Lo ngại độc quyền, lợi ích nhóm khi bán duy nhất một loại xăng sinh học là hoàn toàn có cơ sở.
 |
| Đại diện Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho rằng, dù luật không cấm nhưng cũng không nên chỉ bán duy nhất xăng sinh học. |
Trao đổi với Tiền Phong ngày 7/5, một lãnh đạo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho hay, lo ngại độc quyền, lợi ích nhóm khi bán duy nhất một loại xăng sinh học, là hoàn toàn có cơ sở. Dù luật không cấm nhưng chỉ bán một loại xăng là việc không nên.
Trả lời Tiền Phong xung quanh việc doanh nghiệp chỉ bán xăng sinh học sẽ dẫn đến độc quyền, người tiêu dùng bị ảnh hưởng, lãnh đạo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cho rằng, kinh doanh xăng dầu là loại hình kinh doanh có điều kiện và có độc quyền tự nhiên. Bên cạnh đó, giá cả các loại xăng dầu nằm dưới sự điều hành của quản lý của Nhà nước.
Theo vị này, các quy định hiện hành về cạnh tranh không cấm sự độc quyền, chỉ nhắm tới các hành vi lạm dụng vị thế độc quyền, hạn chế cạnh tranh. Hiện khá nhiều doanh nghiệp có các sản phẩm độc quyền, ví dụ như một startup thường có các sản phẩm độc quyền và hành vi chèn ép, buộc phải sử dụng sản phẩm mới bị xử lý.
"Việc doanh nghiệp có một sản phẩm độc quyền thì không bị xử lý. Tuy nhiên, chỉ bán một loại xăng sinh học là không nên dù Luật Cạnh tranh không cấm việc này", vị này nói.
Về việc Saigon Petro có đề xuất chỉ bán E5 và E5RON95 (gồm 95% RON95, 5% ethanol) thay vì bán RON 95 như hiện tại, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, đây mới chỉ là đề xuất của doanh nghiệp. Ở khía cạnh quản lý, Bộ sẽ xem xét rất kỹ hai nội dung liên quan. Vấn đề thứ nhất là trong thời điểm hiện nay, ethanol (E100) sản xuất để phối trộn thành E5 RON92 và E5 RON95 có đủ hay không? Ngoài lượng ethanol nhập khẩu, hiện ở Việt Nam chỉ có một doanh nghiệp là Công ty TNHH Tùng Lâm cung cấp ethanol nên nguồn cung phần nào cũng có sự hạn chế. Vấn đề thứ hai cần cân nhắc là giá ethanol đã hợp lý, cạnh tranh hay không.
“Tất nhiên, chúng ta đã cho phép nhập khẩu ethanol chứ không chỉ sử dụng ethanol sản xuất trong nước, cũng không phải chỉ sử dụng ethanol của một doanh nghiệp là Tùng Lâm. Chúng tôi cũng rất mong muốn làm tốt việc sản xuất ethanol trong nước, tức là tạo ra công ăn việc làm, giảm bớt khó khăn cho người nông dân, nhất là những người nông dân trồng sắn, nhưng cũng phải bảo đảm cạnh tranh lành mạnh để không làm tăng giá thành xăng sinh học, kể cả E5 RON92 và E5 RON95 làm ảnh hưởng đến người dân, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh”, ông Hải nói.
Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng khẳng định sẽ tổng hợp, tham khảo ý kiến của các cơ quan liên quan và báo cáo Chính phủ theo đúng tình hình thực tiễn hiện nay với mục tiêu quan trọng nhất là bảo đảm an ninh năng lượng, quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, bảo đảm tính cạnh tranh trên thị trường.
Trả lời Tiền Phong, ông Lưu Quang Thái, Chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam cũng cho biết, hiện chỉ có 2 nhà máy của Công ty TNHH Tùng Lâm đang hoạt động và sản xuất E100 nên nguồn cung ethanol trong nước chỉ đủ cho việc thay thế toàn bộ xăng A92 bằng xăng E5 RON92.
Nếu thực hiện việc đưa vào sử dụng E5 RON95 và bỏ xăng A95 ngay thì các doanh nghiệp sẽ phải nhập khẩu E100.
Còn muốn có đủ nguồn ethanol trong nước thì Nhà nước phải hỗ trợ Nhà máy sản xuất ethanol Bình Phước và Nhà máy ethanol Dung Quất tái sản xuất trở lại. Tuy nhiên, hai nhà máy của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia này hiện đang phải ngừng hoạt động do bị thua lỗ nặng nhiều năm qua.
Cũng theo đại diện Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam, dù giá xăng và giá sắn đang cao như hiện nay thì hai nhà máy ethanol đang đắp chiếu của ngành dầu khí cũng không thể hoạt động hiệu quả được.
Điều này do hiện dù chỉ một mình sản xuất và cung cấp ethanol trong nước tuy nhiên hiện cả 2 nhà máy của Công ty Tùng Lâm vẫn đang bị lỗ. Do chi phí sản xuất ethanol thấp và bán được phụ phẩm nên Công ty Tùng Lâm vẫn còn cầm cự được.
“Nhiều ý kiến lo ngại nhưng thực tế không có chuyện độc quyền E100 vì các công ty kinh doanh xăng dầu đều có quyền nhập khẩu E100.
Còn trong nước hiện có 6 nhà máy có khả năng sản xuất ethanol. Do hiện sản xuất ethanol chưa có lãi nên mới chỉ có hai nhà máy của Tùng Lâm đang hoạt động.
Thực tế 2 tháng đầu năm nay đã có 3 lô hàng nhập khẩu E100 về Việt Nam với mức giá nhập còn cạnh tranh hơn hàng sản xuất trong nước nên không thể có chuyện độc quyền sản xuất và bán ethanol”, ông Thái nói.
