Xung quanh vụ án này có nhiều tình tiết chưa được làm rõ nên đang được dư luận địa phương rất quan tâm, đồng thời bày tỏ lo ngại việc có thể xảy ra oan, sai.
Cơ quan Công an xác định 28 gói mì chính đó là hàng giả và quyết định khởi tố bà Lương về tội “buôn bán hàng giả là phụ gia thực phẩm”. Xung quanh vụ án này có nhiều tình tiết chưa được làm rõ nên đang được dư luận địa phương rất quan tâm, đồng thời bày tỏ lo ngại việc có thể xảy ra oan, sai.
 |
| Bà Lương tại phiên tòa sơ thẩm. |
Vừa qua, TAND Thị xã Sơn Tây (Hà Nội) mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Đào Thị Lương (SN 1961, trú tại xã Minh Quang, huyện Ba Vì, Hà Nội) về tội “Buôn bán hàng giả là phụ gia thực phẩm” quy định tại khoản 1 Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Đây là phiên tòa sơ thẩm lần thứ 2 của vụ án này
Lời khai không trùng khớp
Cáo trạng xác định, ngày 18/12/2016, khi bà Đào Thị Lương đang bán hàng tại chợ Mộc, xã Minh Quang, huyện Ba Vì thì có người phụ nữ tên là Hồng đi xe máy đến hỏi mua hàng.
Sau trao đổi, bị cáo Lương đồng ý bán một số gói mì chính các loại cùng nhiều hàng hóa là đồ khô cho chị Hồng, tổng số tiền là 704.000 đồng.
Do xe máy của chị Hồng đang chở nhiều hàng hóa nên đã nhờ bị cáo Lương tìm người chở thuê giúp. Đúng lúc này, chị Nguyễn Hồng Nhung (con dâu của bị cáo Lương) đến lấy đồ ăn về nấu cơm trưa đã nhận lời chở thuê.
Khi đó, người phụ nữ tên Hồng đưa trước 500.000 đồng tiền hàng, số còn lại cùng tiền chở thuê là 100.000 đồng sẽ thanh toán nốt khi đến khu vực Gốc Mít, xã Tản Lĩnh (huyện Ba Vì). Tuy nhiên, khi tới điểm hẹn chị Hồng tiếp tục nhờ chị Nhung chở hàng tới Tổ 20, phường Xuân Khanh (thị xã Sơn Tây), đứng đợi ở đó sẽ có người đến nhận hàng và thanh toán tiền.
Chị Nhung sẽ được trả thêm 30.000 đồng tiền công. Thời điểm này, anh Xuân - hành nghề xe ôm - đã đến gặp chị Nhung để nhận hộ hàng của chị Hồng và trả công. Gặp chị Nhung, anh Xuân đang thanh toán nốt số tiền còn lại và nhận lấy số hàng giúp chị Hồng.
Tuy nhiên, khi hai người đang thực hiện giao dịch thì bị tổ công tác Đội Cảnh sát kinh tế - Công an thị xã Sơn Tây làm nhiệm vụ gần đó kiểm tra và bắt giữ.
Khám xét khẩn cấp nơi ở của bà Lương, cơ quan điều tra tiếp tục phát hiện và thu giữ thêm 4 gói mì chính các loại. Xác định tang vật của vụ án gồm 28 gói mì chính nhãn hiệu Ajnomoto, Miwon có tổng khối lượng khoảng 7,4 kg, cơ quan điều tra đã tiến hành niêm phong.
Kết quả trưng cầu giám định toàn bộ số mì chính trên là hàng giả. Sau khi đại diện VKSND công bố bản cáo trạng, bị cáo Lương khai trước tòa, công việc hàng ngày là nghề nông và bán hàng vào những ngày phiên chợ Mộc diễn ra.
Ngày 18/12/2016, khi mang vài gói mì chính còn thừa sau khi tổ chức đám cưới cho con trai ra chợ bán thì có người phụ nữ tên Hồng đến hỏi mua. Về số lượng mì chính bán cho chị Hồng, bị cáo Lương khai đi mua thêm từ bà Nguyễn Thị Tuyên - một người cùng bán hàng ở chợ Mộc.
“Khi cơ quan điều tra tiến hành khám xét nhà của bị cáo, có mặt tất cả mọi người thì được một người thi hành công vụ tên là Tuấn giải thích mì chính của công ty sản xuất có mép phẳng và mịn, còn không phải của công ty nhà nước là không được phẳng…”- bị cáo Lương nói.
Bán mỗi gói mì chính này, bị cáo Lương thu lời… 500 đồng/gói. Tại tòa, HĐXX nhận định lời trình bày của bị cáo Lương không trùng khớp với lời khai tại cơ quan điều tra. Tuy nhiên, bị cáo Lương giải thích, sau khi bị bắt và cả sau này khi liên tục làm việc với cơ quan điều tra thì “đầu tôi bị bấn loạn”.
Trong khi đó, chị Nhung (con dâu bị cáo Lương) cho biết, khi ra chợ thì được mẹ buộc hàng lên xe chở đến điểm hẹn. Bên trong có những mặt hàng gì chị Nhung không nắm rõ. Sau đó tổ công tác ập đến kiểm tra và thu giữ những gói mì chính nghi là hàng giả, rồi đưa về trụ sở Công an thị xã Sơn Tây lấy lời khai.
Còn nhiều điểm “mờ”
Căn cứ vào quá trình xét hỏi công khai tại phiên tòa, đại diện VKSND thị xã Sơn Tây cho rằng, bị cáo đã thay đổi lời khai về động cơ, diễn biến phạm tội. Tuy nhiên, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ cùng tang vật vụ án là phù hợp với thực tế khách quan, có đủ cơ sở kết luận bị cáo phạm tội như cáo trạng truy tố.
“Việc bị cáo Đào Thị Lương buôn bán mì chính giả là hành vi nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm tới trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước; quyền bảo hộ của các doanh nghiệp, các nhà sản xuất và quyền được bảo vệ về sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng” - đại diện VKS khẳng định.
Do đó, cần phải xử lý theo pháp luật để giáo dục và phòng ngừa chung”. Cuối bản luận tội, đại diện VKS đề nghị HĐXX áp dụng mức án đối với bị cáo Lương từ 24 - 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo do có nhiều tình tiết giảm nhẹ.
Bào chữa cho bị cáo Lương, luật sư Trương Tiến Dũng và luật sư Nguyễn Thế Kỷ (thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai) không đồng tình với quan điểm luận tội và mức án đề nghị từ 24 – 30 tháng tù (cho hưởng án treo) mà VKS áp dụng đối với thân chủ của mình.
Theo quan điểm của luật sư bào chữa, quá trình điều tra vụ án có dấu hiệu hợp thức hóa các biên bản điều tra. Các tài liệu có trong vụ án đã chứng minh, Cơ quan điều tra - Công an thị xã Sơn Tây không thi hành lệnh bắt, lệnh khám xét vào hồi 15h ngày 19/12/2016 đối với bị cáo Lương.
“Theo biên bản ghi lời khai Nguyễn Thị Tuyên (tại bút lục 163-164) do điều tra viên Phước và Thắng ghi thì lấy lời khai vào lúc 13h, kết thúc vào 14h30 ngày 19/12/2016. Như vậy, với cự ly 40km đường nhỏ quanh co từ Công an thị xã Sơn Tây đến nhà bị cáo thì phải chạy với tốc độ 80km/h mới có mặt vào lúc 15h ở nhà bị cáo để thực hiện lệnh bắt, lệnh khám xét” - luật sư phân tích bất hợp lý.
Cùng với đó là kết quả giám định không khách quan khi thời điểm tạm giữ số mì chính trên, CQĐT đã đóng gói vào 4 thùng catton, có chữ ký niêm phong của những người liên quan và của bị cáo. Tuy nhiên, khi mở niêm phong, bàn giao cho Phòng 4, Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an để giám định thì lại không có sự chứng kiến của những người trên.
