Hà Nội 19 °C
TP Hồ Chí Minh 29 °C
Hải Phòng 20 °C
Đà Nẵng 24 °C
Yên Bái 17 °C
  • Hà Nội Hà Nội 19°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 29°C
  • Hải Phòng Hà Nội 20°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 24°C
  • Yên Bái Hà Nội 17°C

Độc đáo Tết con dúi, Lễ “Ét đông” của người Ba Na ở Kon Tum

Dân sự
30/01/2025 19:19
Ngọc Anh
aa
Khi cây lúa đứng thân, bắt đầu trổ đòng thì cũng là lúc người Ba Na ở huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum tổ chức lễ "Ét đông" - còn gọi là Tết con dúi.

Từ TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum) ngược lên huyện Kon Rẫy khoảng 20km, nơi đây có một nghi lễ của người Ba Na đó là Lễ “Ét đông”- còn gọi là Tết con dúi.

Con Dúi là một loài động vật gặm nhấm, thân hình mập mạp, lông mượt, chân ngắn nhìn tổng thể giống chuột nhưng có kích thước lớn hơn và thân hình tròn trịa hơn. Trong văn hóa của người Ba Na, loài dúi được xem là biểu tượng của sự cần cù, siêng năng sẽ mang tới may mắn, sinh sôi nảy nở và mang lại sự an lành cho buôn làng.

Từ nhiều năm nay, cứ vào đầu tháng 10 Dương lịch, khi cây lúa đã cứng thân, bắt đầu trổ đòng là người dân làng Kon Brăp Du, xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum đều tổ chức Tết con dúi để thể hiện sự tôn kính với các vị thần tự nhiên.

Độc đáo Tết con dúi, Lễ “Ét đông” của người Ba Na ở Kon Tum
Dúi là một con vật trong Lễ Ét đông của người Bana ở Kon Rẫy. Ảnh: T.H

Ngay từ sáng sớm, khi làng Kon Brăp Du đang chìm trong những lớp sương mù dày đặc, thì người dân làng đã thức dậy chọn cho mình những bộ áo quần đẹp nhất, rực rỡ nhất để tiến về nhà rông chuẩn bị cho lễ "Ét đông".

Theo già làng A Jring Đeng kể rằng, thuở xưa, người Ba Na thờ loài rắn và thường tổ chức Tết con rắn. Tuy nhiên, khi chiêm nghiệm thực thế thì thấy rằng con rắn có những lúc được ăn rất no, khi lại rất đói, sự no đủ không được thường xuyên. Trong khi đó, con dúi thì ăn rễ cây, các loại rau củ nên không khi nào thiếu thức ăn. Con dúi cũng không phá hoại mùa màng của con người như loài chim, loài chuột đồng nên được mọi người kính trọng.

Từ đó, với mong muốn cuộc sống đủ đầy như con dúi, dân làng đã chuyển từ rắn sang loài dúi và làm Tết con dúi. Từ đây, dúi đã trở thành con vật biểu tượng của sự cần cù, siêng năng và mang lại no đủ cho buôn làng.

Bắt đầu từ khoảng tháng 4, tháng 5, khi vừa trải qua mùa mưa, loài dúi đã ăn no nê các loại măng rừng nên béo tốt thì người Ba Na nơi đây sẽ lên rừng tìm bắt để chuẩn bị cho lễ "Ét đông". Sau khi được làm thịt sạch sẽ, thịt dúi sẽ được treo lên bếp lửa cho khô dần, chờ đến ngày làm lễ "Ét đông". Dịp lễ này, mỗi gia đình trong làng phải chuẩn bị ít nhất 2 con dúi để cúng thần linh. Trong đó 1 con sẽ đem tới nhà rông cúng, 1 con cúng riêng tại nhà.

Ngày diễn ra buổi lễ, mỗi gia đình trong làng sẽ đưa tới nhà rông một con dúi, một ghè rượu, cơm cúng và một nhúm gạo nhỏ gói trong lá chuối đặt dưới ghè rượu. Khi tất cả đã chuẩn bị xong, già làng A Jring Đeng sẽ đại diện cho dân làng làm lễ cúng các vị thần linh, cầu cho cây lúa nảy nầm, thời tiết thuận lợi, mùa màng bội thu và người làng không có ai đau bệnh. Sau khi già làng kết thúc bài cúng, cả làng sẽ bắt đầu cuộc vui, ăn thịt dúi và uống rượu ghè. Già A Jring Đeng bảo rằng trước đây, Tết "Ét đông" thường kéo dài 7 ngày liền, nhưng giờ chỉ còn 3 ngày.

