Trong những năm qua, lượng sáng chế của người Việt trong nước ở đủ mọi thành phần, lứa tuổi là không ít… Tuy số lượng những sáng chế độc đáo, mới mẻ là không ít, nhưng kết quả cuối cùng ứng dụng vào thực tế, làm sản phẩm bán ra trên thị trường lại không cao. Nguyên nhân do đâu?
Lễ trao giải Giải thưởng Sáng chế TP HCM 2019 - 2020..
Người Việt thích sáng tạo
Người ta thường nói, người Việt là những con người cực kì nhanh nhạy, chịu khó và sáng tạo. Điều đó được thể hiện ở những sản phẩm sáng chế phục vụ cuộc sống hàng ngày. Điều đáng nói là đối tượng sáng chế không chỉ là những nhà khoa học mà mọi tầng lớp nhân dân, mọi lứa tuổi đều có thể xuất hiện những “nhà sáng chế” tài năng.
Như câu chuyện về anh Đinh Văn Giang, xã Sông Khoai (Quảng Yên, Quảng Ninh), với biệt danh “ông vua sáng chế” được người dân quê anh đặt cho. Cái tên này bắt nguồn từ những sáng tạo, cải tiến sản phẩm nông cụ, ngư cụ phục vụ sản xuất của bà con nông dân. Cách đây gần 20 năm, với số vốn dành dụm được sau thời gian đi biển, anh Giang mua được 2 chiếc máy cày do Trung Quốc sản xuất, với mục đích phục vụ gia đình và cày thuê cho bà con làng xóm.
Nhưng chiếc máy cày này hóa ra vô ích bởi thiết kế bánh lồng quá nhỏ, không phù hợp với đồng nước, đầm lầy của Việt Nam. Không chịu bó tay, anh Giang suy ngẫm, mày mò thay đổi thiết kế bánh lồng có đường kính to hơn, bản thanh răng của bánh lồng rộng hơn, góc nghiêng lớn hơn...
Lần thứ 2 xuống đồng chạy thử nghiệm, sản phẩm máy cày cải biên của một anh ngư dân đã thành dụng cụ hữu ích của bà con nông dân. Từ đó, anh Giang đi theo con đường sáng chế. Sau đó, trong chăn nuôi lợn, lấy ý tưởng từ chiếc máy xay sinh tố, anh Giang đã chế tạo thành công chiếc máy chế biến thức ăn chăn nuôi.
Chiếc máy với bộ phận chính là hệ thống dao băm và được chạy bằng điện ấy nhìn thì khá đơn giản, nhưng công năng hoạt động rất hiệu quả, gấp hàng chục lần thực hiện bằng tay. Sau đó, chiếc máy được cải tiến với công suất tốt hơn, phổ biến rộng rãi ở quê anh, được bà con mừng rỡ đón nhận. Các sáng chế của anh đã đạt giải cao tại các cuộc thi liên quan đến sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp huyện, tỉnh, Trung ương.
Năm 2015, anh được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen “Đã có thành tích trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”. Đến năm 2017, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục tặng anh Đinh Văn Giang bằng khen “Đã có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong phong trào Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”…
Những cô cậu học trò, sinh viên cũng là một trong những người hàng năm cho ra đời rất nhiều sáng chế độc đáo, hữu ích. Như em Nguyễn Phạm Phúc Đức, học sinh lớp 12A1, Trường THPT Di Linh, huyện Di Linh (Lâm Đồng) người đã đoạt giải Nhì về giải pháp “Hệ thống sơn tay cải tiến” tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật và Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lâm Đồng lần thứ 14, năm 2018.
Tính sáng tạo của “Hệ thống sơn tay cải tiến” là sơn được đưa đến bề mặt con lăn một cách bán tự động với một lượng sơn nhất định thông qua đường ống và van điều khiển. Người thợ sơn có thể điều chỉnh lượng sơn theo ý muốn để lượng sơn vừa đủ, chất lượng và đồng đều. Hay như hai em Nguyễn Cẩm Tú, Huỳnh Bảo Trân, cùng lớp 10A1 trường Song ngữ Á Châu, đã nghiên cứu ra Cửa chống trộm cải tiến.
Cửa chống trộm cải tiến được tích hợp mở cửa bằng camera nhận diện khuôn mặt, thẻ từ. Khi có kẻ xấu phá cửa xâm nhập thì ngoài chuông báo, hệ thống sẽ lập tức gửi tin nhắn về điện thoại cho chủ nhà…
Hàng năm, cả nước có không ít cuộc thi về sáng chế. Từ cuộc thi Sáng chế toàn quốc, cuộc thi Khoa học kĩ thuật cấp quốc gia và nhiều cuộc thi chuyên ngành liên quan đến sáng chế. Ngay từ những vòng thi đấu cấp tỉnh, các địa phương đã xuất hiện không ít nhân tài về sáng chế với hàng loạt sản phẩm hay. Như Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2019-2020 thu hút 137 dự án tham gia, trong đó 11 dự án đạt giải nhất.
Nhiều dự án đoạt giải nhất có tính ứng dụng cao như: Máy thâm canh các loại cây họ đậu công nghệ cao của học sinh Trường THPT Nguyễn Trãi (Hải Dương); Thiết kế thiết bị hỗ trợ cho học sinh mù, khiếm thị lớp 1 học chữ nổi của học sinh Trường THPT Nhơn Trạch (Đồng Nai); Thiết kế và tối ưu hóa cánh tay robot hỗ trợ người khuyết tật của học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (Quảng Trị)…
Tỉ lệ ứng dụng trong thực tiễn còn thấp?
Có một thực tế, đó là dù rất nhiều sáng chế hay, nhưng tỉ lệ thực tế các sáng chế được ứng dụng trên thực tiễn chưa cao. Theo báo cáo của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), năm 2018, Việt Nam đạt được vị trí 45/126 quốc gia trong bảng xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII).
Tuy nhiên, Việt Nam còn rất nhiều rào cản khiến các sáng chế chưa đi vào thực tiễn, chưa biết thành lợi ích về kinh tế. Còn số liệu năm 2019 cho thấy, Việt Nam có 1.128 đơn sáng chế được đăng ký, tăng 42% so với cùng kỳ năm 2018. Con số này so với số lượng sáng chế được biến thành sản phẩm bán ra thị trường có chênh lệch không nhỏ.
Nhóm sinh viên Cần Thơ sáng chế thùng rác biết nói.
Một nghịch lý thường thấy là doanh nghiệp rất cần cải tiến công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trong khi nhiều sản phẩm sáng chế của các nhà khoa học, người dân lại “đắp chiếu”, không thể đưa ra thị trường.
Nhiều doanh nghiệp cho biết, nguyên nhân họ không tiếp nhận các sáng chế, một phần là do trình độ công nghệ của nhiều nhà sáng chế còn hạn chế, tuy công bố sáng chế có tính năng hấp dẫn, nhưng nặng về lý thuyết và không theo kịp tốc độ phát triển của thị trường sản phẩm khoa học - công nghệ, hoặc giá thành để sản xuất hàng loạt quá cao, khó thu hồi vốn.
Cạnh đó, không ít doanh nghiệp lại có thói quen thích “hàng miễn phí”, không chịu bỏ tiền mua sáng chế mà đi sao chép, ăn cắp mẫu mã và công nghệ để tự chế biến cho giảm giá thành. Điều này gây thiệt thòi cho nhà sáng chế, cho cả những doanh nghiệp đã mua sáng chế một cách chân chính.
Về phần mình, ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm Phát triển tài sản trí tuệ (Cục SHTT) cho rằng, nguyên nhân chính khiến các sáng chế không thể nhân rộng được là do chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa “4 nhà” (Nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông). Ông Bình chia sẻ: “Có nhiều trường hợp Cục SHTT giới thiệu doanh nghiệp đến làm việc với nhà sáng chế, khi doanh nghiệp đề nghị nhà sáng chế giảm giá sản phẩm để vừa túi tiền của người dân thì nhà sáng chế không đồng ý, dẫn đến việc hợp tác không thành công”.
Theo các chuyên gia, một nguyên nhân nữa khiến các nhà khoa học không chuyên gặp khó khi thương mại hóa sản phẩm của mình là vấn đề làm thủ tục đăng ký sáng chế. Thủ tục yêu cầu các bản vẽ, mô hình, bảng kê khai... trong khi các nhà khoa học lẫn người sáng chế không chuyên đều không được học hành bài bản, không biết cách thể hiện sáng chế trên giấy.
Thậm chí có nhiều sáng chế khi đem đi đăng ký mới biết bị trùng, dẫn đến không thể thương mại hóa được sản phẩm vì liên quan đến vấn đề SHTT. Nhiều nhà sáng chế từ lúc nộp đơn cho tới khi được cấp bằng mất hàng mấy năm trời.
Rồi để định giá sáng chế thì cứ phải loay hoay đi hỏi hết nơi này đến nơi khác nhưng vẫn không đâu làm được. Cạnh đó là hạn chế về mặt hiểu biết pháp luật, khiến các nhà sáng chế không chuyên không biết cách để bảo vệ sáng chế của mình, dẫn đến bị xâm hại quyền sở hữu…
Chung quy lại, các chuyên gia đã chỉ ra rằng, sự thiếu kết nối mạnh mẽ nhà quản lý - người sáng chế và doanh nghiệp để đưa ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất - kinh doanh đã dẫn đến tình trạng lãng phí sáng chế như trên. Hy vọng rằng, trong thời gian tới, các “bên” nói trên sẽ tìm được tiếng nói chung, để sáng chế Việt đi vào cuộc sống một cách hữu hiệu.
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sẽ chính thức có hiệu lực.Trong đó, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, việc này không chỉ gia tăng quyền lợi an sinh xã hội cho nhiều nhóm lao động hơn, đặc biệt là những người làm việc trong khu vực phi chính thức hoặc có quan hệ lao động không truyền thống mà còn hướng tới mục tiêu bao phủ an sinh xã hội toàn dân.
Do vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, Phòng khám chuyên khoa Răng Hàm Mặt Việt Smile trực thuộc Công ty TNHH Thương mại và Phát triển Y khoa Topcare vừa bị xử phạt 90 triệu đồng.
Ngày 29/4/2025, Cục An toàn thực phẩm ban hành công văn giám sát, thu hồi trên toàn quốc sản phẩm Dáng xuân Phục Linh Gold và Best Slim Collagen do chứa chất cấm Sibutramine.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 969/QĐ-TTg ngày 18/5/2025 về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án Tuyến đường sắt đô thị số 1 (thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên.
Các tổ chức, cá nhân có thể phản ánh thông tin liên quan đến việc cán bộ hành chính vòi vĩnh tiền của người dân và doanh nghiệp thì hãy gọi đến Sở Tài chính tỉnh Quảng Ninh bằng cách gọi điện đến số điện thoại đồng chí Phạm Hồng Biên, Giám đốc sở - 090418
Ngày 16/5, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn cùng Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy chủ trì buổi làm việc về quy mô, hướng tuyến đoạn qua địa phận tỉnh Bắc Ninh thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
500 đại biểu ưu tú – những đội viên, thiếu nhi tiêu biểu đại diện cho hàng triệu bạn nhỏ trên khắp mọi miền Tổ quốc tham dự Lễ tuyên dương Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ X, năm 2025.
Đến nay, tiến độ tổng thể dự án đã hoàn thành hơn 86%, vượt tiến độ chung hơn 2% so với kế hoạch. Riêng phần cầu chính - cầu Rạch Miễu 2 đang vượt tiến độ hơn 8%.
Khối lượng lớn ma tuý được nguỵ trang trong một chiếc lốp ô tô dự phòng đã bị lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ và bắt giữ các đối tượng liên quan.
Cơ quan chức năng đã bóc gỡ đường dây mua bán, tàng trữ, chế tạo trái phép linh kiện súng, đạn chì, đạn thể thao các loại, thu giữ khoảng 7 tấn linh kiện súng, các loại đạn và nhiều máy móc.
Ngày 18/5, Công an TP.HCM cho biết vừa khởi tố, bắt giam Hoàng Văn Sơn và Nguyễn Tiến Duy (cùng cư trú tại Thanh Oai, Hà Nội) về hành vi cho vay lãi nặng tại TP HCM.
Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện đấu tranh, bắt giữ đối tượng hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn thành phố Cẩm Phả trong thời gian dài, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân.
Cơ quan điều tra vừa hoàn tất kết luận đối với vụ án liên quan đến Công ty cổ phần dược Sơn Lâm, cho thấy doanh nghiệp này đã chi hơn 71 tỷ đồng để hối lộ nhiều cán bộ bệnh viện trên cả nước nhằm thuận lợi trong việc cung ứng thuốc.
Ngày 17/05/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Kiên Giang cho biết, đơn vị vừa thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Minh Mến (sinh năm 2006, cư trú ấp 10 Chợ A, xã Đông Hưng, huyện An Minh) để điều tra về hành vi trộm cắp tài sản.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