Từ đây, luật sư cho rằng không có căn cứ đảm bảo những mẫu vật giám định đó là những gói mì chính đã tạm giữ của bị cáo. Chưa kể, việc cơ quan điều tra tách hành vi của bà Nguyễn Thị Tuyên ra khỏi vụ án có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm…
Sáng 22/10, TAND Thị xã Sơn Tây (Hà Nội) tiếp tục phiên tòa. Trước khi bắt đầu xét xử, thư ký phiên tòa cho biết, điều tra viên Lê Văn Phước - người trực tiếp tiến hành các thủ tục tố tụng giải quyết vụ án hình sự đối với bị can Đào Thị Lương, đã có mặt theo giấy triệu tập của Hội đồng xét xử.
Đối với giám định viên Nguyễn Đình Tuấn - Phó Trưởng phòng 4, Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an), người trực tiếp nhận mẫu giám định, hiện vật giám định mở niêm phong và ra kết luận giám định trong vụ án vắng mặt không lý do. Việc giám định viên không có mặt theo giấy triệu tập của Hội đồng xét xử, bị cáo Đào Thị Lương, chị Nguyễn Hồng Nhung (con dâu bị cáo) cùng hai luật sư bào chữa đã đề nghị phiên tòa tiếp tục được tiến hành.
Tuy nhiên, đại diện viện kiểm sát Thị xã Sơn Tây nhận thấy, việc giám định viên vắng mặt có thể ảnh hưởng đến việc xét hỏi tại phiên tòa đối với chứng cứ của vụ án. Sau 5 phút hội ý, Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa.
“Ngày hôm nay, Hội đồng xét xử chưa quyết định thời gian làm việc, xét xử vào lần tới. Khi có lịch xét xử vào lần phiên tòa tiếp theo, Hội đồng xét xử sẽ công bố và thông báo để những người tiến hành tố tụng và những người tham gia tố tụng” - Chủ tọa Hoàng Đức Hiếu nói.
Đừng vì mấy trăm nghìn mà khiến người nghèo vướng lao lý!
Phiên tòa đã tạm khép lại nhưng dư luận vẫn đang rất xôn xao. Bạn đọc Nguyễn Thành Công bức xúc “tham ô tham nhũng bạc tỉ dân căm phẫn hơn vài gói mì chính này”.
Độc giả Nguyên Nguyễn tỏ vẻ hiểu biết: “Nếu chứng minh được sau khi mua về sử dụng mà bà Lương biết rõ là hàng giả mà vẫn mang đi bán thì bị truy tố không oan. Nhưng nếu bà ấy không biết đó là hàng giả, chỉ vì còn thừa nhiều chưa sử dụng hết nên mang đi bán thì không thể truy tố bà Lương được”.
Độc giả Nguyễn Thức phân tích: “Cướp 2 cái bánh mì vì sắp chết đói còn bị truy tố nữa là, vô tình vướng vòng lao lý, bên cạnh Lý cũng cần có Tình trong từng trường hợp, tòa án cũng là con người, mong cơ quan pháp luật nhìn nhận vấn đề, đừng vì mấy trăm nghìn của người nghèo ko biết gì về buôn bán mà đưa người ta vào vòng lao lý”.
Luật sư Nguyễn Thị Ngọc Oanh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, thẩm quyền tố tụng đối với vụ án không thuộc cơ quan chức năng thị xã Sơn Tây vì hành vi phạm tội (nếu có) xảy ra trên địa bàn huyện Ba Vì (Hà Nội).
Đồng thời, theo Nghị quyết của Quốc hội và quy định của TANDTC về việc áp dụng quy định có lợi cho người phạm tội, bị cáo Lương cần được áp dụng theo Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 1999 để xử lý.
Cụ thể, luật sư Oanh dẫn văn bản của Bộ Y tế quy định mì chính thuộc danh mục phụ gia, không phải thực phẩm. Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 1999 không quy định người buôn bán, sản xuất phụ gia giả là tội phạm. Vì thế hành vi này đã được “hình sự hóa” nếu truy tố theo Điều 193 Bộ luật Hình sự năm 2015 mới có hiệu lực từ 0h ngày 1/1/2018.
