Bộ Xây dựng đã nhận được kiến nghị của cử tri TP HCM do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến theo Công văn số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025, nội dung kiến nghị như sau:
“Cử tri ủng hộ việc triển khai tuyến đường sắt Bắc - Nam, giảm ùn tắc giao thông, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân. Tuy nhiên, đề nghị xem xét không cho phép các nhà thầu Trung Quốc tham gia đấu thầu dự án này, do thực tế cho thấy chất lượng thi công của các công ty, nhà thầu Trung Quốc thường không đảm bảo, và có nhiều vấn đề liên quan đến kỹ thuật và an toàn”.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, pháp luật về đấu thầu đã quy định chặt chẽ các điều kiện để nhà thầu trúng thầu, đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế, nhằm lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu/hồ sơ yêu cầu. Theo đó, nhà thầu trúng thầu phải đạt đầy đủ các tiêu chí theo quy định của hồ sơ mời thầu/hồ sơ yêu cầu và phải có hồ sơ dự thầu/hồ sơ đề xuất đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật, đảm bảo chất lượng công trình theo hồ sơ thiết kế được duyệt.
Ngoài ra, pháp luật về xây dựng cũng đã quy định chặt chẽ về trách nhiệm của các chủ thể có liên quan (gồm chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn, cơ quan chuyên môn về xây dựng…) trong quá trình triển khai thực hiện dự án để đảm bảo các yêu cầu về tiến độ, chất lượng thi công xây dựng, tiêu chuẩn, kỹ thuật, an toàn của dự án.
Việc tổ chức đấu thầu quốc tế để lựa chọn nhà thầu chỉ được thực hiện khi đáp ứng một trong các điều kiện quy định tại Điều 11 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được sửa đổi, bổ sung tại khoản 8 Điều 1 Luật số 90/2025/QH151 (ví dụ như: nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu tổ chức đấu thầu quốc tế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay; nhà thầu trong nước không có khả năng đáp ứng yêu cầu thực hiện gói thầu…).
Trong thời gian vừa qua, để từng bước đầu tư, cải tạo, nâng cấp các công trình giao thông trong bối cảnh nguồn lực đầu tư trong nước còn nhiều khó khăn, Chính phủ Việt Nam đã tiếp nhận nhiều nguồn vốn vay hoặc viện trợ không hoàn lại từ các nhà tài trợ quốc tế (như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á…) và Chính phủ các nước (như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức, Trung Quốc…). Các nguồn vốn này đã góp phần thay đổi diện mạo của hệ thống hạ tầng giao thông, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Việc lựa chọn nhà thầu để thực hiện các dự án này ngoài việc phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam, còn phải tuân thủ yêu cầu của điều ước quốc tế, thỏa thuận vay được ký kết bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam nhằm lựa chọn được nhà thầu đáp ứng được yêu cầu của dự án, đảm bảo chất lượng, tiến độ và hiệu quả đầu tư. Quốc tịch của nhà thầu được tham dự thầu và được lựa chọn phải tuân thủ điều ước quốc tế, thỏa thuận vay.
 |
| Bộ Xây dựng trả lời kiến nghị cử tri về việc không cho phép các nhà thầu Trung Quốc tham gia đấu thầu Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh minh họa) |
Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam (sau đây gọi tắt là Dự án) là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật, công nghệ cao và hiện đại, tiến độ triển khai rất khẩn trương, lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam. Dự án đã được Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai thực hiện tại Nghị quyết số 172/2024/QH15, ngoài hình thức đầu tư công thì Dự án được bổ sung hình thức đầu tư tại Nghị quyết số 227/2025/QH152.
Ngoài ra, Dự án được áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù theo quy định tại Luật Đường sắt số 95/2025/QH15. Ngày 11/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 123/2025/NĐ-CP, trong đó đã có những quy định chi tiết về quản lý hợp đồng EPC, EC, EP theo thiết kế FEED; quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng EPC, EC, EP thực hiện Dự án.
Như vậy, việc lựa chọn nhà thầu và triển khai ký kết hợp đồng để thực hiện Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam ngoài yêu cầu tuân thủ các quy định pháp luật về đấu thầu, pháp luật về hợp đồng xây dựng còn phải tuân thủ các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt được áp dụng cho Dự án. Trường hợp Dự án sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài thì nhà thầu trúng thầu phải đáp ứng các điều kiện của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, thỏa thuận vay, Hiệp định mua sắm mà Việt Nam là thành viên (nếu có), quy định về đấu thầu của nhà tài trợ và pháp luật của Việt Nam như nội dung tại mục 1 nêu trên.
Hiện nay, Bộ Xây dựng đang phối hợp với Bộ Tài chính tham mưu Thủ tướng Chính phủ triển khai các bước tiếp theo để thực hiện Dự án; đồng thời Bộ Tài chính đang nghiên cứu đề xuất sửa đổi cơ chế chính sách về đấu thầu để phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo lựa chọn được nhà thầu thực hiện Dự án đạt yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, hiệu quả.
Tags:
