Khó có thể thống kê hết tại TP HCM nói riêng và khu vực Nam Bộ nói chung, trong cơn lốc của "phát triển đô thị hiện đại" đã có bao nhiêu di tích cổ bị mất mát, tàn hại bởi thời gian và bởi bàn tay con người, mà nói đúng ra là sự quy đổi ngang bằng về mét vuông, về giá trị tiền.
Chục năm về trước, phóng viên từng đến thăm một khu nhà cổ tại quận 9, TP HCM. Đó là một quần thể nhà nằm quây quần tương tự một "làng" xứ Huế, với nhiều ngôi nhà rường, ngói liệt, các cột kèo gỗ, với giếng nước rêu phong nằm nép mình trong những khu vườn cau, vườn trái tươi mát.
Hỏi ra mới biết, khi xưa, đó là một khu làng của những người Nam gốc Huế thuộc những gia tộc giàu có, đã thuê nguyên tốp thợ Huế vài chục người vào khu quận 9 ngày nay để mở xưởng, làm nhà kiểu nhà rường. Những ngôi nhà cổ ấy từng là niềm tự hào của chủ nhân xa xưa sống trên những mảnh đất này.
Khi ấy, phóng viên từng chứng kiến trong hàng chục căn nhà cổ, chỉ còn vài ba căn được chủ nhân chăm sóc, bảo tồn tốt nên giữ nguyên được vẻ đẹp, một số khác thành nhà hoang, bỏ mặc cho mưa gió, không ai ở.
Ngôi nhà từng thuộc về một trong những điền chủ giàu nhất vùng xa xưa, với diện tích lớn, quy mô, lúc ấy chỉ còn là phế tích khi những chủ nhân đời sau đã dọn đi nơi khác sinh sống hết, chỉ còn một người cháu đích tôn bệnh tật sống leo lét trong trong căn nhà cột mục, đá sập và mái ngói mỗi ngày rơi xuống một vài viên, ngói chất đầy góc nhà và những mảng trời thi nhau lộ ra. Thời điểm ấy, cũng dấy lên ý kiến mong mỏi sự quan tâm kịp thời và bảo tồn khu nhà cổ này.
Tiếc thay, 10 năm sau quay lại, khu nhà cổ đã hầu như không còn vết dấu. Tại khu vực này chỉ còn lại một vài căn, trong đó có 2 căn khá đẹp của ông Huỳnh Hữu Thời và ông Nguyễn Văn Giác đã được thẩm định, nằm trong diện được bảo tồn. Tuy nhiên, trớ trêu thay hai căn nhà này lại nằm trong quy hoạch khu công nghệ cao, thế nên có lẽ sắp tới cũng đành biến mất.
TP HCM không thiếu những trường hợp di sản "biến mất" trong công cuộc phát triển đô thị như thế. Mới đây chứ không xa, cảng Ba Son, di tích lịch sử gắn với nhiều giai đoạn của Sài Gòn xưa cũng đã đành dẹp bỏ, nhường chỗ cho những khu đô thị hiện đại bậc nhất ven bờ sông Sài Gòn.
Vài năm trước, nhiều người dân đã đồng thời kí tên mong muốn giữ lại Thương xá TAX, một khu thương xá tượng trưng cho sự hoa lệ, sầm uất kinh doanh của Sài Gòn một thời, với kiến trúc tuyệt đẹp đặc trưng kiểu Pháp. Tuy nhiên, tòa thương xá gắn với kí ức nhiều thế hệ Sài Gòn đã phải nhường chỗ cho công trình metro - phương tiện giao thông hiện đại không thể thiếu của đô thị mới.
Thi thoảng, người ta lại thót tim khi nghe thông tin về một ngôi nhà cổ trăm tuổi, một di sản cổ bị đối xử không khác gì... phế tích. Nguyên một dãy nhà cổ ven kênh Tàu Hủ, rạch Bến Nghé từng khiến nhiều người yêu Sài Gòn phải say mê vì vẻ đẹp cổ điển cũng đã ra đi cho sự xuất hiện của Đại lộ Đông Tây. Rồi những thủy đài lớn, có từ thời Pháp thuộc cũng dần dà bị tháo dỡ hết trong vòng 2 năm qua trong niềm tiếc nuối của người dân và giới kiến trúc.