Trong đó, ngày đầu tiên cả làng sẽ cùng về nhà rông làm lễ cúng các vị thần linh, ăn thịt dúi, uống rượu ghè. Ngày thứ 2, các gia đình sẽ về nhà tổ chức ăn tết và mời khách vui chơi tại nhà. Đến ngày thứ 3, cả làng lại tập trung về nhà rông làm lễ đốt nến và khấn cầu cho các hạt giống được tươi tốt. Sau đó, các gia đình sẽ kiểm tra gói hạt gạo đặt dưới ghè rượu vào ngày đầu tiên. Nếu gói hạt gạo còn nguyên vẹn nghĩa là mùa rẫy mới gia đình đó sẽ có một vụ mùa bội thu. Ngược lại nếu hạt gạo bị sứt mẻ thì gia đình sẽ gặp nhiều điều không hay.

Độc đáo Tết con dúi, Lễ “Ét đông” của người Ba Na ở Kon Tum

Già làng làm lễ cúng các vị thần linh, cầu cho vụ mùa bội thu, thuận lợi trong Lễ Ét đông. Ảnh: T.H

"Tết "Ét đông" là Tết quan trọng bậc nhất của người Ba Na chúng tôi. Chỉ sau khi tổ chức Tết này thì người dân mới được phép làm những việc lớn của gia đình như: Làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu, bò..." - già A Jring Đeng lý giải.

Đề nghị công nhận là Di sản văn hóa Quốc gia

Ông Phạm Viết Thạch, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Kon Rẫy, cho biết Tết "Ét đông" đã được người dân làng giữ gìn và phát huy từ đời này qua đời khác. Trên địa bàn hiện có 6 làng của người Ba Na hàng năm thường tổ chức nghi lễ quan trọng này.

"Ngành văn hóa huyện và tỉnh Kon Tum đã xây dựng hồ sơ để công nhận đây là một Di sản văn hóa phi vật thể và đề nghị công nhận là Di sản văn hóa cấp quốc gia. Sau khi được công nhận, Nhà nước cũng tiếp tục quan tâm công tác bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc của lễ hội".

bài liên quan
Nhiều lãnh đạo Sở ở Kon Tum xin nghỉ hưu trước tuổi

Nhiều lãnh đạo Sở ở Kon Tum xin nghỉ hưu trước tuổi

Theo Ban Tổ chức Tỉnh ủy Kon Tum, việc thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Kon Tum: Xử lý an toàn hai quả bom nặng gần 600kg

Kon Tum: Xử lý an toàn hai quả bom nặng gần 600kg

Bộ chỉ huy quân sự tỉnh KonTum cho biết đã tiến hành thu gom, xử lý thành công hai quả bom nặng gần 600 kg.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Kon Tum gặp mặt cơ quan báo chí đầu xuân

Bộ đội Biên phòng tỉnh Kon Tum gặp mặt cơ quan báo chí đầu xuân

Chiều 14/2, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Kon Tum tổ chức gặp mặt các cơ quan báo chí đầu Xuân Ất Tỵ 2025.
Kon Tum: Em trai đâm anh ruột tàn tật tử vong

Kon Tum: Em trai đâm anh ruột tàn tật tử vong

A Long bực tức vì anh trai A Lư tàn tật, ăn năm vệ sinh tại chỗ trong nhiều năm, không làm được việc gì nên đã nảy sinh ý định giết A Lư.
Kon Tum: Hơn 200.000 lượt du khách đến Măng Đen dịp Tết Cổ truyền

Kon Tum: Hơn 200.000 lượt du khách đến Măng Đen dịp Tết Cổ truyền

Chỉ trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ, hàng trăm ngàn du khách đã đổ về Măng Đen tham quan, du lịch tạo doanh thu "khủng" cho địa phương.
Xuân mới ở Làng du lịch cộng đồng Tu Thó

Xuân mới ở Làng du lịch cộng đồng Tu Thó

Làng tái định cư Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông đã được UBND tỉnh Kon Tum công nhận là Làng du lịch công đồng đầu tiên của tỉnh Kon Tum.

