Chỉ có tự chủ mới giúp các trường đại học của Việt Nam khẳng định vị trí trên bản đồ thế giới. Ảnh: Diệp An
Tự chủ trên giấy
So với giai đoạn trước khi Luật Giáo dục đại học (2018) có hiệu lực, tự chủ đại học (ĐH) đã thông thoáng hơn rất nhiều. Tuy nhiên, theo TS. Phạm Hiệp, giám đốc nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu và phát triển giáo dục Edlab Asia, có độ vênh giữa tự chủ trên giấy tờ và tự chủ trên thực tế. “Một số quy định pháp lý về quản lý ngành đã làm cho quy trình rắc rối, phức tạp hơn.
Mặc dù vẫn thuộc quyền quyết của nhà trường nhưng một số quy trình lại thuộc quy định của cơ quan quản lý khác không liên quan đến ngành giáo dục như quy trình tuyển dụng viên chức, quy trình thi đua - khen thưởng… nên khiến cho trường ĐH tự chủ nhưng lại không được tự chủ nhiều, vẫn phải xin ý kiến cơ quan chủ quản”, ông Hiệp nói. Theo ông, có sự khác biệt giữa các cơ quan chủ quản; nơi hỗ trợ thì trở thành động lực cho các trường, nhưng có những cơ quan chủ quản lại trở thành lực cản cho sự phát triển.
“Khi tôi mô tả cho các trường nước ngoài về mô hình quản lý trường ĐH của Việt Nam, họ đều nói chưa thấy nước nào quản lý ĐH ở cấp vĩ mô, thượng tầng lại phức tạp như Việt Nam. Vì họ chỉ có một cơ quan quản lý là một bộ hay một ủy ban nào đó. Nhưng Việt Nam quá nhiều cửa. Về quản lý đào tạo sang Bộ GD&ĐT; về đầu tư phải sang Bộ KH&ĐT; lĩnh vực khoa học - công nghệ thì sang Bộ KH&CN; quản lý con người do Bộ Nội vụ; quản lý tài chính gặp Bộ Tài chính…”, TS. Hiệp nói.
PGS. TS Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng trường ĐH Ngoại thương, cho rằng, khi thực hiện Luật Giáo dục ĐH, cần phải rà soát, sửa đổi các luật liên quan và các quy định dưới luật. Việc tự chủ cũng phải đi kèm với các điều kiện khác như thành lập Hội đồng trường; phân tách giữa quản lý và quản trị ở trong trường ĐH; cần có sự phân cấp, phân quyền giữa nhà trường tự chủ với các đơn vị cơ sở để phát huy năng lực của các đơn vị.
Bộ chủ quản hay cơ quan quản lý?
TS. Phạm Hiệp cho rằng, rào cản lớn nhất trong mối quan hệ giữa một trường ĐH có mức độ tự chủ cao với cơ quan chủ quản chủ yếu liên quan công tác tổ chức nhân sự. Theo thông lệ quốc tế, Hội đồng trường mới là cơ quan bổ nhiệm hiệu trưởng, nhưng trên thực tế, hầu hết các trường ĐH nước ta hiện nay vẫn theo thông lệ cũ là cơ quan chủ quản bổ nhiệm hiệu trưởng. Theo ông Hiệp, vẫn quản lý theo lề lỗi cũ, trường ĐH là một thực thể phụ thuộc vào cơ quan chủ quản. Còn theo cách tiếp cận mới, trường ĐH là một pháp nhân độc lập hoạt động theo quy định của pháp luật. Do vậy, ông Hiệp cho rằng, Việt Nam nên đặt ra lộ trình để sớm bỏ cơ quan chủ quản.
Trả lời trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, trong tự chủ ĐH, có năm nguyên tắc chung trên toàn thế giới và một nguyên tắc riêng đối với Việt Nam cũng như một số nước có hoàn cảnh đặc thù. Năm nguyên tắc bao gồm: phải xây dựng mô hình quản trị tiên tiến để lan tỏa ra toàn xã hội, đảm bảo tính dân chủ, sáng tạo, khoa học; tự chủ gắn liền với trách nhiệm giải trình, mọi hoạt động của trường phải thực hiện pháp luật và quy chế công khai để xã hội giám sát chi tiết; Nhà nước vẫn có đầu tư để đặt hàng lao động và xây dựng cơ sở vật chất; quản lý theo luật giáo dục và các luật khác. Nguyên tắc thứ sáu, đối với Việt Nam và các nước có nền kinh tế chuyển đổi, khái niệm chủ sở hữu của các trường ĐH cũng thay đổi.
