Gây oan sai, phải bị xử lý hình sự

Gia Lai: Bắt 15 con bạc trong quán karaoke

Án mạng tại Thạch Thất: Giây phút người vợ đối mặt với kẻ sát nhân

Khởi tố vụ con rể dùng lê đâm chết mẹ vợ

“Thông gia đón Tết”, phim hài được mong đợi trong dịp Tết Nguyên Đán

Sau khi các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận minh oan trong vụ giết bà Lê Thị Bông, người tù oan xuyên hai thế kỷ, ông Huỳnh Văn Nén cùng đại gia đình vợ cũng bị kết án oan trong vụ giết bà Dương Thị Mỹ. Đã gửi đơn, yêu cầu xử lý hình sự với những cán bộ gây oan sai cả hai vụ án.

Ông Huỳnh Văn Nén - ảnh Vnexpress.net

Đặc biệt, tháng 9/2000, anh Nguyễn Phúc Thành đã có đơn tố giác thủ phạm giết bà Bông, nhưng điều tra viên Cao văn Hùng cũng như CA Bình Thuận đã không thẩm tra làm rõ. Nay thủ phạm đã bị bắt, đúng đối tượng anh Thành tố giác.

Tuy nhiên, ông Hùng đã hăm dọa anh Thành “Ai cho mày viết hả, mày muốn chết tao cho chết”, vì vậy ông Nén đã phải ngồi tù oan thêm 15 năm, cho đến ngày hôm nay.

Sau khi đại gia đình bà Nguyễn Thị Lâm (mẹ vợ ông Nén) được minh oan trong vụ án giết bà Mỹ, không một cán bộ nào của các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận bị xử lý, dù luật sư đã yêu cầu.

Ngày 23/12/2005, Tổng cục Cảnh sát đã đề nghị Thường trực Tỉnh ủy tổ chức kiểm điểm, xử lý những cán bộ đã gây ra sai sót trong quá trình tố tụng, nhưng tuyệt nhiên là sự im lặng.

Điều này gây bức xúc không chỉ với những người đã bị họ kết án oan sai, ngay cả dư luận cũng bất bình. Thậm chí, những người gây oan sai cho người dân vô tội vẫn công tác ở cơ quan bảo vệ pháp luật, thậm chí còn thăng chức cao hơn.

Trong vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn, những người gây ra oan sai đã bị khởi tố, bị bắt giam, không hà cớ gì những người gây ra oan sai trong vụ án giết bà Mỹ, bà Bông lại không phải chịu trách nhiệm hình sự?

Dư luận lo ngại khó xử lý hình sự với những cán bộ liên quan do hết thời hiệu, vì thế nguyên điều tra viên Cao Văn Hùng - điều tra viên chính cả hai vụ án- đã mạnh miệng lên tiếng chỉ trích dư luận “dồn ép cơ quan chức năng phải xử lý tôi về mặt hình sự…”.

Trong báo cáo gửi cấp trên về vụ án oan Huỳnh Văn Nén, Công an tỉnh Bình Thuận xác định: Trách nhiệm đầu tiên dẫn tới oan sai của ông Huỳnh Văn Nén thuộc về nguyên điều tra viên Cao Văn Hùng, các kiểm sát viên của VKSND tỉnh Bình Thuận và hội đồng xét xử TAND tỉnh Bình Thuận.

Luật sư Trần Vũ Hải, bào chữa miễn phí cho những người bị kết án oan ở hai vụ án cho biết: Những tội danh có thể áp dụng để truy cứu trách nhiệm hình sự những người gây oan sai này được quy định trong Bộ luật Hình sự:

Tội truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 293; Tội ra bản án trái pháp luật theo Điều 295; Tội ra quyết định trái pháp luật theo Điều 296; Tội dùng nhục hình theo Điều 298; Tội bức cung theo Điều 299; Tội làm sai lệch hồ sơ vụ án theo Điều 300 ; Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ theo Điều 282.

LS nhấn mạnh: Chúng tôi đánh giá hậu quả gây ra thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng vì gây oan cho rất nhiều người và nhà nước phải bồi thường hàng tỷ đồng cho những người bị oan.

Theo một số người, do việc tiến hành tố tụng gây oan sai trong cả hai vụ án này đã diễn ra từ trên 10 năm trước, riêng đối với vụ án bà Bông diễn ra từ 15 năm trước, nên có thể thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những người gây oan sai đã hết.

Tức không thể tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự đối với họ.

Theo Điều 23 khoản 2 tiết c BLHS, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 15 năm. Khoản 3 của Điều 23, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Vậy đối với những tội phạm có tình tiết đặc biệt nghiêm trọng định khung thì thời hiệu tính từ khi người phạm tội có hành vi vi phạm hay tính từ khi có hậu quả đặc biệt nghiêm trọng?

Chúng tôi cho rằng, phải tính từ khi xác định có hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Ví dụ, từ khi nhà nước phải đền bù tiền oan sai hoặc khi những người này được minh oan. Như trong vụ án vườn điều những người bị oan được minh oan từ cuối năm 2005 và được đền bù từ 2006.

Vậy thời điểm có tình tiết hậu quả đặc biệt nghiêm trọng tính từ năm 2006.

Riêng đối với ông Huỳnh Văn Nén, được minh oan từ 28/11/2015 nhưng đến nay chưa được bồi thường.

Như vậy, đối với những hành vi phạm tội của những người gây oan cho ông Nén cũng chưa phải tính thời hiệu, nói cách khác họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh trên, thuộc trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Tất nhiên, có thể có quan điểm khác chỉ tính thời hiệu khi có hành vi vi phạm xảy ra. Trong trường hợp theo quan điểm này, theo tôi có thể áp dụng tội danh lạm quyền khi thi hành công vụ theo Điều 282 BLHS đối với ông Cao Văn Hùng và ông Đinh Kỳ Đáp (Phó thủ trưởng cơ quan điều tra công an tỉnh Bình Thuận tại thời điểm năm 2000).

Hai ông này đã hai lần xác minh đơn tố cáo của anh Nguyễn Phúc Thành, theo đó hai kẻ khác chứ không phải Huỳnh Văn Nén đã giết người, cướp của.

Hai ông này đã làm trái công vụ khi thực hiện xác minh vì vụ án này đã có bản án có hiệu lực, thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án NDTC và Viện kiểm sát NDTC, lẽ ra các ông này phải báo cáo các cơ quan này hoặc cấp trên (Bộ công an) để có hướng giải quyết.

Thực tế, theo như trình bày của Nguyễn Phúc Thành, ông Hùng đã đe dọa Thành ép rút đơn, không có động thái nào để xác minh những chi tiết trong đơn tố cáo của Thành, tự ý kết luận đơn tố cáo của Thành là không có cơ sở.

Chính hành vi này đã khiến việc giải oan những người bị oan bị chậm trễ, mà lẽ ra đã được làm rõ ngay từ năm 2000. Tội lạm quyền thi hành công vụ theo Điều 282 BLHS trong trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 10-20 năm tức thuộc trường hợp tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 20 năm.

Do việc gây oan sai cho nhiều người gây bức xúc trong nhân dân, làm mất uy tín cho các cơ quan pháp luật, dư luận đang mong chờ cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao sớm khởi tố vụ án hình sự để truy cứu trách nhiệm hình sự những người đã gây ra 2 đại án oan sai tại Bình Thuận.