Giáo lý nhà Phật nhằm giải thoát con người khỏi bể khổ cuộc đời. Nhưng đừng vội hiểu như vậy có nghĩa là tu hành xuất thế lánh đời, mà ngược lại, giống như nhiều tôn giáo lớn khác, trong bản thân giáo lý và hoạt động của Phật giáo luôn mang ý thức về cộng đồng với một tinh thần trách nhiệm xã hội cao cả, hành động vì lợi ích của người khác và lợi ích chung cho tất cả mọi người.
Tôn trọng quyền sống của mọi sinh linh đó chính là lòng từ bi của nhà Phật.
Hãy cầu bình an cho những người đang tuyến đầu chống dịch
Đó là lời kêu gọi của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) thể hiện trong Công văn số 071/CV-HĐTS do Thượng tọa Thích Đức Thiện - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký GHPGVN đã ký ngày 27/3/2020 gửi Ban Trị sự GHPGVN các tỉnh, thành; các chùa, cơ sở tự viện trong cả nước và các tăng ni, đồng bào phật tử.
Công văn của GHPGVN nhấn mạnh, tăng ni thực hiện cấm túc tại các chùa, cơ sở tự viện, không đi ra ngoài trong các trường hợp không cần thiết đến hết ngày 15/4/2020. Tăng ni cần dành thời gian đọc tụng kinh Dược Sư, các kinh cầu an hồi hướng cầu nguyện bình an cho nhân dân vượt qua dịch bệnh; cầu bình an cho các bác sĩ, y tá, nhân viên y tế, các chiến sĩ và lực lượng đang làm nhiệm vụ tại tuyến đấu chống dịch có đầy đủ sức khỏe, có sự an tâm, dồi dào năng lượng, nghị lực, sự lạc quan và quyết tâm sớm vượt qua khó khăn, chiến thắng dịch Covid-19.
Đối với đồng bào phật tử, GHPGVN yêu cầu đọc tụng kinh Dược Sư, các kinh cầu an cầu nguyện bình an tại tư gia, gia đình mình; thực hiện khẩu hiệu: “Ai ở nơi nào, yên chỗ đó”, “Tôi ở nhà cầu an cho bạn”, không đi ra ngoài nơi công cộng khi không có việc cần thiết.
Công văn của GHPGVN cũng yêu cầu tăng ni, các chùa, cơ sở tự viện tăng cường việc ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện các bài giảng, hướng dẫn nghi lễ, sinh hoạt Phật pháp bằng hình thức trực tuyến, online, tránh tập trung đông người và nghiêm khắc thực hiện việc thường xuyên mang khẩu trang và rửa tay bằng xà phòng đối với tất cả tăng ni, người phục vụ tại các chùa, cơ sở tự viện.
“Đó là sự chung tay hữu hiệu cùng toàn xã hội chống đại dịch” – Công văn của GHPGVN nhấn mạnh.
Trước đó, ngày 19/3/2020, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, GHPGVN đã trao tặng 5 phòng áp lực âm trị giá 3,5 tỉ đồng cho Ủy ban Trung ương MTTQVN. Tại lễ trao tặng, Thượng tọa Thích Đức Thiện - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Phật giáo Quốc tế Trung ương GHPGVN đã cho biết, ngay sau khi lễ phát động toàn dân chung tay phòng, chống dịch Covid-19 do Đoàn Chủ tịch Ủy ban TƯ MTTQVN tổ chức, Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN đã ra Thông bạch kêu gọi chư tôn đức tăng ni, đồng bào phật tử phát tâm đóng góp tịnh tài mua trang thiết bị y tế và nhu yếu phẩm gửi đến kịp thời giúp đỡ đồng bào trong vùng và khu cách ly tập trung.
ADVERTISEMENT
Đồng thời, Thượng tọa Thích Đức Thiện cũng khẳng định GHPGVN sẽ sẵn sàng hỗ trợ nơi cách ly tại các tự viện lớn khi cần thiết cũng như sẽ tiếp tục vận động tăng ni, phật tử phát tâm đóng góp để cùng chung tay phòng, chống dịch bệnh.
GHPGVN cũng cam kết tiếp tục chung sức, đồng lòng cùng Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận và nhân dân cả nước để đóng góp một phần công sức của mình vào công tác chống dịch Covid-19. 5 phòng áp lực âm do GHPGVN trao tặng sẽ được chuyển đến 5 tỉnh, thành đang có diễn biến dịch bệnh căng thẳng như Hà Nội, TP HCM, Quảng Ninh…
Hiến xác, mô tạng khiến cái chết chúng ta không vô nghĩa
Không phải đến bây giờ, trong đại dịch Covid-19, các nhà tu hành Phật giáo mới thể hiện ý thức cộng đồng, trách nhiệm xã hội của mình. Trước đó, rất nhiều lần Giáo hội Phật giáo kêu gọi tăng ni tham gia hiến máu, hiến tạng.
Ngày 4/8/2019, tại Ngày hội Hiến máu cứu người - Hành Bồ Tát đạo và đăng ký hiến tặng mô, tạng nhân đạo, gần 500 tăng ni sinh Học viện Phật giáo Việt Nam đã đăng ký hiến máu, hiến tặng mô tạng.
Thượng tọa Thích Thanh Quyết - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN, Viện trưởng Học viện Phật Giáo Việt Nam cho biết đây là tâm nguyện, mong mỏi của 500 tăng ni sinh để hành đạo, hướng theo tinh thần thực hiện hành từ bi cứu khổ theo Đức Phật: “Đức Phật xưa bố thí cho chúng sinh từ mắt, tay, chân, xương, thịt...
Tinh thần trách nhiệm xã hội của Phật giáo là tinh thần từ bi, hy sinh bản thân mình vì người khác, luôn quan tâm đến cuộc đời của con người.
Bố thí ở đây được hiểu là kính dâng, kính hiến, kính biếu. Một trong những đạo trở thành Phật, bố thí là đầu tiên, nếu chúng ta không dám hy sinh cơ thể mình cứu chúng sinh thì đạo đó không thành được không thành Phật”. Ngày hội “Hiến máu cứu người - Hành Bồ Tát đạo” sẽ không chỉ dừng lại một ngày, Giáo hội mong mỏi đưa hoạt động này thành thường niên.
Không chỉ tham gia hiến máu, Giáo hội vận động tăng ni, phật tử khắp nơi trên cả nước tham gia đăng ký hiến tặng mô tạng và bộ phận cơ thể người. Hơn 1.000 người đăng ký hiến mô tạng cứu người - đó là con số do Ban Tổ chức cho biết trong lễ đăng ký hiến mô tạng cứu người và hiến xác cho y học lần thứ 6 diễn ra tại chùa Giác Ngộ (Q10, TP HCM) vào ngày 19/10/2019.
Thượng tọa Thích Nhật Từ trụ trì chùa Giác cho biết, từ năm 2014 đến nay, chùa Giác Ngộ - Quỹ Đạo Phật ngày nay đã vận động và tổ chức hiến mô tạng cứu người và hiến xác cho y học, được hơn 3.733 lượt đăng ký. Cụ thể số lượng đăng ký năm 2014 có 215 người, năm 2015 có 250 người, năm 2016 có 583 người, năm 2017 có 527 người, năm 2018 tăng lên 1.136 người, năm 2019 có hơn 1.000 người đăng ký.
“Sự sống của con người và vạn vật sẽ không kết thúc khi con người mất đi vì bản chất của đời sống là một vòng tròn, phản ánh tính chất về đạo đức, xã hội và dân sự, để con người sống tốt hơn, có trách nhiệm với những gì đã làm và sẽ làm. Ngày hôm nay chúng ta thấy hơn nghìn con người hiến xác, mô tạng thì cái chết chúng ta không vô nghĩa. Sự chết mở ra cơ hội được sống cho nhiều người, những con người mang tâm niệm của Bồ tát vào đời”, Thượng tọa Thích Nhật Từ nhấn mạnh.
Ý thức cộng đồng trong giáo lý nhà Phật
Ý thức cộng đồng xuất phát từ sự nhận thức về trách nhiệm xã hội của mỗi cá nhân. Ý thức về người khác, quan niệm về bổn phận đối với đất nước, nghĩa vụ đối với xã hội, lòng tốt, tính vị tha, tinh thần bao dung... là những biểu hiện cụ thể của trách nhiệm xã hội.
Trong bài viết của mình về trách nhiệm xã hội của Phật giáo, PGS, TS. Nguyễn Tài Đông nêu quan điểm, trong kinh điển Phật giáo không có khái niệm “trách nhiệm xã hội”, song tinh thần trách nhiệm xã hội đã thấm đẫm trong tư tưởng của nhà Phật.
Đó là “Tứ trọng ân” hiếu dưỡng cha mẹ, quảng độ chúng sinh, bảo vệ đất nước và cung kính Tam bảo. Trong 4 điều cần phải nhớ ơn và thực hiện thì có 2 điều liên quan đến trách nhiệm xã hội là ơn chúng sinh và ơn đất nước. Ơn quốc gia là tinh thần yêu nước, ơn chúng sinh là phục vụ nhân dân.
Tinh thần trách nhiệm xã hội của Phật giáo là tinh thần từ bi, hy sinh bản thân mình vì người khác, luôn quan tâm đến cuộc đời của con người. Kinh Hoa Nghiêm có câu: “Bất vi tự kỷ cầu an lạc, đãn nguyện chúng sinh đắc ly khổ” (Không cầu yên lành cho bản thân, mà chỉ nguyện để chúng sinh thoát khổ).
Đó là “Thực hành thiện hạnh” thể hiện trách nhiệm đối với người khác, đối với nhân sinh, đối với xã hội. Vì vậy, có thể hiểu trách nhiệm xã hội của Phật giáo chính là ngũ giới (giới sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối và uống rượu), thập thiện, là tứ vô lượng tâm (từ, bi, hỉ, xả), là lục độ Ba la mật (bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tiến, thiền định, trí tuệ), là tứ nhiếp (bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự).
Phật giáo luôn kêu gọi bình đẳng giữa người với người, thúc đẩy sự hòa hợp trong xã hội; đồng thời chống lại chế độ nô lệ, chủ trương chúng sinh bình đẳng, các nước hòa bình, kêu gọi từ bi tế thế. Có thể nói, tinh thần từ bi tế thế là sự thể hiện cao nhất trách nhiệm xã hội của Phật giáo.
Đó là “Lòng từ bi và tình yêu thương vô điều kiện” mà từ, bi, hỉ, xả chính là một nền tảng và công cụ hữu hiệu để xóa bỏ sự vô cảm trong xã hội, xóa bỏ cái ác, sự hận thù. Đây cũng là tiền đề và động lực để các cá nhân thực hiện trách nhiệm xã hội, cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp, không còn bất bình đẳng, không còn bất công, không còn sự xâm phạm quyền lợi con người cũng như hạn chế sự phát triển người…
Cớ gì không làm phúc cho chúng sinh, mang lại sự sống cho người khác
Năm 2014, sư thầy Thích Đạo Cảnh (chùa Diên Phúc, Hoài Đức, Hà Nội) đã hiến thận, cứu giúp người thoát khỏi nỗi đau bệnh tật. Ông Hà Cao Sơn (62 tuổi, Lào Cai) là người may mắn có được niềm hạnh phúc đó.
Ông Sơn cho biết: "Gần 10 năm liền tôi phải chạy thận để duy trì sự sống. Sau khi có thầy Cảnh cứu giúp, tôi đã có thể sinh hoạt bình thường. Gia đình chúng tôi biết ơn thầy Cảnh nhiều lắm. Cha con tôi vẫn thường mang gạo, mang quà đến chùa thăm thầy, nhưng thầy nhất định không nhận.
Thầy dặn có tâm thì phát công đức cho nhà chùa, không nên quà cáp gì cho riêng thầy mà tổn phước. Thầy nói thế, gia đình tôi cũng chấp tay nghe theo và thường xuyên công đức cho nhà chùa". Về phần mình, thầy Thích Cảnh Đức tâm niệm: "Tất cả rồi cũng trở về với cát bụi. Sâu dưới nấm mồ, sau này bốc lên cũng chỉ là một nắm xương khô thôi. Cớ gì không làm phúc cho chúng sinh, mang lại sự sống cho người khác.
Những ai xấu số, thiệt phận, gia đình cũng chớ có đau buồn quá. Thay vì vậy, hãy hiến những gì còn có thể sống của họ cho những người cần nó, điều đó đáng làm hơn. Được như vậy, người chết cũng đang tạo phước cho mình, phước lành cho gia đình mình. Còn những người được hiến, họ sẽ như được sống lại thêm một lần nữa".
Trong tuần làm việc gần cuối cùng của kỳ họp, Quốc hội sẽ tiếp tục bàn thảo và thông qua nhiều nội dung quan trọng, trong đó có nội dung về mục tiêu quốc gia về y tế và giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định người nước ngoài vào làm quản lý, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và trao đổi học thuật tại các cơ sở giáo dục của Việt Nam.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Thay vì xử lý vi phạm bằng những biện pháp cứng rắn, đại úy cảnh sát phường Hàm Thắng đã dùng tiền túi hỗ trợ cho nhóm học sinh cá biệt, "xin đểu" có tiền trả nợ quán nước, thể hiện tinh thần giáo dục kết hợp cảm hóa.
Ngày 3/12, UBND tỉnh An Giang tổ chức Lễ trao quyết định công tác cán bộ nhằm kiện toàn bộ máy lãnh đạo các Sở, ngành tỉnh, đảm bảo sự luân chuyển và phát triển nguồn nhân lực phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tỉnh An Giang đang bước vào giai đoạn cao điểm triển khai các biện pháp quyết liệt nhằm phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU)
Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