Từ sáu nguyên tắc trên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, phải hiểu rõ để có thể áp dụng vào thực tế. Trước câu hỏi “có nên bỏ cơ quan chủ quản”, Phó Thủ tướng nói rằng, thực tế trong luật pháp hiện không còn bộ cơ quan chủ quản, chỉ có khái niệm cơ quan quản lý và chủ sở hữu. Tuy nhiên, để tự chủ ĐH đáp ứng được sáu nguyên tắc trên, cần sửa luật. Phó Thủ tướng lưu ý, trong quá trình chuyển đổi, có nhiều điểm chưa được quy định rõ, chưa có tiền lệ, nên khi xử lý phải hết sức bình tĩnh và xu hướng phải ủng hộ tự chủ.
“Có hai điểm cần thực hiện để tự chủ ĐH. Thứ nhất, tất cả các trường cần kiện toàn hội đồng trường với tư cách là cơ quan thực quyền, không phải mang tính hình thức. Thứ hai, các trường phải xây dựng quy chế điều hành, tổ chức hoạt động tài chính nội bộ tỉ mỉ, chi tiết theo quy định của pháp luật và công khai toàn dân biết và giám sát”.
Liên quan đến vụ án Đoàn Văn Sáng giết người tại tỉnh Lạng Sơn được dư luận đặc biệt quan tâm, chuyên gia pháp lý cảnh báo, hành vi này của các cá nhân, tổ chức phát tán thông tin rùng rợn có thể bị xử phạt từ 10 - 70 trIệu đồng.
UBND TP HCM vừa bàn hành Kế hoạch Đăng cai tổ chức và phối hợp thực hiện Đề án tổ chức Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIV - năm 2025 tại TP HCM và Lễ công bố thông tin TP HCM được chỉ định tham gia Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO lĩnh vực Điện ảnh.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Ngày 19/12, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng cho biết, Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025 với chủ đề “Âm vang di sản – Gắn kết tương lai” sẽ chính thức diễn ra tại tỉnh Lâm Đồng.
Công an TP Hà Nội công bố 10 dấu ấn tiêu biểu của lực lượng Công an nhân dân năm 2025. Đáng chú ý, giữ vững An ninh quốc gia, bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị - đối ngoại quan trọng, các hoạt động kỷ niệm ngày lễ lớn của Đất nước.
Ngày 18/12, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Phong đã chủ trì buổi tiếp và làm việc với đoàn công tác của Tập đoàn Central Retail tại Việt Nam do ông Nguyễn Mạnh Duy - Quản lý phát triển mở rộng dự án làm Trưởng đoàn.
Sáng 18/12/2025, Đội Cảnh sát đường thủy số 2, thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh An Giang cho biết vừa phát hiện, bắt quả tang 07 phương tiện thuỷ vận chuyển số lượng lớn khoáng sản (đất mặt) không hoá đơn chứng từ.
Theo thông tin từ UBND TP HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM ngày 18/12 ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Kiều Chinh (42 tuổi), Nguyễn Phạm Hoàng Quý (22 tuổi) và Tạ Gia Huy (20 tuổi) về hành vi "Buôn bán hàng cấm".
Công an tỉnh Quảng Ngãi đang tiến hành rà soát, thu thập hồ sơ và tài liệu liên quan đến dự án thiện nguyện Nuôi em triển khai trên địa bàn, trong bối cảnh chương trình này thời gian gần đây xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều về tính minh bạch.Công an tỉnh Quảng Ngãi đang tiến hành rà soát, thu thập hồ sơ và tài liệu liên quan đến dự án thiện nguyện Nuôi em triển khai trên địa bàn, trong bối cảnh chương trình này thời gian gần đây xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều về tính minh bạch.
Lực lượng chức năng đã phát hiện, ngăn chặn vụ vận chuyển trái phép số lượng lớn linh kiện dùng để lắp ráp súng, đang trên đường từ Quảng Trị đưa ra Hà Nội.
Theo Cục CSGT, nguyên nhân ban đầu vụ việc do lái xe cứu thương thiếu chú ý quan sát, có dấu hiệu buồn ngủ, chạy nhanh, bật còi và đèn ưu tiên sai quy định.
Công an tỉnh Lạng Sơn đấu tranh thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với gần 3.000 bị hại, tổng số tiền giao dịch trên 7.500 tỷ đồng.
VKSND Tối cao vừa truy tố 18 bị can liên quan đến các sai phạm nghiêm trọng tại Công ty Cổ phần Z Holding, trong đó có Chủ tịch HĐQT Hoàng Quang Thịnh cùng hai Phó Tổng giám đốc, về các hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm giả, vi phạm quy định về kế toán, trốn thuế và rửa tiền với quy mô đặc biệt lớn, tổng doanh thu hàng nghìn tỷ đồng.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
23 °C
30 °C