Bình luận

avatar-comment
Mới nhất
Đọc nhiều
Công an Bình Dương phong tỏa ngôi nhà có 2 người chết bất thường

Công an Bình Dương phong tỏa ngôi nhà có 2 người chết bất thường

Lực lượng công an tỉnh Bình Dương phối hợp cùng cơ quan chức năng phong toả hiện trường, lấy lời khai các nhân chứng vụ phát hiện 2 người chết trong ngôi nhà tại KP. An Hòa, P. Hòa Lợi, TP. Bến Cát.
Thủ tướng chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Thủ tướng chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng khiến nhiều người thương vong xảy ra trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Bình Dương: Tổ chức Đại hội điểm Cháu ngoan Bác Hồ

Bình Dương: Tổ chức Đại hội điểm Cháu ngoan Bác Hồ

Ngày 21/2, tại TP. Dĩ An đã diễn ra Phiên trọng thể Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ thành phố Dĩ An, lần thứ XII với chủ đề “Thiếu nhi Dĩ An – Tự hào truyền thống, tiếp bước cha anh – Xứng danh mầm non của Đảng Cộng sản Việt Nam”.
Tin bài khác
Thủ tướng chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Thủ tướng chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện chỉ đạo khắc phục hậu quả vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng khiến nhiều người thương vong xảy ra trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Khẩn trương khắc hậu quả, điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Khẩn trương khắc hậu quả, điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Sơn La

Sau khi tiếp nhận thông tin về vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng khiến 6 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương, Bộ Công an đã có chỉ đạo lực lượng chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương giữ chức Bí thư tỉnh uỷ Long An

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương giữ chức Bí thư tỉnh uỷ Long An

Sáng nay (22/2), Tỉnh ủy Long An tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Sản phụ tố Bệnh viện Phụ sản Trung ương "tắc trách", Giám đốc bệnh viện lên tiếng

Sản phụ tố Bệnh viện Phụ sản Trung ương "tắc trách", Giám đốc bệnh viện lên tiếng

Mạng xã hội đang chia sẻ rầm rộ câu chuyện của sản phụ Q.A (sinh năm 1997, quê Bắc Giang) mang thai 25 tuần, điều trị tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương nhưng phải xin chuyển viện để cứu cả mẹ lẫn con.
Người đàn ông đang cắt cỏ ven đường bất ngờ tử vong do lốp ô tô văng trúng

Người đàn ông đang cắt cỏ ven đường bất ngờ tử vong do lốp ô tô văng trúng

Cặp lốp đôi phía sau chiếc xe đầu kéo bất ngờ rời khỏi xe, lao thẳng vào người đàn ông phía bên kia đường khiến người này tử vong.
Miền Bắc rét đậm rét hại diện rộng vì ảnh hưởng không khí lạnh mạnh

Miền Bắc rét đậm rét hại diện rộng vì ảnh hưởng không khí lạnh mạnh

Theo dự báo, do ảnh hưởng của đợt không khí lạnh có cường độ mạnh, khu vực Bắc Bộ trời rét đậm rét hại và mưa từ ngày 22/2.
Thu hồi toàn quốc lô mỹ phẩm không đạt chất lượng của Công ty TNHH vẻ đẹp Francia

Thu hồi toàn quốc lô mỹ phẩm không đạt chất lượng của Công ty TNHH vẻ đẹp Francia

Thông tin từ Cục Quản lý Dược, đơn vị vừa ban hành Quyết định đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy mỹ phẩm Kem giảm thâm nách và khử mùi Cléo của Công ty TNHH vẻ đẹp Francia do không đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Xe khách va chạm xe đầu kéo khiến 6 người tử vong

Xe khách va chạm xe đầu kéo khiến 6 người tử vong

Khoảng 23h30 ngày 21/2, tại km 235+100 QL6 thuộc xã Sặp Vạt, huyện Yên Châu, Sơn La xảy ra va chạm giữa xe khách và xe đầu kéo. Vụ tai nạn nghiêm trọng khiến 6 người tử vong.
Gia Lai: Phát hiện thi thể người đàn ông bị quấn chăn đốt cháy, nghi tự tử

Gia Lai: Phát hiện thi thể người đàn ông bị quấn chăn đốt cháy, nghi tự tử

Người nhà phát hiện trong hố rác tại khu vực rẫy nhà ông Q có một thi thể người đàn ông bị đốt cháy, còn lại xương sọ và các xương cổ chân, tay... nên trình báo cơ quan công an.
Một địa phương có hàng trăm cán bộ xin thôi việc và nghỉ hưu trước tuổi

Một địa phương có hàng trăm cán bộ xin thôi việc và nghỉ hưu trước tuổi

Trong số 352 cán bộ xin nghỉ thì có đến 287 cán bộ đăng ký nghỉ hưu trước tuổi và 65 công chức, viên chức, người lao động đăng ký nghỉ thôi việc trong năm 2025.