Khoảng 90% số lượng di tích được thống kê đã bị xâm phạm nghiêm trọng. Nhiều di tích chỉ còn trên giấy; số lượng các nhà khảo cổ học cực kỳ ít ỏi; sự thiếu kinh phí khảo sát, khai quật, thiếu kinh phí chỉnh lý, thiếu kinh phí phân tích mẫu, mua sắm, thiếu trang thiết bị hiện đại, thiếu kinh phí công bố, thiếu kinh phí bảo tồn di sản khảo cổ học… Đó là những thực tế đã được các nhà khảo cổ học chỉ ra.
Vấn đề bảo vệ di sản khảo cổ học ở Việt Nam là vô cùng cấp bách
Nhiều di tích chỉ còn trên giấy
Theo PGS.TS Trịnh Sinh, Viện Khảo cổ học, năm 1993 các nhà khảo cổ đã thống kê được toàn quốc có khoảng 100 di tích khảo cổ học thuộc thời kỳ kim khí. Chưa đầy 10 năm sau đó, con số di tích khảo cổ học thời đại kim khí tăng lên tới 917, phân bố ở 50 tỉnh, thành trong số 63 tỉnh, thành cả nước. Sở dĩ con số di tích khảo cổ tăng nhanh là do có sự quan tâm nhất định của nhiều cấp quản lý và đặc biệt là do sự phát triển của đô thị hóa và công nghiệp hóa góp phần không nhỏ vào việc phát hiện các di tích.
Tuy nhiên, chỉ hơn 10 năm sau đó, theo ước đoán của các cán bộ khảo cổ qua trường hợp tự phúc tra lại ở Phú Thọ và Vĩnh Phúc (những nơi được coi là vùng đất tổ của Việt Nam) thì có đến 90% số lượng di tích đã được thống kê đã bị xâm phạm nghiêm trọng. Nhiều di tích chỉ còn trên giấy.
Có thể kể ra một số di tích tiêu biểu của thời đại kim khí đã bị phá hủy như sau: Di tích Phùng Nguyên (xã Kinh Kệ, huyện Lâm Thao, Phú Thọ), nổi tiếng thế giới được sử dụng để đặt tên cho văn hóa Phùng Nguyên, giai đoạn đầu tiên của thời đại kim khí nay đã bị xóa sổ hoàn toàn. Di tích hiện đã biến thành một loạt lò gạch nhả khói lên trời.
Di tích Hồng Đà (xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, Phú Thọ) nổi tiếng vì là một trong những công xưởng lớn chế tác vòng trang sức đá lớn và tinh xảo, nay đã và đang biến thành bãi rác…
Không chỉ ở vùng đất tổ, nhiều khu vực khác với nhiều loại di tích khác cũng rơi vào số phận tương tự. Ví dụ ở Hải Phòng, di tích Tràng Kênh, Thủy Sơn, các khu mộ táng ở Thủy Nguyên… đã bị xoá sổ hoàn toàn. Ở phía Nam, một loạt các di tích vùng rừng ngập mặn huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai như Cái Vạn, Cái Lăng, Rạch Lá… cũng đã mất. Nơi di chỉ tồn tại trước đó nay bị đào thành các ao hồ nuôi tôm.
TS. Bùi Hữu Tiến, Bảo tàng Nhân học đã chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến việc xóa sổ nhiều di tích thời đại kim khí. Cụ thể, do tình trạng tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa xảy ra khá nhanh mà không có sự phối hợp với các cơ quan quản lý văn hóa hoặc cơ quan khảo cổ học; do các cơ quan quản lý văn hóa các cấp và chính quyền các cấp rất ít hay nói chung là không quan tâm tới công tác này; do vấn nạn săn tìm đồ cổ bùng phát mạnh mẽ ở khắp nơi, khắp hang cùng ngõ hẻm của đất nước như đã xảy ra ở di chỉ Làng Vạc, các mộ Mường, mộ Thái, mộ thuyền, khu mộ táng trống đồng Đaklak, các mộ Trần ở Đông Triều…
Trong các nguyên nhân trên đây có thể quy vào một nguyên nhân cơ bản là các cấp quản lý có thẩm quyền, cán bộ và người dân không thực hiện nghiêm Luật Di sản văn hóa và các văn bản pháp quy của Nhà nước với công tác khảo cổ học. Hiện trạng nói trên đặt ra vấn đề bảo vệ di sản khảo cổ học ở Việt Nam là vô cùng cấp bách.
