Y Thim Byă (Ea Bông, xã Cư Êbur, TP Buôn Ma Thuật, Đắk Lắk) nổi tiếng đam mê nhạc cụ và những vật dụng liên quan đến đời sống văn hóa của đồng bào các dân tộc.
Lớn lên trên vùng đất đỏ Tây Nguyên trong tiếng chiêng Char, tiếng trống H’gơr của buôn làng, niềm đam mê văn hóa truyền thống ngấm vào máu thịt Y Thim lúc nào không hay.
Ngay từ khi còn nhỏ, ông may mắn được các nghệ nhân dạy cách chơi nhạc cụ và truyền dạy cách chế tác chiêng K’ram (chiêng tre), đàn T’rưng, đinh buốt, sáo, đinh năm…
Y Thim kể: “Gần 20 năm trước, khi còn làm cán bộ ở xã Cư Êbua, tôi thấy ở một số buôn làng, bà con bị bọn xấu lừa mà vứt bỏ chiêng, ché.
Nhiều đồ vật cổ bị bán cho đồng nát, mất hết giá trị. Những thanh niên trong làng không còn mê chiêng, mê tiếng sáo của ông bà để lại nữa”.
Bộ siêu tập những vật của người đồng bào ở thời xưa.
Là người được tiếp xúc nhiều với những kiến thức sách vở, cùng với kinh nghiệm trong quá trình công tác, Y Thim hiểu rằng đó chính là những giá trị văn hóa truyền thống vô cùng quý báu mà chúng ta cần gìn giữ.
Nghĩ vậy nên ông bắt tay ngay vào công việc sưu tầm các loại nhạc cụ và tất cả những đồ vật liên quan đến đời sống văn hóa truyền thống của đồng bào Ê đê, M’nông, Ja rai.
Cứ nghe ở buôn làng nào có cái ché Túk, ché Tang, cái trống H’gơr bị người ta vứt bỏ, hoặc cái ghế Kpan không còn dùng đến là Y Thim đến tận nơi tìm cách mang về nhà mình bằng mọi giá.
Có những cái người ta vứt bỏ ngoài rẫy cà phê, ngoài bờ rào, Y Thim bỏ công nhặt về. Còn có những vật dụng, nhạc cụ, Y Thim phải đổi bằng mấy tạ cà phê nhân hoặc hàng chục triệu đồng mới được người ta đồng ý bán cho.
Một bảo tàng thu nhỏ để lưu giữ các vật dụng của người đồng bào ở Tây Nguyên.
Đến nay, sau gần 20 năm miệt mài sưu tầm, ông đã sở hữu 20 bộ cồng chiêng cổ của các dân tộc Ê đê, Ja rai, Ba na, M’nông; hàng chục ghế Kpan, hàng trăm vật dụng, và đồ trang sức; dụng cụ săn bắt voi của vua A Makông; các bộ nhạc cụ dân tộc; 40 ché Túk, ché Tang quý…
Với bộ sưu tập đồ sộ như vậy, Y Thim được biết đến là người có nhiều chiêng, ché nhất Buôn Ma Thuột.
Trong đó, quý hiếm nhất là bộ 10 chiêng cổ bằng đồng pha vàng có tên chiêng Lào. Bộ chiêng này có giá trị bằng 20 bộ chiêng Việt.
“Năm 1995, nghe nói ở Buôn Đôn có gia đình sở hữu bộ chiêng quý, tôi tìm đến xem. Thấy bộ chiêng, tôi mê quá nhưng gia chủ nhất định không bán.
Về sau, gia chủ biết tôi là người say mê chiêng trống nên đã tìm đến nhà đổi lấy 3 cây vàng” Y Thim kể lại
Lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống
Y Thim không muốn những đồ vật mình sưu tầm chỉ dùng để nhìn xem, trưng bày, mà ông còn muốn chúng được sử dụng “sống”. Những đồ vật ấy phải tham gia vào chính những sinh hoạt văn hóa đặc sắc của buôn làng mình.
Du khách ở khắp mọi miền về chiêm ngưỡng khu lưu giữ đồ vật nhà ông Y Thim.
Chỉ vào chiếc trống cổ nằm cũ mốc trên giá, ông cho biết: “Chiếc trống này không chỉ dùng để trưng bày mà nó đã được gia đình sử dụng cho nhiều dịp trọng đại. Mặt chiếc trống có một lớp dày tiết heo dính vào là biết trống đã tham gia vào bao nhiêu mùa cúng rồi đấy”.
