Mặc dù Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo đã quy định rõ không xem xét, giải quyết đơn thư không có tên, địa chỉ rõ ràng, tức nặc danh, song đơn thư nặc danh vẫn được gửi tới các cơ quan chức năng bất chấp quy định này.
|
Ảnh minh họa |
Phần lớn các đơn thư nặc danh thuộc loại tố cáo. Vì sao người ta hiểu luật, biết rõ là đơn của mình không được xem xét mà vẫn viết đơn tố cáo? Có một nguyên nhân ai cũng biết là người tố cáo bị trả thù, còn nguyên nhân thứ hai thuộc loại “ném đá giấu tay” nhằm vào một ai đó với động cơ xấu.
Tuy nhiên, người viết đơn thư tố cáo nặc danh phần lớn thuộc trường hợp thứ nhất. Họ không thể chịu được những việc làm sai trái, lộng hành của một số cán bộ hoặc ngay bản thân họ chính là nạn nhân của những việc làm sai trái này.
Họ thuộc diện “thấp cổ, bé họng” hoặc “thân cô, thế cô” và lệ thuộc nhiều thứ với người họ tố cáo mà vì thế, họ buộc phải ẩn danh hoặc mạo danh, cho dù biết rằng đơn của họ không hợp pháp, không được xem xét, trả lời nhưng hy vọng là cơ quan cấp trên biết được thông tin về những việc làm sai trái của cán bộ mình.
Còn với trường hợp “ném đá giấu tay”,“chọc gậy bánh xe” hoặc “gắp lửa bỏ tay người” hay xảy ra vào trước các kỳ đại hội, cơ cấu nhân sự,... thì việc không xem xét là đúng.
Tuy nhiên, trên thực tế đã có những nạn nhân vô tội bị buộc tội vì cơ quan chức năng căn cứ vào tố cáo vu vơ, nặc danh để buộc tội người ta.
Trước tình trạng người tố cáo tham nhũng bị trả thù xảy ra khá phổ biến, ở nhiều địa phương khác nhau, sự trả thù bằng rất nhiều cách, đe dọa hoặc hành động, kể cả cách hèn hạ nhất như ném chất bẩn vào nhà đến sự trù dập công khai như đuổi việc thì sự lựa chọn duy nhất để tố cáo là nặc danh hoặc mạo danh (kiểu như Tập thể người lao động hay Nhân dân khu X.).
Bởi vậy, hạn chế nặc danh thì cần một môi trường minh bạch, trước hết là bảo vệ được người tố cáo, trừng trị nghiêm minh những kẻ lộng quyền.
Cách làm như Thanh tra Chính phủ hiện nay là khả thi ở chỗ không phải ném tất cả các đơn thư nặc danh vào sọt rác mà có sự xem xét, chọn lựa, lưu giữ thông tin hoặc phản ánh với cơ quan có thẩm quyền.
Sắp tới, Thông tư về bảo vệ người tố cáo tham nhũng được ban hành cũng là một động thái khuyến khích người tố cáo chính danh, giảm bớt sự nặc danh.