Tối 18/11, tại thôn Sơn Hải, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) đã diễn ra Lễ hội Bàn Vương lần thứ thứ III năm 2023.
Lễ hội Bàn Vương nhằm giới thiệu, quảng bá đến du khách những đặc trưng văn hóa, nghi lễ, tín ngưỡng của dân tộc Dao trên địa bàn huyện Ba Chẽ; trong đó tái hiện lại một số nghi lễ quan trọng, như hành trình “Vượt biển” của 12 dòng họ người Dao trên 12 con thuyền đến vùng đất mới để lập nghiệp; dâng các lễ vật, cây đặc sản lên cúng ông tổ Bàn Vương tại Miếu Bàn Vương và một số nghi lễ tiêu biểu của dân tộc Dao cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, hoa màu tươi tốt, cho con cháu ấm no, hạnh phúc.
Lễ hội Bàn Vương là một lễ hội cổ truyền quan trọng trong đời sống tâm linh người Dao, đây cũng là ngày hội văn hóa dân tộc Dao trên địa bàn huyện Ba Chẽ và khu vực miền đông.
Với sự hội tụ, cùng sinh sống của 14 dân tộc anh em, có truyền thống văn hóa lâu đời, phong phú, có bản sắc riêng và độc đáo trong cộng đồng các dân tộc Quảng Ninh được thể hiện rõ qua văn hóa ẩm thực, lễ hội truyền thống và sinh hoạt tín ngưỡng trong cộng đồng.
Trong chương trình khai mạc lễ hội, nhân dân và du khách thập phương được thưởng thức chương trình, trình diễn trang phục dân tộc Dao Thanh Y, Dao Thanh Phán, Dao Lô Gang; các tiết mục văn nghệ, dân ca, dân vũ đặc sắc mang nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước, vùng đất Quảng Ninh, con người Ba Chẽ; thưởng thức các tiết mục sân khấu hóa một số nghi lễ, nghi thức đặc sắc trong lễ Cấp sắc của người Dao như: múa hành triều, múa rồng, múa rùa… do các nghệ nhân người Dao trình diễn, khẳng định nét văn hóa đặc sắc, riêng có của đồng bào dân tộc Dao Ba Chẽ.
Đặc biệt là nghi lễ nhảy lửa; đây là hoạt động mang đậm bản sắc, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa tâm linh của đồng bào Dao.
Theo quan niệm của người Dao, ngọn lửa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời sống sinh hoạt và văn hóa tâm linh. Lửa được coi là vị thần giúp xua đuổi tà ma, bệnh tật, mang lại sự ấm áp và cuộc sống no đủ, thịnh vượng.
Lễ hội Bàn Vương lần thứ 3 được diễn ra từ ngày 18-19/11 là hoạt động thiết thực để giáo dục truyền thống nhớ ơn tổ tiên, gắn kết cộng đồng, tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, động viên, khích lệ các nghệ nhân, đồng bào các dân tộc huyện Ba Chẽ nói chung và đồng bào người Dao nói riêng nâng cao ý thức giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống; tạo dấu ấn quan trọng nhằm thu hút du khác đến với huyện Ba Chẽ, phát triển các loại hình du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện.
Lễ hội còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện và của vùng đông bắc tỉnh Quảng Ninh; tạo không khí vui tươi, phấn khởi, động viên, khích lệ các tầng lớp nhân dân tích cực thi đua lao động, sản xuất, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Lễ hội Bàn Vương nhằm góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Dao tại thôn Sơn Hải, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ, gắn với phát triển du lịch cộng đồng, đồng thời giới thiệu, quảng bá tiềm năng du lịch thông qua truyền thống văn hóa và nét đẹp trong trang phục, nghi lễ tín ngưỡng, sinh hoạt văn hóa của dân tộc Dao nói riêng và các dân tộc thiểu số của huyện Ba Chẽ nói chung.
Theo truyền thuyết, Bàn Vương vốn là Long Khuyển Hồ, nhờ lập được công lao to lớn giết được Cao Vương nên được vua Bình Vương trọng thưởng và gả công chúa cho. Vợ chồng Bàn Vương sinh được 12 người con (6 trai, 6 gái) đều được vua Bình Vương ban sắc thành 12 họ.
Khi vua Bình Vương chết, Bàn Vương lên làm Vua. Tuy vậy, Bàn Vương vẫn giữ nếp sống giản dị, dạy người Dao cách trồng lúa, dệt vải.... Sau khi Bàn Vương qua đời, người Dao tổ chức thờ cúng vào các dịp lễ tết và cấp sắc.
Tags:
