Trong hơn 50 dân tộc có mặt ở Việt Nam, nếu tính từ dân tộc nhiều người nhất xuống đến dân tộc ít người nhất, thì người Pu Péo đứng ở vị trí thứ 51, tức là chỉ “đông người” hơn các dân tộc Ơ đu, Brâu, Rơ Măm… Nói cho dễ hình dung: ở Việt Nam, người Pu Péo chỉ sống trên các dãy núi cao của duy nhất tỉnh Hà Giang, tổng số có khoảng 900 người.
Người Pu Péo ở dưới chân dãy Duống Mý Tỷ giáp biên giới Việt - Trung vòi vọi (cao 1.949m so với mặt nước biển; thuộc xã Phố Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang), giữa mây mù vây bủa. Nhiều chuyên gia văn hóa, môi trường - sinh thái - tộc người, họ không hiểu tại sao mà cộng đồng người nhỏ bé Pu Péo ở biên thùy xa ngái, ở hoang biệt rừng già kia người ta lại có cách nghĩ, cách làm, cách giữ rừng và cách ứng xử với nhau tuyệt vời đến thế.
“Ngày hội kì bí” chỉ có ở Củng Chá
Người Pu Péo đã lưu giữ, tôn vinh, quyết liệt với lời thề giữ rừng của mình. Lời thề ấy vang lên, trang trọng, thành kính giữa một rừng cây cổ thụ bên cửa rừng cấm. Cả bản Pu Péo, tất cả nam giới cùng quỳ mọp, sùng kính tạ ơn thần rừng, hứa với rừng là con sẽ giữ rừng cẩn thận.
Bản Củng Chá dưới chân Duống Mý Tảy có 2 khu rừng cấm, rừng được tuyệt đối bảo vệ, mỗi cây gỗ, mỗi tán rừng được bà con coi như những sinh mạng người, những phần thân thể của chư vịthần linh đang che chở cho sự an lành của họ.
Muốn ngả một cây gỗ về làm nhà, cần có cả hội đồng gia tộc, các họ tộc, xem xét thiệt hơn, xin ý kiến thần rừng. Một năm, lần lượt hai lễ cúng rừng được bà con rạp mình tổ chức, nghi lễ hết sức cầu kỳ, đủ gà, lợn, dê, bò, đủ bao nhiêu điều kiêng kỵ nghiêm khắc và kỳ bí nhất (ví dụ, đồ cúng lễ gồm: con gà sống lông đỏ đẹp; một con lợn đực đen tuyền; 7 chén rượu xếp hàng ngang - chén giữa đội đáy một chén khác; một bát nước; một nhúm muối; 7 con ngựa giấy đen; một cái ô bằng giấy đen che lư hương được bện bằng cỏ; 7 xâu thịt tổng hợp; một bát thịt gồm thịt nạc, gan, tim, tiết, gọi là Bát Bảo hộ đất nước...).
Ông thầy cúng uy tín nhất Củng Chá tên là Củng Díu Lèng thực hiện nghi lễ. Trong một lần lạc bước vào cõi “tiên cảnh” gồm thâm u, điệp trùng rừng già giáp biên giới Việt - Trung đó, tôi đã miêu tả lễ cúng rừng của người Pu Péo trong nhật ký của mình những dòng rành mạch, chi tiết giống như thước phim quay chậm. “Những vuông cơm tẻ giã nhuyễn, nặn thành bánh, xắt khúc được bày biện cẩn thận trong những cái nong tròn. Nhiều miếng cơm được xếp thành hàng thành lối trên lá chuối tươi.
Mỗi nắm cơm tượng trưng cho một vị thần, người Pu Péo theo tín ngưỡng đa thần,thần Rừng,thầnTrời, thần Đất, thần Suối, thần Gió… Trên mỗi nắm cơm là một mẩu trứng gà luộc (quả trứng luộc, bóc vỏ, sau đó xắt ra). Dưới chân bàn thờ làm bằng trúc tươi, lót lá chuối tươi xanh có buộc hai con gà vẫn còn sống nguyên, mỗi con gà buộc dây, dây cắm vào một cái cọc.
Xung quanh là bình rượu và những cái chén. Cách bàn thờ một chút, là một cái cọc khác, có buộc một con dê cái vẫn sống, lông màu đen. Chú dê cứ kêu be be liên tục. Lễ cúng bắt đầu, nó kéo dài vàitiếng đồng hồ, ông CủngDíu Lèng cứ cầm một cành trúc tươi xanh, còn nguyên cả lá loà xoà, khua đi khua lại suốt thời gian hành lễ. Có lúc tay ông cầm một quả bẩu khô.
Lời cúng rù rì, có lúc vang xa bay ngược lên cái triền rừng già. Lễ cúng chia làm ba giai đoạn, đoạn đầu cả con gà và con dê cái còn sống nguyên; đoạn hai, chúng đã bị đám thanh niên cắttiết, máu me be bét; đoạn ba: gà được luộc thơm phức, dê được thui vàng ruộm. Bữa tiệc núi rừng linh đình, hoang sơ diễn ra giữa trời đất, bên bìa rừng. Những người có mặt phải ăn hết thịt, uống hếtrượu ngay tại bãi cỏ xanh bìa rừng để cầu may mắn...”.
Lễ cúng thần rừng.
Sự thành tâm như cái tên, con suối
Tên gọi của hầu hết những cánh rừng trong xã Phố Là đều đi vào bài cúng trong lễ cúng rừng, nó cụ thể, rõ ràng như…thờ cúng tổ tiên với người Kinh ở dưới xuôi vậy:
“Ơ các thần thánh tổ tiên (…)
Thần rừng Bium, rừng Hiêng
Thần rừng Kiên, rừng Kiện
Thần rừng Ruông, rừng Níe
Thần rừng Xạn, rừng Sản
Thần rừng Xân, rừng Xề
Thần núi đá trập trùng…”.
Cái mà bà con Củng Chá cầu xin ở thần rừng, nó cũng rành mạch và đầy ý nghĩa bảo tồn, sinh thái… như những chuyên gia lâm nghiệp và chống biến đổi khí hậu đang đăng đàn diễn thuyết:
“Đừng cho sét đánh xuống ruộng
Gió, đừng cho nó to
Bão, đừng cho nó lớn.
Mưa, đừng cho nó nhiều.
Nước vào ruộng, nước đủ cho lúa uống
Nắng, đừng cho hạn hán.
Thấy gió về, đẩy gió lên núi.
Thấy mưa nhiều, đuổi nước xuống khe
Thấy bão về thì quạt bão đi”.
Có lẽ, với kiến thức bảo vệ thiên nhiên hoang dã từ ngàn xưa của người Pu Péo như thế này, thì ngành Kiểm lâm Việt Nam (còn quá nhiều “bất lực” trước “lâm tặc”!) cũng nên ngược miền núi đá tai mèo Đồng Văn Mèo Vạc để nhằm nghiên cứu, phát triển mô hình lễ cúng rừng / Lời thề giữ rừng, tìm ra một ý nghĩa tâm linh đích thực cho việc giữ gìn thiên nhiên - bầu sữa - tay nôi - tấm lá chắn che chở cuộc sống này.
Được biết, mới đây, Kiểm lâm Hà Giang đã tính toán “nhân rộng mô hình bảo vệ rừng bằng niềm tin tâm linh và lòng nhân ái với thiên nhiên”, đúng là, cần phải thốt lên: mừng thay, ngộ nghĩnh thay. Thế mới biết, kiến thức bản địa của các tộc người cổ xưa, rất phong phú và sâu sắc, người“tiên tiến” cần có thái độ trân trọng cần thiết để phát triển.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường phát triển đầy nỗ lực của một chuyên trang báo chí trẻ trung, hiện đại mà còn khẳng định vị thế, vai trò và trách nhiệm của Pháp luật Plus trong bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh mẽ.
Một người đàn ông vừa bị lừa mất số tiền 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng. Sự việc ngay sau đó đã được người này trình báo Công an.
Ủy ban Quốc gia Phòng, Chống Ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 397/NQ-CP Kế hoạch hành động của Chính phủ về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến năm 2030.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
An Giang đã hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao độ.
Một người đàn ông vừa trình báo Công an phường Khương Đình, TP. Hà Nội về việc bị lừa mất số tiền gần 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng.
Ủy ban Quốc gia Phòng, chống ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương pháp điều trị tái nghiện dựa trên liệu pháp tâm lý.
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an bàn giao một đối tượng truy nã đỏ của Interpol cho cơ quan chức năng Hàn Quốc.
Hành vi vi phạm pháp luật của Khoan bị phát hiện khi cơ quan chức năng kiểm tra, đối chiếu dữ liệu liên quan đến tài khoản Quỹ Cứu trợ của xã Phan Sơn.
Công an tỉnh Thanh Hóa vừa triệt xóa đường dây tội phạm hoạt động trên không gian mạng với quy mô đặc biệt lớn, xuyên quốc gia, do Mai Văn Tới (SN 2001, trú tại xã Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá) cầm đầu.
Bộ Công an cho biết Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã chính thức ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài sau khi hoàn tất các thủ tục khởi tố theo quy định của pháp luật.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
