Hoàn thiện hành lang pháp lý về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo

Hoàn thiện hành lang pháp lý về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo. (Ảnh minh họa)

Bộ Khoa học và Công nghệ đang trong quá trình dự thảo một Nghị định quan trọng nhằm chi tiết hóa và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo về các hoạt động đổi mới sáng tạo.

Dự thảo này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học và công nghệ trong các doanh nghiệp, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo lành mạnh và hiệu quả.

Mặc dù hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Dự thảo Nghị định được xây dựng với mục tiêu thể chế hóa các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Nghị định sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý, đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất với các văn bản hiện hành, tạo thuận lợi cho việc thực thi.

Nghị định sẽ tập trung vào việc định danh và phân loại các nhiệm vụ, chương trình, hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp; khuyến khích và thúc đẩy các hoạt động này; quy định tiêu chí để công nhận các tổ chức, cá nhân đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo, và chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ;

Phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp, hoàn thiện hạ tầng, mạng lưới, đồng thời thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo; và phân công trách nhiệm quản lý nhà nước một cách rõ ràng và minh bạch.

Để cụ thể hóa Điều 47 và Điều 57 của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, dự thảo Nghị định quy định chi tiết các tiêu chí xác định và công nhận các tổ chức, cá nhân có hoạt động đổi mới sáng tạo và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.

Điều này bao gồm các tiêu chí cho các trung tâm đổi mới sáng tạo (cấp tỉnh, cấp quốc gia), các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo (cấp tỉnh, cấp quốc gia), cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, và chuyên gia, nhà đầu tư cá nhân hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.

Quy định về việc công nhận cũng rất chi tiết, bao gồm nguyên tắc công nhận, thẩm quyền công nhận và cơ quan có thẩm quyền, hội đồng tư vấn thẩm định hồ sơ, hồ sơ, trình tự, thủ tục công nhận, gia hạn, cấp lại, hoặc hủy bỏ Giấy công nhận, và kinh phí cho việc thẩm định hồ sơ.

Việc triển khai Nghị định số 13/2019/NĐ-CP trong thời gian qua đã bộc lộ nhiều khoảng trống pháp lý. Tiêu chí công nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ chỉ dựa vào doanh thu, chưa phản ánh đúng năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D) hay quy mô doanh nghiệp.

Các chính sách ưu đãi còn thiếu thủ tục hướng dẫn, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận. Hơn nữa, việc quản lý và báo cáo còn lỏng lẻo. Do đó, việc ban hành các quy định mới về doanh nghiệp khoa học và công nghệ là hết sức cần thiết.

Dự thảo Nghị định mới sẽ thể chế hóa đầy đủ các quy định của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, khắc phục tình trạng thiếu đồng bộ, phân mảnh trong quản lý, đơn giản hóa thủ tục, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đồng thời phân cấp mạnh mẽ cho địa phương. Dự thảo cũng đã rà soát, sửa đổi và bổ sung các quy định về điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ là cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ, thẩm định và cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Điều này sẽ tạo ra một hành lang pháp lý thống nhất, minh bạch và khả thi, làm nền tảng vững chắc cho sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.