Có hay không việc tồn tại "nhóm lợi ích" trong việc cung cấp hàng hóa tại Cty MTV lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR)?

Slide - Điểm tin thị trường: Lọc dầu Nghi Sơn đội vốn 3 tỷ USD

Nổ nhà máy lọc dầu ở Mỹ, ít nhất 20 người bị thương

Thu hồi dự án lọc dầu Vũng Rô 3,2 tỷ USD: Đẩy dân vào thế khốn khó

Giá dầu rơi tự do do các nhà máy lọc dầu chậm hoạt động trở lại

Lọc dầu Dung Quất đạt doanh thu 21.000 tỷ đồng sau 3 tháng

BSR quy định khá rõ ràng nguyên tắc lựa chọn khách hàng tiêu thụ sản phẩm...

Công ty THHH một thành viên lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) là đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam được giao trách nhiệm tiếp nhận, quản lý, vận hành Nhà máy lọc dầu (NMLD) Dung Quất, giữ vai trò tiên phong và đặt nền móng cho sự phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam, đồng thời là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này.Hoạt động với giá trị cốt lõi được BSR đưa ra là chuyên nghiệp trong mọi hoạt động Đoàn kết, phấn đấu vì mục tiêu chung và đề cao giá trị chữ Tâm trong từng hoạt động.

Với những giá trị rõ ràng đã được BSR đưa ra, thì trong mọi hoạt động tiêu thụ hàng hóa cũng được đơn vị này đưa ra những quy định khá rõ ràng.

Theo Quyết định 4523/QĐ-BSR của Công ty TNHH một thành viên lọc hóa dầu Bình Sơn về việc phê duyệt tiêu chí lựa chọn khách hàng, phương thức đàm phán và danh sách Tổ đàm phán Hợp đồng tiêu thụ sản phẩm Polypropylene (PP) Dung Quất gia đoạn 2018 – 2021 do Chủ tịch Hội đồng quản trị Nguyễn Hoài Giang ký, trên cơ sở các tiêu chí lựa chọn khách hàng theo quy định như (trong 3 năm gần nhất, mỗi năm đều có hợp đồng tiêu thụ sản phẩm PP Dung Quất với BSR, có hệ thống phân phối và lượng khác hàng ổn định, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2015 – 2016 lớn hơn 1.000 tỷ đồng; tổng hạn mức tín dụng tại các ngân hàng lớn hơn 100 tỷ đồng...) và được Hội đồng thành viên phê duyệt, BSR sẽ phát hành công văn mời các khách hàng đáp ứng được năng lực, kinh nghiệm để đưa vào danh sách mới đàm phán.

Hợp đồng công ty CP lọc hóa dầu Bình Sơn ký với các đối tác.

Để đảm bảo hiện quả cao nhất cho BSR cũng như đảm bảo cạnh tranh và công bằng giữ các khách hàng, quá trình đàm phán sẽ được thực hiện qua hai vòng.

Theo đó, vòng 1, BSR sẽ phát hành công văn thông báo khối lượng bán và đề nghị các khách hàng trong danh sách đàm phán thông báo giá chào mua, khối lượng bằng văn bản vào số fax bí mật của BSR. Tổ đàm phán ghi nhận bằng biên bản làm cơ sở để đàm phán ở vòng tiếp theo.

Vòng 2, với kết quả chào của khách hàng ở vòng 1 kết hợp với các thông tin thị trường, khối lượng cung cấp PP trên thị trường khu vực, giá nhập khẩu của các đơn vị, Tổ đàm phán sẽ tiến hành đàm phán để thống nhất khối lượng và giá bán với từng khách hàng.

.. nhưng thực tế lại có những giao dịch ‘ngầm’ phục vụ "lợi ích nhóm"

Trái với những giá trị cốt lõi đã đưa ra, BSR đang hoạt động với trên nền tảng "lợi ích nhóm", với những quy định ‘ngầm’ và không tuân thủ theo bất cứ quy định nào của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đưa ra.

Theo đó, BSR mời hạn chế một số đối tác vào đàm phán để đưa ra tiêu chí lựa chọn Nhà phân phối bao gồm: Công ty cổ phần nhựa OPEC (OPEC Plastics), Công ty cổ phần hóa dầu nhựa Đà Nẵng (P&C Đà Nẵng); Công ty cổ phần thương mại và dịch vụ dầu khí Miền trung (Petroseco); Công ty dịch vụ khoan và hóa phẩm dầu khí (DMC) và Công ty cổ phần nhà và thương mại dầu khí (PV Building). Điều này không phù hợp về nguyên tác cạnh tranh và quyền tự quyết của BSR (Biên bản họp ngày 30/10/2017 với 5 đối tác phân phối đính kèm công văn 4364SR-KD ngày 2/11/2017.