Giờ đây, số di sản trên địa bàn TP HCM đang đứng trước nguy cơ bị dỡ bỏ không phải là ít. Tòa nhà Dinh Thượng ở số 59 - 61 Lý Tự Trọng, một tòa nhà gần 160 tuổi, một trong những cơ quan hành chính thời Pháp thuộc cũng nằm trong nguy cơ ấy, trước những đề án nâng cấp đô thị.
Thiếu hiểu biết sẽ thiếu trân trọng?
Mới đây, tại buổi Hội thảo “Di sản đô thị TP HCM và Nam Bộ trong quá trình đô thị hóa: Bảo tồn để phát triển bền vững" do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia TP HCM) phối hợp cùng Bảo tàng TP và Trung tâm Bảo tồn và Phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa tổ chức, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu đã có những phân tích về nguyên nhân "biến mất" của các di sản đô thị, trong đó có 2 nguyên nhân lớn tồn tại: thiếu hiểu biết về di sản và quy tất cả ra mét vuông, ra "tiền tươi thóc thật". Đây quả thật là hai nguyên nhân thường thấy dẫn đến cách ứng xử "không coi di sản ra gì" thường gặp thời gian qua.
Một ví dụ, năm 2015, tòa nhà Bưu điện TP HCM bỗng dưng được sơn lại một màu vàng chóe khiến người dân giật mình. Sau khi bị phản đối mạnh mẽ, tòa bưu điện này đã được chi hàng đống tiền để sơn lại, trả lại màu sơn gốc cổ kính của nó. Câu chuyện "thích sơn gì thì sơn" cũng đã cho thấy cái tầm của những người quản lý di sản, sự thiếu hiểu biết và trân trọng di sản.
Tư duy "quy về tiền" cũng có thế được nhận thấy thông qua cách quy hoạch, tháo dỡ không thương tiếc. Thời đại "tấc đất tấc vàng", đối với nhiều người, những ngôi nhà cổ, cũ tọa lạc trên những vị trí "vàng" có thể “đẻ” ra vô số tiền là khó chấp nhận, vì thế, các công trình cổ phải biến mất, nhường chỗ theo họ là hợp lý.
Thế nên, khi xem xét quy hoạch, người ta có thể nắn đường, dời khu vì lo đến vấn đề tiền đền bù, hay có thể chỉ vì tránh ngôi nhà một vài cá nhân nào đó, nhưng di sản thì không nằm trong nhiều sự lăn tăn ấy, di sản không thể “đẻ” ra tiền, phải hy sinh.
Nhiều người còn nhớ, cách đây vài năm, một nhà cổ trăm tuổi nằm trên đường Võ Văn Tần còn được cho thuê khoảng sân để làm... quán nhậu, và kế sau đó là cửa hàng buôn bán đồ gỗ. Một căn nhà cổ trăm tuổi khác, góc Cách Mạng Tháng 8, quận 3 còn suýt bị ủi sập để lấy mặt bằng xây dựng công trình cao ốc, nếu người dân không phát hiện ra.
Nếu người quản lý thiếu hiểu biết, thiếu tình yêu với di sản, nếu tư duy quy tất cả ra giá trị m2, giá trị về tiền còn tồn tại trong việc quản lý di sản, thì thời gian tới, việc di sản biến mất sẽ là điều mà người dân TP đành phải chấp nhận. Con cháu chúng ta sau này có lẽ sẽ có rất nhiều công trình hiện đại, nhưng thiếu đi những góc nhỏ sâu lắng, rất đẹp, rất xưa.
PGS.TS Nguyễn Minh Hòa, Trường ĐH KHXHNV: “Chúng ta nếu muốn bảo tồn di sản và phát huy giá trị thì phải biết tường tận về nó. Đến nay, chưa có một danh sách và lý lịch đầy đủ về các di sản, di tích văn hóa, lịch sử, kiến trúc trên địa bàn TP HCM.
Công việc thống kê này không đơn thuần tên gọi, quan trọng là lý lịch của di tích. Không nên để tình trạng di tích biến mất không dấu vết, có chăng trong ký ức của một số người, rồi cũng sẽ biến mất khi họ ra đi”.