Bên cạnh đó, Y Thim còn thành lập đội cồng chiêng gia đình, Đội diễn cồng chiêng của ông đi biểu diễn ở nhiều chương trình văn hóa lớn của tỉnh và khắp nơi trong cả nước.
Ngôi nhà sàn rộng gần 150 m2 của Y Thim giờ đây vừa làm nơi trưng bày những “sản vật” quý của ông, vừa trở thành điểm sinh hoạt cộng đồng của buôn Ea Bông.
Y Thim cùng với chiếc chiêng đã gìn giữ từ lâu.
Ông cùng với nhiều bà con trong buôn thường xuyên tổ chức những lễ hội truyền thống như lễ cúng bến nước, lễ mừng lúa mới, lễ đâm trâu, diễn tấu cồng chiêng, hát dân ca…
Lòng đam mê văn hóa truyền thống Tây Nguyên của Y Thim đã truyền lại cho các con của mình và cả những người đồng bào dân tộc nơi ông sinh sống.
Y Thim mong muốn con cháu, thế hệ sau phải luôn nhớ tới và phát huy những truyền thống của buôn bản mình, để không mất đi bản sắc vốn có, những nét đẹp văn hóa truyền thống mà cha ông đã dày công xây dựng và gìn giữ.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa công bố thêm 11 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc lĩnh vực tri thức dân gian, lễ hội truyền thống, nghề thủ công, tập quán xã hội, tín ngưỡng...
UBND huyện Vị Xuyên (Hà Giang) vừa có Báo cáo về việc kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh của Pháp luật Plus, đồng thời yêu cầu các đơn vị chức năng siết chặt công tác quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn.
Lễ hội Trái cây Nam Bộ lần thứ 21 – Suối Tiên Farm Festival 2025 sẽ diễn ra từ ngày 1/6 đến ngày 31/8 với chủ đề “Làm nông giữ gốc - dân tộc giữ hồn - hội nhập thời đại".
Ngày 22/6/2025, Công an tỉnh An Giang phối hợp Công ty cổ phần Thép Miền Tây tổ chức tiêu hủy hơn 1.500 công cụ hỗ trợ và vũ khí thô sơ các loại đã tiếp nhận, vận động thu gom, thu hồi trên địa bàn. Thừa ủy quyền Ban Giám đốc Công an tỉnh An Giang, Thượng
Ngày 22/6, tại TP Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) đã diễn ra Lễ khởi công Dự án Đường dẫn ra Cảng tổng hợp thành phố Hà Tiên – một công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của thành phố Hà Tiên nói riêng và tỉnh Kiên Giang nói chung.
Các tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2021- 2025, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”.
“Bộ tứ trụ cột” đặt ra những định hướng và nhiệm vụ cấp thiết để đưa đất nước tiến bước vững vàng trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng và chuyển đổi toàn diện.
Liên quan đến việc hơn 1.000 chai nước mắm bị vứt bỏ ở tỉnh Quảng Nam, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa sẽ phối hợp với chính quyền kiểm tra xưởng sản xuất của Công ty CP chế biến thủy sản T.H.
Theo thống kê sơ bộ của Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy về phòng, chống thiên tai tỉnh Bắc Kạn, đến 17h ngày 20/6, tổng thiệt hại do mưa lũ ở địa phương này ước tính khoảng 7,42 tỷ đồng.
Tiếp tục điều tra mở rộng chuyên án ma túy cần sa trên không gian mạng, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã khởi tố, bắt giữ tổng số 26 đối tượng trong đường dây với số lượng ma túy cần sa mua bán, tiêu thụ đặc biệt lớn.
Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này.
Cơ quan Cảnh sát điều tra (Phòng Cảnh sát hình sự) - Công an TP Đà Nẵng vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam 8 đối tượng về tội “gây rối trật tự công cộng”.
Bước đầu, Định khai nhận, trong khoảng thời gian từ ngày 17/5 đến ngày 08/6, lợi dụng lúc đêm khuya đối tượng gây ra hàng loạt vụ trộm ở các đình chùa trên địa bàn tỉnh Hải Dương...
Đại tá Ngô Thanh Bình, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an đã có cuộc gặp xã giao trực tuyến với Ngài Đại tướng Khing Sà-rạt, Cục trưởng Cục Chống tội phạm ma túy, Tổng cục Công an quốc gia, Bộ Nội vụ Vương quốc Campuchia.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
