình trạng này kéo dài, như báo chí nêu hiện nay, theo tôi trách nhiệm thuộc chính quyền địa phương.

Một phần khu di tích là nơi ăn ở, kinh doanh của một số hộ dân.

PV: Thưa ông, nhiều người cho rằng, khu lăng mộ của Hoàng Cao Khải được xếp hạng là khu di tích quốc gia, cũng có ý kiến cho rằng tại sao khu di tích đã được xếp hạng mà hàng năm không có định kỳ trùng tu. Ông có bình luận gì về ý kiến này?

Về trách nhiệm tôi đã trả lời ở phần trên, việc khu di tích Hoàng Cao Khải có xứng đáng là kiến trúc di sản văn hóa hay không phải thông qua cơ quan có trách nhiệm, thẩm định, đánh giá. Cụ thể, trách nhiệm của ngành văn hóa.

Mặt khác, theo quan điểm cá nhân tôi, lãnh đạo của địa phương, cụ thể, quận Đống Đa phải làm một đề án mời ngành văn hóa vào cuộc, để đánh giá toàn bộ khu di tích Hoàng Cao Khải. Và có giải pháp không nên để tình trạng như hiện nay.

Trách nhiệm của chính quyền, ngoài việc đánh giá khu sinh từ (Hoàng Cao Khải), vừa thực thi những vấn đề liên quan tới lĩnh vực đất đai, liên quan tới Luật di sản.

Đồng thời cũng tôn trọng nhân thân của những người có liên quan tới khu sinh từ này. Tôi cho rằng đó là phương án tốt nhất, để giải quyết thực trạng khu lăng mộ Hoàng Cao Khải hiện nay.

Cần phải tôn trọng phần mộ chí

PV: Một số người dân cho rằng, cần xem xét lại khu di tích Hoàng Cao Khải, cũng như những đóng góp của ông cho sự nghiệp nước nhà. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, ở thời điêm đó, Hoàng Cao Khải thân với Pháp do đó phát sinh nhiều luồng tư thưởng. Với tư cách là nhà sử học, ông đánh giá như thế nào về ý kiến này?

Trước tiên là trách nhiệm của bên văn hóa, bên di sản…(bên chuyên môn) đánh giá một cách chuẩn xác. Không phải cứ thân Pháp là sai với chủ chương đường lối…

Tuy nhiên, việc nào đi việc đó, công hay tội đều phải rạch ròi. Để tình trạng như hiện nay, tôi cho đó là sự xúc phạm chung đối với việc bảo tồn, với những công trình kiến trúc và có liên quan tới đời sống tâm linh của người dân.

Không chỉ người dân mà người thân của gia đình cũng đến gặp tôi rất nhiều lần và họ rất bức xúc. Đặc biệt cần xác định rõ cái gì cần bảo tồn, trùng tu. Và điều quan trọng hơn cả như tôi đã nói ở phần trên, khu di tích Hoàng Cao Khải cần phải được bảo vệ, vì đó là mộ chí.

Trân trọng cảm ơn ông!