Di tích Phùng Nguyên (xã Kinh Kệ, huyện Lâm Thao, Phú Thọ) nay đã không còn tồn tại
Nhân lực ít, trang thiết bị nghèo nàn
PGS.TS. Đặng Hồng Sơn, Trường Đại học Khoa học và Nhân văn đưa ra số liệu về nguồn nhân lực khảo cổ học một số nước trên thế giới. Tại Trung Quốc, theo ước tính có khoảng trên dưới 10.000 người làm công tác khảo cổ học thuộc các cơ quan quản lý trung ương và địa phương; các viện nghiên cứu trung ương và địa phương; các cơ sở đào tạo và nghiên cứu đại học, sau đại học; các hội nghề nghiệp.
Tại Nhật Bản, hiện có khoảng trên dưới 8.000 người làm việc trong lĩnh vực khảo cổ học. Đây là quốc gia có đông đảo các nhà khảo cổ học nhất theo tỷ lệ dân số. Tại Hàn Quốc, có 178 viện nghiên cứu và cơ quan khảo sát, khai quật khảo cổ chuyên nghiệp với số lượng nhân sự làm khảo cổ học là 2.594 người.
Ở Việt Nam, số lượng các nhà khảo cổ học cực kỳ ít ỏi với tổng cộng khoảng 94 nhà khảo cổ học. Đặc biệt, hệ thống cơ quan địa phương (Bảo tàng tỉnh, Ban quản lý di tích, Sở Văn hóa…) hầu như không có lực lượng làm công tác khảo cổ học.
Khó khăn kinh phí trong hoạt động khảo cổ cũng được PGS.TS. Nguyễn Khắc Sử (Viện Khảo cổ học) và PGS.TS. Bùi Chí Hoàng (Viện Phát triển bền vững Đông Nam Bộ) chỉ ra. Đó là sự thiếu kinh phí khảo sát, khai quật, thiếu kinh phí chỉnh lý, thiếu kinh phí phân tích mẫu, mua sắm, thiếu trang thiết bị hiện đại, thiếu kinh phí công bố, thiếu kinh phí bảo tồn di sản khảo cổ học…
Có thể nói, trong tổng thể xét trên mặt bằng thế giới thì khảo cổ học Việt Nam tụt hậu bậc nhất, trang thiết bị nghèo nàn bậc nhất thế giới.
Từ thực tế này, các nhà khảo cổ học mong muốn các cơ quan chức năng sớm xây dựng chính sách phù hợp để duy trì và phát triển nguồn nhân lực và vật lực cho tương lai khảo cổ học Việt Nam.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Năm 2025, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý toàn quốc đã đấu tranh, triệt phá gần 21.998 vụ, bắt giữ hơn 44.354 đối tượng phạm tội về ma tuý.
Nhằm nâng cao năng lực phòng thủ, phát hiện và ứng phó với các nguy cơ tấn công mạng trong điều kiện thực tế, ngày 22/12, Công an tỉnh Cà Mau tổ chức khai mạc Diễn tập thực hiện bảo đảm an toàn, an ninh mạng tỉnh Cà Mau năm 2025, nhằm nâng cao năng lực ph
Năm 2025, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý toàn quốc đã đấu tranh, triệt phá gần 21.998 vụ, bắt giữ hơn 44.354 đối tượng phạm tội về ma tuý, thu giữ khối lượng lớn ma tuý.
Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Khánh Hòa vừa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố 5 bị can liên quan đến người đàn ông tử vong trên trụ điện xảy ra tại phường Tây Nha Trang.
Ngày 22/12, Công an TPHCM đang điều tra, làm rõ vụ việc phát hiện thi thể một phụ nữ trôi trên sông Sài Gòn, đoạn qua phường An Khánh, trong tình trạng chưa xác định được danh tính và nguyên nhân tử vong.
Ngày 22/12, Công an tỉnh Gia Lai cho biết, đơn vị này vừa tạm giữ hình sự 3 đối tượng liên quan đến hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy. Trong quá trình đấu tranh, lực lượng chức năng đã phát hiện và thu giữ một khẩu súng ngắn cùng nhiều viên đạn.
Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan được tòa phúc thẩm giảm từ 14 năm xuống còn 11 năm 6 tháng tù cho hành vi nhận hối lộ 47,9 tỷ đồng của ông chủ tập đoàn Phúc Sơn.
Mang theo hung khí, 15 đối tượng hẹn nhau hỗn chiến lúc rạng sáng tại khu vực trung tâm Lạng Sơn, gây náo loạn trật tự công cộng và bị khởi tố, tạm giam.
Ngày 21/12, nguồn tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết cơ quan này vừa đấu tranh làm rõ một vụ án "Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm” khi một người phụ nữ được xác định đã chết 5 năm trước bỗng nhiên trở về xin xoá khai tử.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
22 °C
28 °C
