Khi giá dầu tăng, doanh nghiệp ngành dầu khí hồ hởi, ngân sách cũng tăng theo. Nhưng khi giá dầu xuống thì ngay lập tức tình hình đã khác.
9 tháng “thăng hoa”, giá dầu bất ngờ lao dốc
2018 là năm đầy sóng gió với thị trường dầu thô và xăng dầu thế giới, ảnh hưởng đến DN kinh doanh dầu thô và xăng dầu.
Giá dầu thô brent tại thời điểm ngày 31/12/2018 là 50,21 USD/thùng, giảm một nửa so với mức đỉnh là 86,2 USD/thùng hồi đầu tháng 10, có ngày giá dầu giảm 8%.
Nói rõ thêm về giá dầu, ông Cao Hoài Dương, Tổng giám đốc PVOil dùng hình ảnh “2 bàn thắng - 1 bàn thua” để nói về PVOil.
 |
| Giá dầu biến động trái chiều nhau trong năm 2018. |
“Năm 2018 với tôi là tỷ số 2-1. Chúng tôi có 2 bàn thắng và 1 bàn thua”, ông Cao Hoài Dương nói. “Bàn thắng thứ nhất là đầu năm chúng tôi IPO thành công. Bàn thắng thứ hai là chúng tôi triển khai thành công sản phẩm dịch vụ mới thanh toán xăng dầu không dùng tiền mặt”.
Còn bàn thua, lãnh đạo PVOil nhấn mạnh “bàn thua khá nặng” chính là giá dầu. “Tháng 12 chúng tôi mất 140 tỷ khi giá dầu lao dốc quá mạnh”, lãnh đạo PVOil cho hay.
Nói sâu hơn về đợt giảm giá dầu trong quý IV năm 2018, ông Cao Hoài Dương cho hay: Trong quý IV, giá dầu giảm kỷ lục liên tục 15 ngày và chưa bao giờ có chuyện như vậy. Trước đây, nếu giá giảm vài ngày lại nhích lên, thì đợt đó giảm liên tục nửa tháng liền, đặc biệt có ngày giảm 8%. Vì giảm giá mạnh, khách không mua nhiều nên PVOil đưa hàng đi khó khăn. DN đầu mối đẩy hàng ra, giảm tồn kho, cắt lỗ, trong khi khách không mua dẫn đến chạy đua về giá.
“Nhà nước cho DN đầu mối được hưởng 1.300 đồng mỗi lít, tính cả chi phí lợi nhuận. Nhưng cuộc đua về giá có lúc đẩy chiết khấu cho khách hàng tới 3.200 đồng/lít nên chuyện lỗ không thể tránh khỏi”, ông Dương chia sẻ và nhắc đến việc tháng 12, DN này đã lỗ 140 tỷ đồng. Ông không quên “phê” việc điều hành xăng dầu chưa sát với thị trường khiến DN gặp khó.
Nhờ các tháng đầu năm thị trường thuận lợi nên cả năm 2018, PVOil vẫn hoàn thành kế hoạch lợi nhuận. Song giá dầu 2019 ra sao vẫn là “ẩn số”.
“Giá dầu cứ như quý IV/2019 thì chúng tôi không có lợi nhuận”, ông Dương lo lắng.
 |
| PVOil lo ngại về giá dầu. |
Giá dầu thử thách ngân sách
Sự tăng - giảm của giá dầu không chỉ tác động đến doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu mà còn ảnh hưởng đến số thu ngân sách. Ở khía cạnh thu ngân sách, giá dầu tăng giúp ngân sách Nhà nước thu được khoản tiền lớn, còn giá giảm thì ngược lại.
Theo báo cáo của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN): Số nộp ngân sách nhà nước năm 2018 toàn tập đoàn ước đạt 121 nghìn tỷ đồng, vượt 47,5 nghìn tỷ đồng kế hoạch năm (tăng 24,3% so với năm 2017).
Một nguyên nhân quan trọng là nhờ giá dầu 9 tháng của năm 2018 rất thuận lợi. Nhờ đó, giá dầu cả năm 2018 đạt 74,6 USD/thùng, tăng 34% so với giá dầu trung bình năm 2017 (55,6 USD/thùng).
Nhưng khi đề ra kế hoạch cho năm 2019, Tập đoàn Dầu khí cũng nêu ra khó khăn là giá dầu thô tiếp tục diễn biến khó lường và được dự báo duy trì ở mức trung bình, điều đó làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn. Nguồn thu của PVN giảm do giá dầu dự báo có thể suy giảm mạnh như những năm 2016-2017.
Báo cáo của Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) cho thấy năm 2018 thu từ dầu thô đạt hơn 66 nghìn tỷ đồng, bằng 183,9% dự toán, tăng tới 33,2% so với thực hiện năm 2017.
Nhưng “cú đánh úp” của giá dầu từ đầu tháng 10 đã như một chỉ báo cho việc lên kế hoạch thu ngân sách 2019 từ dầu thô phải thận trọng hơn.
Năm 2019 số thu từ dầu thô được tính toán ở mức 44,6 nghìn tỷ đồng, giảm hơn 20 nghìn tỷ đồng so với con số thực hiện năm 2018. Con số này được tính trên cơ sở sản lượng khai thác trong nước là 10,43 triệu tấn, giảm 1,33 triệu tấn và giá dự kiến 65 USD/thùng.
Khi góp ý cho phương án này, Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho hay mức sản lượng khai thác dự kiến giảm 1,33 triệu tấn so với ước thực hiện năm 2018. Điều này cho thấy sản lượng khai thác có xu hướng giảm dần qua các năm.
Về mức giá dự kiến 65 USD/thùng, Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho rằng: Dự báo của các tổ chức quốc tế, giá dầu thô sẽ ở mức 60-75USD/thùng. Chính phủ dự kiến mức giá 65 USD/thùng là mức an toàn, tránh bị động khi có rủi ro sụt giảm giá do ảnh hưởng của yếu tố chính trị, thị trường thế giới như một số năm trước, đồng thời, cũng tạo dư địa thu cho ngân sách trung ương do đây là khoản thu 100% ngân sách trung ương.