Như vậy, việc BSR cùng 5 đối tác họp để thống nhất tiêu chí lựa chọn Nhà phân phối dẫn đến việc liên kết để loại các đối thủ khác để thao túng thị trường, giảm cạnh tranh và lợi ích của BSR.

Tuy nhiên có một thực tế là, chỉ 5 đối tác này được chọn và sau đó 2 Công ty (DMC và Buiding) đã bán trao tay ngay tại xưởng PP của BSR cho Opec để kiếm lời ( PVBuiding là 8 USD/tấn; DMC là 3 USD/tấn). Như vậy, tiêu chí đửa ra để chọn nhà thầu đủ năng lực cho phân phối PP của BSR hoàn toàn vô hiệu. Các công ty bán trao tay kiếm lời ngay mà không tạo giá trị gia tăng cho hệ thống phân phối, quảng bá sản phẩm cảu BSR như mong đợi mà tạo đầu tư độc quyền cho 1 công ty Opec.

BSR bán sản lượng vượt kế hoạch cho Opec với phụ thu rất thấp

Theo thiết kế hàng năm BSR sản xuất khoảng 150 nghìn tấn sản phẩm PP các loại (tương đương 12500 tấn/tháng). Hiện nay, BSR sản xuất 2 chủng loại PP là PP loại băng dải (T3034) với sản lượng 9400 tấn/tháng và PP loại đúc phun (l3110) với sản lượng 3.100 tấn/tháng. Ngoài ra, BSR hàng năm sản lượng vượt kế hoạch khoảng 2.000 tấn/tháng.

Trong năm 2018, BSR tổ chức bán đấu giá toàn bộ sản lượng theo kế hoạch (12.500 tấn/tháng) được BSR bán theo hợp đồng dài hạn cho 5 khách hàng trên, với thời hạn 4 năm (từ năm 2018 – 2021) và đàm phán giá hàng năm. Riêng lượng hàng vượt kế hoạch BSR ký một phụ lục hợp đồng bán 100% cho Opec.

Với việc tạo độc quyền cho Opec, BSR thực hiện bán các lô hàng vượt kế hoạch theo nhiều hình thức khác nhau có mở bán công khai và cũng có hình thức bán trực tiếp mà không qua đấu thấu. Chính vì vậy, mức phụ phí của từng lô hàng khá khác nhau, qua đó một lượng tiền lớn đã thất thoát sau mỗi lô hàng giao bán.

Theo đó, từ tháng 1 đến hết tháng 4/2018, BSR giao 6.416 tấn sản phẩm PP vượt kế hoạch sản xuất cho OPEC bằng loại hình Hợp đồng dài hạn và không qua hình thức đấu thầu với mức phụ phí chỉ là 15 USD/tấn. Nửa đầu tháng 5/2018, BSR lại giao 1500 tấn PP vượt kế hoạch cho OPEC với mức phụ phí là 15USD/tấn.

Tuy nhiên, đến nửa cuối tháng 5/2018, BSR lại chào bán 1.000 tấn PP vượt kế hoạch và Opec đã trúng thầu với mức phụ phí là 52 USD/tấn.

Tháng 6/2018, BSR lại không tổ chức bán Spot (bán giao ngay không qua đấu thầu), thực hiện giao 1500 tấn PP vượt kế hoạch cho OPEC với mức phụ phí 15 USD/tấn.

Đến tháng 7/2018, BSR lại chào bán 1.000 tấn, mức phụ phí trúng thầu bình quân là 47,25 USD/tấn. Tháng 9/2018 BSR tiếp tục chào thầu 1800 tấn, phụ phí trúng thầu là 50 USD/tấn. Tháng 10/2018, BSR tiếp tục chào 3 lần với số lượng 7.000 tấn, mức phụ phí thành công BQ là 31,18 USD/tấn.

Như vậy, tổng số lượng PP sản xuất vượt kế hoạch giao theo giá trị hợp đồng term (hợp đồng kỳ hạn) là 7916 tấn, giao theo giá đấu giá hợp đồng chuyến là 12.300 tấn.

Giá bình quân đấu giá tháng 5 và tháng 7 là 49,625 USD/tấn, nếu so sanh với tháng 6 là 1500 tấn với phụ phí là 15 USD/tấn thì tổng chênh lệch giảm là 1500x34,625 = 51.937,5 USD.

Từ tháng 7 đến nay toàn bộ lượng hàng sản xuất vượt kết hoạch 9.800 tấn được chào báo Spot mức phụ phí trúng thầu bình quân là 36,28 USD/tấn. Nếu so với giá giao theo term thì tăng thêm cho BSR là 208.544 USD.