Ở Việt Nam nói chung và địa bàn TP Hà Nội nói riêng, hoạt động quảng cáo đang phát triển một cách nhanh chóng, đem lại ý nghĩa rất lớn trong hoạt động xúc tiến thương mại. Tuy nhiên, quá trình thực tế áp dụng các quy định về quảng cáo thương mại tại Hà Nội cho thấy đã bộc lộ một số bất cập.
Đó là chia sẻ của bà Nguyễn Thị Giang Linh, Phó Giám đốc Trung tâm Dân số Kế hoạch hóa gia đình quận Hoàng Mai, Hà Nội khi quan tâm, nghiên cứu về những bất cập liên quan tới quảng cáo thương mại trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Các quy định liên quan đến quảng cáo màn hình nơi công cộng quá đơn giản và không quy định phải thông báo quảng cáo đến cơ quan quản lý đang là kẽ hở gây nên hiện trạng “nở rộ” các biển quảng cáo không đúng quy định trên địa bàn TP Hà Nội.
 |
| Bà Nguyễn Thị Giang Linh, Phó Giám đốc Trung tâm Dân số Kế hoạch hóa gia đình quận Hoàng Mai, Hà Nội. |
Bà Giang Linh cũng chỉ ra rằng, trên thực tế, để truyền tải thông tin, người quảng cáo phải trả tiền cho công việc đó.
"Quảng cáo có tính thông tin một chiều từ phía người đưa ra thông cáo nhằm mục tiêu đã định là thái dộ ứng xử cuối cùng của khách hàng. Trong quảng cáo không có đối thoại mà chỉ có độc thoại, thường thường là tự đề cao cho sản phẩm của mình" - bà Giang Linh nói.
Những đặc điểm này của quảng cáo có thể mang lại những phiền toái không đáng có cho công chúng trong việc đánh giá tính chính xác và xác thực của thông tin.
Cũng theo bà Linh, người quảng cáo có lúc phát ngôn tùy ý, ảnh hưởng tới lợi ích của người tiêu dùng, thậm chí không loại trừ cả đối thủ của mình. Nếu luật pháp không có cách thức kiểm soát thỏa đáng, doanh nghiệp sẽ sử dụng quảng cáo để phát ngôn tùy ý, ảnh hưởng tới lợi ích của người tiêu dùng và thương nhân khác…
Với tính chất đại chúng, thông tin được nhiều người biết đến, quảng cáo cho phép khẳng định tính chính thức cho sản phẩm và góp phần tạo nên uy tín cho sản phẩm.
 |
| Ảnh minh họa (land24.vn). |
Chính vì vậy, ở các nước, Chính phủ đều cấm quảng cáo những loại mặt hàng hạn chế sử dụng hoặc không có lợi cho quốc tế dân sinh. Tuy nhiên, ở Việt Nam thì điều khoản này không rạch ròi.
Điều 4 Pháp lệnh Quảng cáo quy định: “Quảng cáo là giới thiệu đến người tiêu dùng về hoạt động kinh doanh hàng hoá, dịch vụ bao gồm dịch vụ có mục đích sinh lời và dịch vụ không có mục đích sinh lời”.
Theo khoản 1 Điều 2 Luật Quảng cáo 2012 quy định: "Quảng cáo là việc sử dụng các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã hội; thông tin cá nhân" .
Chính vì điều khoản này đã mặc định về quảng cáo thương mại, cho phép các thương nhân sử dụng các “phương tiện” để giới thiệu sản phẩm, hàng hóa.
Do đó, hầu như các thương nhân cũng tận dụng triệt để “phương tiện” để quảng cáo cho sản phẩm của mình, bất chấp mỹ quan hay gây phiền toái cho công chúng.
Hoạt động quảng cáo ngoài trời trên địa bàn TP Hà Nội vẫn còn khá lộn xộn, chưa đi vào quy củ. Phổ biến nhất vẫn là quảng cáo quá khuôn khổ cho phép, sai nơi quy định, sai nội dung của sản phẩm, sự kiện. Biển quảng cáo mỗi nơi một kiểu, một kích thước, một mầu sắc.
Thực tế cho thấy, ngay ở không gian hồ Hoàn Kiếm, nơi vốn là trung tâm Thủ đô, hoạt động về quảng cáo thương mại vẫn phức tạp. Phổ biến nhất là tình trạng quảng cáo trá hình gắn liền với các biển hiệu công trình… Biển quảng cáo không những không đảm bảo quy định mà còn có nguy cơ gây nguy hiểm đối với người đi đường.
Thế nhưng, cũng thật khó để xử lý đối với chủ nhân của những tầm biển quảng cáo này. Ví dụ quảng cáo lớn như truyền hình, biển hiệu, băng rôn, vi phạm còn dễ nhận biết và xử lý kịp thời nhưng quảng cáo vặt như phát tờ rơi, in, kẻ, vẽ, treo, dán với nội dung khoan cắt bê tông, thông hút bể phốt, lắp đặt inkhosnet... thì rất khó nhận biết và khi xử lý chủ nhân của nó cũng vô cùng khó khăn. Những hình ảnh này không chỉ gây mất mỹ quan cho toàn thành phố mà còn vi phạm về luật quảng cáo.
Nếu cơ quan chức năng có “ra quân” để xoá các quảng cáo vặt đó thì cũng chẳng khác nào bắt cóc bỏ đĩa bởi xóa vừa xong thì người quảng cáo lại "bôi" tiếp.
Để thủ đô Hà Nội ngày càng sạch đẹp và văn minh, cần đề xuất các giải pháp tốt hơn trong quá trình thực thi pháp luật về quảng cáo tại địa bàn TP Hà Nội.
