Các hoạt động phi pháp như buôn ma túy, mại dâm, cờ bạc sẽ được đề cập đến khi đề án thống kê “kinh tế ngầm” mà Chính phủ vừa phê duyệt bắt đầu được thực hiện.
Thu bạc khủng
Ngày 17.2, Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) Bộ Công an phối hợp Công an Hà Tĩnh và Hải quan Hà Tĩnh phát hiện, bắt quả tang 2 người Lào đi trên xe du lịch 9 chỗ ngồi vận chuyển 294 kg ma túy.
Trước đó, các lực lượng chức năng tại Hà Tĩnh cũng phát hiện các đối tượng vận chuyển gần 10 kg ma túy tổng hợp. Ngay trong những ngày Tết Kỷ Hợi, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế bắt 2 đối tượng cùng trú tỉnh Điện Biên vận chuyển 70 gói ma túy tổng hợp từ miền Bắc vào Huế để tiêu thụ.
 |
| Hoạt động mại dâm, cờ bạc, ma túy sẽ khó thống kê. |
Theo khảo sát của C04, trên cả nước có gần 1.600 cơ sở kinh doanh có biểu hiện liên quan đến ma túy (chủ yếu là quán bar, vũ trường, karaoke, nhà nghỉ, khách sạn). Năm 2018, cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện hơn 24.500 vụ, bắt gần 38.000 người liên quan; thu gần 1,6 tấn heroin, 2,5 tấn lá khat; 1,8 tấn và 1,4 triệu viên ma túy tổng hợp. So với năm 2017, số heroin thu giữ tăng 200%; ma túy tổng hợp tăng 125%.
Tương tự, hoạt động cờ bạc cũng tràn lan khắp nơi. Cuối tháng 12.2018, Công an TP.Ninh Bình triệt phá 2 ổ đánh bạc xóc đĩa và thu giữ hơn 200 triệu đồng. Đặc biệt trong năm 2018, các lực lượng chức năng triệt phá đường dây đánh bạc Rikvip có tổng số tiền hơn 9.583 tỉ đồng liên quan đến cựu Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Nguyễn Thanh Hóa đã làm rúng động cả nước.
Riêng liên quan đến đường dây mại dâm, trong năm qua Công an TP.HCM phát hiện đường dây mại dâm gây chấn động dư luận khi giá mại dâm lên đến 25.000 USD do Kiều Đại Dũ (23 tuổi, quê Bình Định) môi giới. Những vụ án từ mại dâm, cờ bạc đến ma túy đã bị bắt cho thấy các hoạt động này vẫn diễn ra khắp nơi, từ vài chục triệu đồng đến hàng ngàn tỉ đồng.
TS Vũ Đình Ánh, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu giá cả, Bộ Tài chính, nhận định “kinh tế ngầm” tồn tại như một tất yếu khách quan, và trở thành bộ phận cấu thành trong nền kinh tế của các nước trên thế giới, đặc biệt đối với các nước đang phát triển như VN.
Nên vấn đề đặt ra ở đây là phải phân loại. Thứ nhất phải chia đều ra các khu vực, trong đó có những khu vực không thể quan sát được (như là khu vực tội phạm). Hai là khu vực kinh tế có thể quan sát được cũng cần phân loại tiếp, đó là khu vực quan sát được cần thống kê và khu vực không cần thống kê để tránh làm tổn phí nguồn lực dẫn đến không khả thi.
Đưa vào luồng quản lý?
Vậy làm thế nào để thống kê được các hoạt động phi pháp như mại dâm, ma túy, cờ bạc? TS Võ Trí Thành, nguyên Phó viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương, cho rằng việc quan sát, thống kê các hoạt động kinh tế ngầm vào GDP là cần thiết, do có nhu cầu đòi hỏi về quản lý kinh tế vĩ mô, cải cách về thể chế và chuyển dần khu vực này từ khó quan sát sang khu vực chính thức để quản lý, lành mạnh hơn.
Có nhiều cách thức kỹ thuật để thống kê như đo lường thông qua điều tra mẫu, cùng với số liệu khác có những số liệu ước tính. Trên thực tế, phương pháp thống kê này đã thực hiện từ năm 1990, quy mô kinh tế ngầm khoảng hơn 10% GDP.
Từng làm công tác thống kê nên theo luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty luật Basico, nếu muốn vẫn có thể thực hiện được bằng phương pháp ước lượng. Những người làm công việc thống kê có thể quan sát tại một điểm mại dâm, bán ma túy... về giá cả và lượng người sử dụng, từ đó có thể ra được con số. Tuy nhiên luật sư này cho rằng các hoạt động kinh tế chính thức như mua bán ở siêu thị, BOT, hộ kinh doanh… mà con số còn “ly kỳ” thì việc quan sát, thống kê các hoạt động phi pháp này cũng sẽ không đơn giản.
Việc quan sát, thống kê những hoạt động này không có nghĩa là công nhận và hợp thức hóa mà để có thể kiểm soát, quản lý. Bởi hoạt động cờ bạc thì VN vừa thí điểm cho phép casino mở cửa cho người trong nước vào chơi nhưng không phải tràn lan. Riêng việc cho phép hợp thức mại dâm hay không trong năm qua vẫn còn tranh luận nhiều. Còn tham nhũng hay ma túy thì không nước nào chấp nhận.
| Cần làm rõ mục tiêu Theo chuyên gia Vũ Đình Ánh, việc thống kê những hoạt động “kinh tế ngầm” phụ thuộc vào mục tiêu. Hiện chúng ta đặt ra vấn đề thống kê nhưng không đặt rõ mục tiêu cụ thể. Do đó, cần làm rõ mục tiêu, như là góp phần vào một nền kinh tế công khai minh bạch, hoặc tạo ra một môi trường bình đẳng, góp phần tăng trưởng kinh tế, còn tăng thu ngân sách nên là một mục tiêu nhỏ trong số đó chứ không phải là mục tiêu chủ chốt. |
