Người Dao đỏ ở Tuyên Quang coi quyền trượng là báu vật vô giá còn sót lại của đồng bào nơi rẻo cao, người sở hữu bảo vật này có tiếng nói ảnh hưởng nhất định với cộng đồng.
Nguời nắm giữ báu vật thiêng liêng ở núi rừng Đông Bắc mà tôi muốn nhắc đến là ông Triệu Tạ Guyện (59 tuổi), ở thôn Nậm Hồng, xã Thông Nguyên (tỉnh Tuyên Quang).
Ông Guyện bảo, do được dòng họ Triệu giao bảo quản quyền trượng quý hiếm, nên các thành viên trong gia đình ông luôn cảnh giác mỗi khi ra ngoài làm nương, làm ruộng. Bởi tương truyền, nếu bị kẻ trộm lấy mất, nhiều tai họa sẽ ập đến những người trong họ.
Ở Thông Nguyên, dòng họ triệu có hơn 200 hộ gia đình sống quần tụ dưới dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ. Ông Guyện được coi như trưởng họ của hàng trăm nhân khẩu này, cũng bởi ông là người nắm giữ quyền trượng quyền lực trong thế giới tâm linh của người Dao đỏ.
 |
| Ông Triệu Tạ Guyện là người duy nhất còn lưu giữ quyền trượng của người Dao Tuyên Quang. (Ảnh: Phàn Họ). |
Ông Guyện kể, trước vài thế hệ thì không rõ, nhưng sau này ông trẻ của ông Guyện là Giào Quyên từng có thời gian cầm quyền trượng, tương truyền do phạm húy, sau đó gia đình ông Quyên lâm vào cảnh bi đát, nhiều người ốm bệnh rồi đột tử, chăn nuôi, trồng trọt thất bại.
Sau đó, quyền trượng được cả dòng họ họp lại giao cho ông Giào Phấu (ông nội của ông Guyện) bảo quản, sau đó đến bố ông Guyện, rồi đến ông Guyện.
Theo những già làng ở Nậm Hồng, quyền trượng của người dao ở vùng này đã có từ hàng trăm năm nay. Tương truyền, lúc đó ở Nậm Hồng chỉ có vài nóc nhà lắt nhắt, do dịch bệnh, động vật hoang dã trong rừng quấy nhiễu cuộc sống sinh hoạt của người dân, cộng đồng người Dao vùng này mới quyết định rèn quyền trượng này với mong ước có một báu vật thiêng liêng có thể trấn yểm vùng đất này.
Theo đó, để rèn được bộ quyền trượng này, cộng đồng người Dao ở vùng này phải mời những thợ rèn có tay nghề tốt thời bấy giờ, mời các thầy cúng đã được cấp sắc, giỏi nghề đến vừa cúng, vừa rèn.
Quá trình rèn, nếu như cúng không được thần linh đồng ý thì coi như quyền trượng này vứt đi, không được công nhận, trường hợp thành công thì cộng đồng người dao mới giao cho người có uy tín lưu giữ.
Ông Guyện cho biết, quyền trượng mà hiện gia đình ông đang nắm giữ có 2 chiếc, 1 chiếc cúng trong cấp sắc có thể triệu tập 180 âm binh, 1 chiếc sử dụng trong giải hạn, nhảy lửa có thể gọi được 36 âm binh. Ngoài ra còn một cây kiếm cũng dùng trong các nghi lễ cúng của người Dao.
 |
| 2 quyền trượng của người Dao do ông Guyện lưu giữ có chiều dài khoảng 70cm cùng con dao cổ thường sử dụng trong các nghi lễ của người Dao đỏ. (Ảnh: Phàn Họ). |
Theo ông Guyện, chiếc sử dụng gọi 36 âm binh là loại hay được sử dụng nhất, có ý nghĩa như đuổi tà ma, yêu quái.
Đáng nói, trong lễ hội nhảy lửa, khi các thầy cúng rung chiếc quyền trượng này là lập tức những người sẽ nhảy lửa ấy bỗng dưng như được nhập và bỗng chốc mất kiểm soát tự nhảy vào ngọn lửa đang cháy đỏ rực mà không hề bị bỏng.
“Không ai được sờ vào bộ quyền trượng này, ngoại trừ con cháu dòng họ Triệu. Nếu có rắc rối, mọi người sẽ nói do gia chủ bảo quản không tốt, cho người ngoài đụng đến, lúc đó tôi sẽ là người ghánh trách nhiệm. Kể cả khi được giao cầm bộ quyền trượng này, bản thân tôi cũng phải làm lễ, cũng phải thề thốt với tổ tiên”, ông Guyện nói.
Trao đổi với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, ông Triệu Mềnh Quyên – Trưởng phòng Văn hóa xã Thông Nguyên cho biết, quyền trượng có ý nghĩa văn hóa đặc biệt đối với cộng đồng người Dao ở địa phương. Việc lưu giữ quyền trượng được coi như lưu giữ văn hóa tinh hoa của đồng bào.
17 °C
23 °C
