Trước tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực Nậm Kha Á thuộc xã Mù Cả, Mường Tè và Tà Tổng diễn ra nhiều năm nay, có dấu hiệu gia tăng và ngày càng phức tạp, nguy cơ mất an ninh trật tự và an toàn xã hội, mới đây, UBND tỉnh Lai Châu đã văn bản hỏa tốc yêu cầu xử lý dứt điểm.
 |
| Hình ảnh hiện trường khai thác khoáng sản (vàng) trái phép được lực lượng chức năng chụp lại. |
Theo Báo cáo số 120/BC-UBND ngày 30/9/2025 của UBND xã Mù Cả cho biết, tình hình khai thác trái phép khoáng sản (vàng) tại khu vực Nậm Kha Á ngày càng trở nên phức tạp và có dấu hiệu gia tăng. Đây là khu vực chưa có tổ chức, cá nhân nào được cấp phép khai thác hợp pháp, nhưng tình trạng khai thác trái phép khoáng sản (vàng) tại khu vực Nậm Kha Á đã diễn ra từ nhiều năm nay.
Trong đó, cao điểm là năm 2021-2022, các cấp chính quyền từ tỉnh, huyện (cũ) và xã đã có nhiều biện pháp xử lý, ngăn chặn, như: Thành lập tổ, chốt tại bến đò; tăng cường tuần tra, kiểm soát; sử dụng Mìn để đánh sập các hầm, mỏ..., nhưng đến nay vẫn chưa đạt được hiệu quả và có nhiều diễn biến phức tạp và có dấu hiệu gia tăng.
Khu vực Nậm Kha Á có địa hình phức tạp, rừng núi hiểm trở, giáp ranh nhiều xã, việc kiểm soát hoạt động khai thác trái phép khoáng sản (vàng) gặp nhiều khó khăn. Các đối tượng khai thác trái phép khoáng sản (vàng) tại khu vực Nậm Kha Á ngày càng tinh vi, cài cắm nhiều đối tượng bên ngoài, khi có lực lượng kiểm tra các đối tượng đã sớm nắm được thông tin đã dừng hoạt động và lẩn trốn vào rừng, vì vậy các cuộc kiểm tra thường không phát hiện được các đối tượng vi phạm.
Ngay sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, UBND xã Mù Cả đã phối hợp với UBND xã Mường Tè, UBND xã Tà Tổng, Đồn Biên phòng Mù Cả, Công an xã Mù Cả và các lực lượng, quần chúng nhân dân trên địa bàn chủ động xây dựng, triển khai nhiều phương án bảo vệ, ngăn ngừa, kiểm soát hoạt động khai thác trái phép khoáng sản (vàng) tại khu vực Nậm Kha Á.
Quá trình kiểm tra đã phát hiện 01 trường hợp vi phạm, đã xử phạt vi phạm hành chính với số tiền là 15.000.000 đồng và yêu cầu đối tượng di dời toàn bộ máy móc, thiết bị và con người ra khỏi khu vực Nậm Kha Á.
Trong khu vực còn một nhà lán 05 gian (khoảng 60m2) và 01 máy xúc KOMATSU; 01 máy xúc lật KOMATSU; 01 xe bán tải ISUZU qua xác minh số tài sản trên của Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh người đại diện hợp pháp là ông Nguyễn Thanh Hùng - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc. UBND xã Mù Cả đã ra thông báo yêu cầu đơn vị thực hiện di chuyển toàn bộ nhà lán và thiết bị, máy móc ra khỏi khu vực Nậm Kha Á.
Cũng trong quá trình tiến hành tuần tra kiểm soát toàn bộ khu vực Nậm Kha Á không phát hiện đối tượng vi phạm, nhưng theo dấu tích để lại thì hiện tượng khai thác trái phép khoáng sản (vàng) vẫn xảy ra.
Tại hiện trường vẫn phát hiện lán trại và một số máy móc thiết bị phục vụ cho việc khai thác (tập trung tại khu vực hầm cũ của Công ty Lan Anh). Đoàn công tác đã tiến hành tiêu hủy toàn bộ lán trại và các máy móc thiết bị phục vụ cho việc khai thác.
Ngày 17/9/2025, nhận thấy tình hình khai thác trái phép khoáng sản (vàng) tại khu vực Nậm Kha Á có chiều hướng gia tăng và phức tạp. UBND xã Mù Cả, Mường Tè và Tà Tổng đã tiến hành họp bàn đưa ra phương án phối hợp và dự thảo quy chế phối hợp giữa 03 xã trong công tác quản lý khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn 03 xã.
Ngày 19/9/2025, UBND các xã Mù Cả, Mường Tè và Tà Tổng đã phối hợp triển khai công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực Nậm Kha Á, không phát hiện đối tượng vi phạm.
Qua kiểm tra tại khu vực lán trại của Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh, Đoàn công tác nhận thấy Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh chưa thực hiện di dời nhà lán và thiết bị, máy móc. Ngày 24/9/2025, UBND xã Mù Cả đã tiếp tục thông báo yêu cầu Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh thực hiện di dời nhà lán và thiết bị, máy móc ra khỏi địa bàn.
Báo cáo cũng cho biết, do nhiều nguyên nhân khách quan nên kết quả đạt được chưa thực sự cao. Tình trạng khai thác khoáng sản (vàng) trái phép vẫn xảy ra và có chiều hướng gia tăng.
