Chính phủ đề xuất không áp dụng hồi tố để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp

Những nội dung này có trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến tại phiên họp chiều tối 14/5, ngay sau khi kết thúc phiên họp của Quốc hội.

Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 14/5.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh mục tiêu ban hành nghị quyết này nhằm thể chế hóa kịp thời một số chủ trương, đường lối của Đảng nêu tại Nghị quyết 68 với hướng cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực.

Nghị quyết này cũng được xem xét ban hành nhằm thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực, mở rộng sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong, vươn tầm quốc tế.

Dự thảo nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội khác với quy định của luật hiện hành hoặc chưa được quy định cụ thể.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm.

Đáng chú ý, về nguyên tắc xử lý các vi phạm trong hoạt động kinh doanh, dự thảo nghị quyết nhấn mạnh phân định rõ giữa trách nhiệm của pháp nhân với cá nhân; giữa trách nhiệm hình sự với trách nhiệm hành chính, trách nhiệm dân sự; giữa trách nhiệm hành chính với trách nhiệm dân sự.

Với vi phạm, vụ việc về dân sự, kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước; các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được chủ động khắc phục vi phạm, thiệt hại. Trường hợp thực tiễn áp dụng pháp luật có thể dẫn đến xử lý hình sự hoặc không xử lý hình sự thì không áp dụng xử lý hình sự.

Với vi phạm đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế chủ động, kịp thời và toàn diện trước và là căn cứ quan trọng để cơ quan tiến hành tố tụng xem xét khi quyết định khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và các biện pháp xử lý tiếp theo.

Dự thảo nghị quyết cũng nêu rõ không được áp dụng hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Chính phủ cũng đề xuất phải bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án; sử dụng hợp lý các biện pháp cần thiết để bảo đảm giá trị tài sản liên quan đến vụ án, giảm thiểu tác động của điều tra đến hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết cơ quan này tán thành với sự cần thiết ban hành nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh nội dung này rất cấp bách, nhưng thời gian không có nhiều nên "tạm chấp nhận ban hành cuối tuần này", còn tiến tới 2026 có thể làm luật về phát triển kinh tế tư nhân.

Ông cho biết Quốc hội sẽ phấn đấu ngày 17/5 thông qua nghị quyết này.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh quan điểm cần thay đổi tư duy Nhà nước kiến tạo thay vì kiểm soát, thay đổi tư duy điều hành từ quản lý, kiểm soát sang kiến tạo phục vụ, Nhà nước đồng hành cùng tư nhân trên hành trình phát triển.