Cần gì học nấy, học để trở thành người có nghề, để cải thiện đời sống cá nhân, đóng góp xóa đói giảm nghèo,…là những yêu cầu đặt ra đối với người tham gia mô hình học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng,…
Đề án “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” là mô hình học tập được triển khai trên địa bàn hành chính cấp xã, đang được Hội Khuyến học Việt Nam triển khai thực hiện thí điểm từ năm 2014 đến hết năm 2016, với nhiều nhiệm vụ đặc biệt.
Theo Quyết định số 281 của Thủ tướng, khái niệm cộng đồng học tập chỉ bao gồm những cộng đồng thôn, làng, bản, tổ dân phố và tương đương nằm trên địa bàn xã/phường/thị trấn.
Còn đơn vị học tập được hiểu là những tổ chức dưới sự quản lý của cấp xã như trường mẫu giáo, trường Tiểu học hay Trung học cơ sở, trạm y tế, hợp tác xã…
Học để trở thành người lao động có nghề
Theo đó, lực lượng tham gia tổ chức thí điểm các mô hình học tập phải quán triệt đầy đủ 3 vấn đề.
Thứ nhất, cần hiểu rõ những yêu cầu đặt ra với người học như những đặc trưng của mô hình “Công dân học tập” trong giai đoạn 2016 – 2020 gồm:
Năng lực tự học và một số kỹ năng cần thiết cho việc tự học như kỹ năng sử dụng máy tính, kỹ năng thu thập, khai thác tài liệu…; ý thức học tập thường xuyên, cần gì học nấy; mục tiêu học tập là học để trở thành người lao động có nghề.
 |
| Mục tiêu học tập là học để trở thành người lao động có nghề. Ảnh minh họa. |
Đặc biệt, kết quả học tập có khả năng cải thiện đời sống của cá nhân, đồng thời đóng góp vào việc xóa đói giảm nghèo, phát triển sản xuất của xã hội…
Thứ hai, xây dựng xã hội học tập cần được nhận thức như một sự nghiệp giáo dục, mà trách nhiệm xây dựng thuộc về toàn Đảng, toàn dân – mỗi một cán bộ, Đảng viên.
Mỗi công dân trong xã hội không phân biệt trình độ học vấn, cương vị xã hội, thành phần dân tộc, chuyên môn nghề nghiệp, lứa tuổi và giới tính… đều có nghĩa vụ học tập suốt đời và tạo mọi điều kiện, mọi cơ hội trong khả năng của mình để người khác tham gia học tập và học tập suốt đời.
Có thể hiểu, quan điểm này nói lên ý nghĩa của tinh thần xã hội hóa đối với sự nghiệp giáo dục.
Quán triệt đầy đủ 3 vấn đề
Lực lượng tham gia thí điểm các mô hình học tập phải quán triệt đầy đủ 3 vấn đề.
Thứ nhất, cần hiểu rõ những yêu cầu đặt ra với người học như những đặc trưng của mô hình “Công dân học tập”, gồm
Năng lực tự học và một số kỹ năng cần thiết cho việc tự học như kỹ năng sử dụng máy tính, kỹ năng thu thập, khai thác tài liệu…
Ý thức học tập thường xuyên, cần gì học nấy
Mục tiêu học tập là học để trở thành người lao động có nghề.
Từ đó có khả năng cải thiện đời sống của cá nhân, đồng thời đóng góp vào việc xóa đói giảm nghèo, phát triển sản xuất của xã hội…
Thứ hai, xây dựng xã hội học tập cần được nhận thức như một sự nghiệp giáo dục mà trách nhiệm xây dựng thuộc về toàn Đảng, toàn dân.
Mỗi một cán bộ, Đảng viên cũng như mỗi công dân trong xã hội không phân biệt trình độ học vấn, cương vị xã hội, thành phần dân tộc, chuyên môn nghề nghiệp, lứa tuổi và giới tính… đều có nghĩa vụ học tập suốt đời và tạo mọi điều kiện, mọi cơ hội trong khả năng của mình để người khác tham gia học tập và học tập suốt đời.
Có thể hiểu, quan điểm này nói lên ý nghĩa của tinh thần xã hội hóa đối với sự nghiệp giáo dục.
 |
| GS Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khuyến học Việt Nam trao đổi với phóng viên. Ảnh: Loan Bảo. |
Thứ ba, phải có nhận thức chính xác về cấu trúc vĩ mô của xã hội học tập.
Đó là một cấu trúc gắn kết giữa giáo dục ban đầu với giáo dục tiếp tục, giữa giáo dục thế hệ trẻ với giáo dục người lớn, giữa giáo dục xã hội với giáo dục học đường, giữa giáo dục chính quy với giáo dục không chính quy…
Mô hình công dân học tập, thành phố học tập
Trao đổi với Phapluatplus, GS Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khuyến học Việt Nam: “Theo quan điểm này, những cấu trúc trong xã hội học tập phải bảo đảm cho việc học tập của người dân trong mọi thời gian và không gian sống, để khi có nhu cầu học hỏi, người dân có thể nhanh chóng tiếp cận với những tri thức, kỹ năng mà họ cần có”.
Trước hết, xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá các mô hình học tập phải được thực thi như một công việc nghiên cứu khoa học như phải nghiên cứu những cách thức xây dựng các mô hình công dân học tập, thành phố học tập… như ở một số nước đã làm;
Cách thức xác định các chỉ số đánh giá Trung tâm học tập cộng đồng, Trung tâm giáo dục thường xuyên, gia đình văn hóa, nông thôn mới.
Cũng theo GS Phạm Tất Dong, năm 2015, cả nước có 5.252.969 gia đình hiếu học, 47.269 dòng họ hiếu học, 34.858 cộng đồng khuyến học.
Trong năm 2016, những gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư đã đạt danh hiệu hiếu học và khuyến học trên sẽ chuyển sang phấn đấu đạt danh hiệu “Học tập”, và đó là lực lượng nòng cốt trong cuộc vận động toàn dân tham gia thực hiện tốt những yêu cầu đặt ra trong Quyết định 281/QĐ-TTg.