TS Khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu: "Nhìn chung, xu hướng bảo tồn đô thị mang giá trị di sản của TP chủ yếu vẫn dựa vào khung pháp lý cứng như Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Di sản văn hóa và các văn bản liên quan.
Song quá trình áp dụng thực tế còn nhiều bất cập và chậm trễ dẫn đến sự biến mất của nhiều giá trị vốn có và làm thay đổi cảnh quan kiến trúc trong một thời gian ngắn. Thêm vào đó là lối tư duy “mặt tiền, mét vuông” thiên về lợi nhuận cũng làm cho cơn lốc nhà cao tầng xoáy sâu vào các khu đất vàng trên địa bàn trung tâm TP”.
Một người phụ nữ có ý định chuyển số tiền 200 triệu đồng cho đối tượng giả danh công an lừa đảo đã được lực lượng chức năng công an địa phương ngăn chặn kịp thời.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội vừa phục hồi giải quyết nguồn tin tội phạm, về việc bà Nguyễn Thị Ngọc tố cáo một số cá nhân lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc nhận tiền để đầu tư dự án “Xây dựng hạ tầng KCN Yên Sơn - Bắc Lũng” giai đoạn 1 và 2.
Sáng 20/10, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10, khóa XIII, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban Cán sự Đảng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã truyền đạt chuyên đề "Những nội dung cốt lõi,
Còn hơn 30 ngày nữa sẽ diễn ra Lễ kỷ niệm 70 năm sự kiện Tập kết ra Bắc (1954 - 2024) tại thị trấn Sông Ðốc (huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau). Đây là 1 trong 3 điểm tập kết lớn của các tỉnh Nam Bộ, ghi dấu sự kiện trọng đại mang tầm vóc, ý nghĩa lớn lao trong lịch sử dân tộc.
UBND tỉnh Bắc Giang vừa có văn bản chấn chỉnh, yêu cầu sau ngày 30/03/2025, nhà ở nhiều tầng, kết hợp cho thuê trọ, cơ sở kinh doanh không đảm bảo về PCCC sẽ phải tạm đình chỉ và dừng hoạt động.
Ông Lý Vỹ Triều Dương - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bạc Liêu thông tin, 9 tháng đầu năm 2024, ngành du lịch tỉnh tiếp tục phát triển với tổng thu ước đạt khoảng 3.420 tỷ đồng, đạt 82,9% kế hoạch, tăng 9,1% so cùng kỳ.
Đến tháng 4/2023, nhiều người đến đòi tiền hụi nhưng Tâm mất khả năng chi trả và tuyên bố vỡ hụi. Số tiền Tâm chiếm đoạt trong vụ việc khoảng 2,2 tỷ đồng.
Nhận được cuộc gọi từ số máy lạ của đối tượng tự xưng là Công an, sau đó chị T đã thực hiện các thao tác theo hướng dẫn của đối tượng và bị đối tượng lừa chiếm đoạt số tiền gần 3 tỷ đồng.
Phát hiện nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy có hành vi phóng nhanh, lạng lách... gây náo loạn đường phố, Công an quận Hà Đông phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự xuyên đêm truy lùng, bắt giữ toàn bộ các đối tượng.
Ngày 19/10, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương thông tin về việc truy nã đối với Khổng Thị Thanh (SN 1972; KHKTT: khu phố Bình Thuận 2, phường Thuận Giao, TP Thuận An, Bình Dương) về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Sau khi gây án, Huỳnh Trung Quân đã lấy tiền, trang sức và điện thoại của nạn nhân, sau đó phi tang thi thể xuống mương nước và về nhà người thân ẩn náu thì bị lực lượng chức năng bắt giữ.
Nguyễn Trọng Khỏe đăng tải trên trang mạng xã hội facebook, zalo cá nhân các bài viết, hình ảnh hoạt động tuyển dụng, đưa người Việt Nam đi xuất khẩu lao động tại Nhật Bản và một số nước châu âu theo diện du học sinh, kỹ sư...
Thông qua mạng xã hội Facebook, Công an thị xã Hoàng Mai phát hiện tại nhà Nguyễn Đình Lương (sinh năm 1971), trú tại phường Quỳnh Xuân (thị xã Hoàng Mai - Nghệ An) diễn ra việc đốt pháo nổ trong quá trình tổ chức đám cưới.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.