Báo cáo cũng nêu những khó khăn, vướng mắc do khu vực Nậm Kha Á nằm cách xa trụ sở UBND xã, đường đi khó khăn, nhất là vào mùa mưa. Lực lượng của các xã còn mỏng, chuyên môn, nghiệp vụ đôi khi chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Vì vậy, cơ bản chỉ thực hiện được công tác tuần tra, kiểm soát và trục xuất, di dời các đối tượng ra khỏi địa bàn (nếu có).
Trong khi đó địa hình rộng, sâu trong rừng, mặt khác các đối tượng có hành vi vi phạm thường có cảnh giác rất cao, khi phát hiện có đoàn tuần tra, kiểm soát sẽ dừng hoạt động và bỏ trốn vào rừng rất khó phát hiện. Hoặc nếu phát hiện, thường là lúc các đối tượng đã dừng hành vi vi phạm nên rất khó xác định hành vi để xử lý. Kinh phí từ nguồn ngân sách để đảm bảo cho công tác tuần tra, kiểm soát còn chưa đáp ứng được so với thực tế. Thiếu phương tiện, kinh phí để tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên…
Do đó, UBND xã Mù Cả đã đã đề xuất và kiến nghị UBND tỉnh Lai Châu: Chỉ đạo các lực lượng Công an tỉnh, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường và các sở, ngành có liên quan trực tiếp vào cuộc, phối hợp với chính quyền địa phương để xử lý dứt điểm các hành vi khai thác khoáng sản (vàng) trái phép tại khu vực Nậm Kha Á.
Chỉ đạo các sở, ban, ngành và các lực lượng có liên quan tăng cường công tác phối hợp và hướng dẫn cho địa phương trong công tác quản lý khoáng sản chưa khai thác, đặc biệt là khoáng sản vàng.
Chỉ đạo Thanh tra tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, Sở Tư pháp và các sở, ngành có liên quan phối hợp, hướng dẫn cho UBND xã Mù Cả thiết lập hồ sơ thực hiện quy trình cưỡng chế di dời tài sản của Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh tại khu vực Nậm Kha Á.
Xem xét bổ sung kinh phí cho UBND các xã để thực hiện công tác tuần tra, kiểm soát và quản lý khoáng sản chưa khai thác, trong đó đặc biệt là khoáng sản vàng.
Kiến nghị Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh và các sở, ngành có liên quan quan tâm hướng dẫn, phối hợp, hỗ trợ cho UBND xã trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác. Kịp thời hướng dẫn cho địa phương về công tác quản lý khoáng sản chưa khai thác. Đặc biệt là hướng dẫn tháo gỡ những khó khăn vướng mắc của cơ sở.
Phối hợp, hướng dẫn cho cơ sở lập hồ sơ xử lý khi phát hiện hành vi vi phạm. Xem xét tham mưu cho UBND tỉnh bổ sung kinh phí cho UBND các xã để thực hiện công tác tuần tra, kiểm soát và quản lý khoáng sản chưa khai thác, trong đó đặc biệt là khoáng sản vàng.
Được biết, trên cơ sở báo cáo của UBND xã Mù Cả, ngày 3/10/2025, UBND tỉnh Lai Châu đã có văn hỏa tốc (số 5949/KTN về việc xử lý dứt điểm tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực mỏ Nậm Kha Á thuộc các xã Mù Cả và Mường Tè) gửi: Sở Nông nghiệp và Môi trường, Công Thương, Tài chính, Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và UBND các xã: Mù Cả, Mường Tè, Tà Tổng, với nội dung:
UBND tỉnh nhận được Báo cáo số 120/BC-UBND ngày 30/9/2025 của UBND xã Mù Cả (lần 2) về một số khó khăn trong quản lý khoáng sản (vàng) chưa khai thác tại khu vực Nậm Kha Á.
Trước đó, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 4264/UBND-KTN ngày 01/8/2025 chỉ đạo tăng cường quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác tại khu vực mỏ Nậm Kha Á sau khi nhận được Báo cáo số 31/BC-UBND ngày 29/7/2025 của UBND xã Mù Cả (lần 1).
Tuy nhiên theo báo cáo tình hình (lần 2) của UBND xã Mù Cả, tình trạng khai thác vàng trái phép vẫn tiếp diễn, chưa được xử lý dứt điểm, trong đó có trường hợp của Công ty Cổ phần Khoáng kim Lan Anh chưa chấp hành việc di dời lán trại, máy móc, thiết bị ra khỏi khu vực sau khi UBND xã Mù Cả thông báo, nhắc nhở nhiều lần. Điều này cho thấy công tác quản lý chưa đạt hiệu quả, chưa xử lý dứt điểm, chưa cương quyết dẫn đến một số tổ chức, cá nhân vẫn vi phạm. Để xử lý dứt điểm tình trạng trên, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:
1. Các sở, ngành liên quan; UBND các xã: Mù Cả, Mường Tè, Tà Tổng mghiêm túc thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 4264/UBND-KTN ngày 01/8/2025.
Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh; Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và UBND các xã liên quan tổ chức ngay việc kiểm tra, xử lý kiên quyết, đúng pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu tổ chức, tiếp tay cho hoạt động khai thác, vận chuyển, tiêu thụ vàng trái phép tại khu vực mỏ Nậm Kha Á. Báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả xử lý trước ngày 25/10/2025.
Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Tư pháp, Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao nghiên cứu, xem xét, xử lý các đề xuất của UBND xã Mù Cả. Báo cáo kết quả giải quyết về UBND tỉnh (qua Sở Nông nghiệp và Môi trường) trước ngày 25/10/2025. Sở Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30/10/2025.
Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cũng yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện.