Bộ Tài chính đã ra Công văn về một số nội dung liên quan đến nhiều trụ sở dôi dư tại các địa phương Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã ký Công văn số 6770/BTC-QLCS báo cáo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn về một số nội dung liên quan đến phản ánh của báo chí về loạt trụ sở dôi dư tại các địa phương Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Theo đó, Bộ Tài chính đã có Văn bản đề nghị Sở Tài chính tỉnh Thanh Hóa, Sở Tài chính tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với các cơ quan có liên quan báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh khẩn trương xử lý các cơ sở nhà, đất dôi dư theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 125/CĐ-TTg ngày 01/12/2024, Công văn số 91/VPCP-KHTH ngày 04/01/2025 và các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính; đồng thời đề nghị Sở Tài chính báo cáo cụ thể những vướng mắc về Bộ Tài chính để phối hợp xử lý.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã giao Lãnh đạo Cục Quản lý công sản trao đổi trực tiếp với Lãnh đạo Sở Tài chính các địa phương và được biết, các nội dung nêu tại bài báo là vấn đề thực tế phát sinh, vướng mắc trong giai đoạn 1 sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã (giai đoạn 2019 -2021).
Sau giai đoạn này, trên cơ sở đánh giá tình hình thực tế của các địa phương, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật đã được điều chỉnh, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính cũng đã có các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn để giải quyết các vấn đề phát sinh từ thực tiễn.
Thời gian qua, Quốc hội Khóa XV đã ban hành Luật Đất đai năm 2024, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Dự trữ quốc gia, Luật Xử lý vi phạm hành chính (Luật số 56/2024/QH15); Chính phủ đã ban hành Nghị định số 114/2024/NĐ-CP ngày 15/9/2024, Nghị định số 03/2025/NĐ-CP ngày 01/01/2025, Nghị định số 50/2025/NĐ-CP ngày 28/02/2025.
Trong đó đã quy định cụ thể: Trường hợp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất là tài sản công thuộc các trường hợp thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì không phải thực hiện việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và xử lý đất, tài sản gắn liền với đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai.
 |
| Ảnh minh hoạ. |
Không áp dụng hình thức bán đối với tài sản công là nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công mà thống nhất thực hiện giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai; người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất có trách nhiệm hoàn trả giá trị (nếu còn) của tài sản gắn liền với đất được giao, được thuê.
Giao tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, khai thác đối với đất chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý, thu hồi do sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, trừ trường hợp nhà, đất đó được xử lý theo hình thức điều chuyển hoặc bố trí sử dụng vào mục đích của Nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.
Giao tổ chức quản lý kinh doanh nhà địa phương bảo vệ, bảo quản, quản lý, khai thác quỹ nhà, đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở (quỹ nhà chuyên dùng) tại địa phương.
Đa dạng hóa hình thức xử lý nhà, đất là tài sản công; tăng cường phân cấp thẩm quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong xử lý tài sản công.
Với những sự điều chỉnh nêu trên, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và pháp luật về đất đai hiện hành đã phân định cụ thể việc áp dụng pháp luật trong sắp xếp lại, xử lý nhà, đất; thống nhất chủ thể chịu trách nhiệm tổ chức xử lý nhà, đất; phân định thẩm quyền, trách nhiệm trong xử lý tài sản công…
Theo báo cáo của 03 địa phương về tình hình thực hiện Công điện số 125/CĐ-TTg ngày 01/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí thì đến nay không còn các vấn đề vướng mắc liên quan đến pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công để thực hiện sắp xếp, xử lý nhà, đất khi sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy.
Các vấn đề còn vướng mắc hiện nay dẫn đến việc xử lý nhà, đất dôi dư còn chậm tập trung vào: Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch có liên quan còn chậm; công tác rà soát, cập nhật quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch có liên quan khác phải thực hiện điều chỉnh theo từng thời kỳ quy định của pháp luật chuyên ngành; số lượng cơ sở dôi dư phát sinh lớn; các cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa quyết liệt trong tổ chức triển khai…
Bên cạnh việc hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, thời gian vừa qua, Thủ tướng Chính phủ, Đảng ủy Bộ Tài chính, Bộ Tài chính đã có nhiều giải pháp tăng cường hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành liên quan đến vấn đề này.
Điển hình như: Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 40/CT-TTg ngày 24/10/2024 về tăng cường công tác quản lý tài sản công tại các tổ chức hội, Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 24/12/2024 về việc tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng, xử lý nhà, đất tại doanh nghiệp nhà nước, Công điện số 125/CĐ-TTg ngày 01/12/2024 về việc đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…
Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tài chính có Công văn số 195-CV/ĐUBTC-QLCS ngày 23/4/2025 đề nghị các đồng chí Bí thư Đảng ủy các Bộ, cơ quan trung ương, các địa phương quan tâm tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rà soát, sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công và rà soát các dự án, công trình, trụ sở đang xây dựng hoặc đã phê duyệt chủ trương đầu tư chịu sự tác động bởi việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính.
Bên cạnh đó Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị trực tuyến với các Bộ, ngành, địa phương vào ngày 09/4/2025 nắm bắt tình hình, hướng dẫn việc xây dựng phương án bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công khi sắp xếp đơn vị hành chính, đồng thời ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, đôn đốc về việc sắp xếp nhà, đất khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.
Như vậy, đến nay đã có đầy đủ các văn bản hướng dẫn triển khai việc sắp xếp, bố trí, xử lý nhà, đất tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thực hiện rà soát, báo cáo cấp có thẩm quyền hoàn thiện chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công để thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương, Kết luận số 126-KL/TW ngày 14/02/2025, Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành trung ương khóa XIII,...; đồng thời, theo dõi sát sao tình hình để đôn đốc, hướng dẫn theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền hướng dẫn bổ sung để giải quyết các vấn đề phát sinh trong thực tiễn.
