Cưỡng bức lao động có bị xử lý hình sự không?

Trong xã hội ngày nay, việc cưỡng bức lao động xảy ra khá nhiều mặc dù pháp luật đã có những quy định và chế tài cụ thể để xử lý đối với hành vi cưỡng bức lao động.

Vậy cưỡng bức lao động là gì, hành vi cưỡng bức lao động sẽ bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật?

Thế nào là hành vi cưỡng bức lao động?

Cưỡng bức lao động là việc người sử dụng lao động buộc người lao động làm việc vượt quá những yêu cầu, điều kiện mà hai bên đã cam kết thoả thuận trong hợp đồng lao động hoặc thoả ước lao động tập thể.

Cưỡng bức lao động là hành vi vi phạm pháp luật về lao động, theo đó, người lao động bị cưỡng bức lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.

Tội cưỡng bức lao động là một trong những tội phạm đáng lên án trong xã hội, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe và quyền lợi của người lao động.

Cưỡng bức lao động có bị xử lý hình sự không? (Hình minh họa)

Như vậy, Cưỡng bức lao động là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các thủ đoạn khác để ép buộc người lao động phải làm việc trái ý muốn của họ.

Cưỡng bức lao động bị xử lý như thế nào?

Pháp luật pháp Việt Nam đã quy định rõ các khung hình phạt trong Bộ luật Hình sự năm 2015, được điều chỉnh và bổ sung qua Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2017.

Theo Điều 297 của Bộ luật Hình sự 2015, một số trường hợp cụ thể dẫn đến việc áp dụng các khung hình phạt khác nhau.

Trước hết, trong trường hợp cưỡng bức lao động mà không gây ra tổn hại nặng nề cho sức khỏe hoặc tính mạng của nạn nhân, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Điều này áp dụng đối với những trường hợp như đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị kết án về tội cưỡng bức lao động mà vẫn tiếp tục vi phạm, gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân với tỷ lệ từ 31% đến 60%, hoặc gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, hình phạt có thể được nâng cao. Nếu việc cưỡng bức lao động được tổ chức hoặc gây ra thương tích nặng hoặc tử vong cho nạn nhân, hoặc gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của một người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên, hoặc gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% đến 121%, hoặc tái phạm nguy hiểm, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Trường hợp nghiêm trọng nhất là khi việc cưỡng bức lao động dẫn đến tử vong của 02 người trở lên, hoặc gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể của họ lớn hơn 122%, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.

Ngoài các hình phạt trên, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 năm đến 05 năm.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, đã được sửa đổi bởi Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2017, tội phạm được phân thành bốn loại chính.

Đầu tiên, là tội phạm ít nghiêm trọng, đây là những hành vi phạm tội có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không cao, thường bị xử phạt bằng tiền, cải tạo không giam giữ hoặc án tù không vượt quá 3 năm.

Tiếp theo, là tội phạm nghiêm trọng, mức độ nguy hiểm lớn hơn, có thể bị phạt tù từ 3 đến 7 năm. Thứ ba, là tội phạm rất nghiêm trọng, có mức độ nguy hiểm cao đến mức có thể bị phạt tù từ 7 đến 15 năm.

Cuối cùng, là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, mức độ nguy hiểm cao nhất, có thể bị phạt từ 15 năm tù đến tù chung thân hoặc tử hình.

Tùy thuộc vào mức độ của hành vi cưỡng bức lao động, người phạm tội có thể bị xếp vào một trong các loại tội phạm đã nêu trên.

Điều quan trọng là xác định tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội để áp dụng mức phạt phù hợp và đảm bảo tính công bằng trong quá trình xét xử.

Nếu hành vi cưỡng bức lao động không đạt đến mức độ cao, không gây ra tổn thương nghiêm trọng cho nạn nhân và không gây ra hậu quả lớn cho xã hội, người phạm tội có thể bị xem là tội phạm ít nghiêm trọng.

Trong trường hợp này, hình phạt có thể là tiền phạt, cải tạo hoặc án tù ngắn ngày.

Tuy nhiên, nếu hành vi cưỡng bức lao động có tính chất nghiêm trọng, gây ra tổn thương lớn cho nạn nhân và có ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội, người phạm tội sẽ bị xem là tội phạm nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng.

Trong trường hợp này, hình phạt sẽ được tăng lên tương ứng để đảm bảo rằng công lý được thực thi và để đặt ra một mức độ cảnh báo đối với những người có ý định thực hiện hành vi tương tự trong tương lai.

Trong mọi trường hợp, việc xác định và phân loại tội phạm cưỡng bức lao động là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của nạn nhân, xử lý công bằng đối với người phạm tội và đảm bảo an ninh và trật tự xã hội.

Đồng thời, cũng cần sự tinh tế và sự linh hoạt trong quá trình xét xử để đảm bảo rằng mức độ của hình phạt được áp dụng là phù hợp và công bằng.