Xóa bỏ kẽ hở pháp luật, cơ chế xin-cho để phòng ngừa tham nhũng

Tham luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết, từ năm 2013 đến nay, các Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân đã khởi tố mới 1.856 vụ với 4.072 bị can phạm tội về tham nhũng; kết luận điều tra đề nghị truy tố 1.718 vụ, với 4.768 bị can. Phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai” có tác dụng răn đe, xử lý dứt điểm, nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng thời gian qua.

Theo Thứ trưởng Lê Quý Vương, kinh nghiệm trong quá trình điều tra cho thấy, hành vi phạm tội có sự đan xen, gắn kết giữa hành vi vi phạm trật tự quản lý kinh tế, chức vụ và hành vi tham nhũng. Đối tượng phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn, có cả cán bộ cấp cao, cả cán bộ trong lực lượng chống tham nhũng, có kiến thức, có kinh nghiệm, dùng mọi thủ đoạn đối phó và né tránh, che giấu sai phạm, tiêu hủy chứng cứ… gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý. Do đó, quá trình điều tra, xử lý phải đánh giá đúng bản chất của vụ án, phân hóa vai trò, trách nhiệm của từng đối tượng để quyết định xử lý phù hợp, thấu tình, đạt lý, xử lý nghiêm những người chủ mưu, cầm đầu có hành vi sai phạm vì động cơ vụ lợi, cá nhân.

Nêu các giải pháp để tăng cường phát hiện và xử lý sai phạm về tham nhũng, kinh tế qua công tác thanh tra, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm chỉ rõ, cần đảm bảo tiến độ, thời gian ban hành kết luận Thanh tra các vụ việc có dấu hiệu vi phạm đặc biệt nghiêm trọng được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng giao đối với tất cả các đoàn Thanh tra do Thanh tra Chính phủ thực hiện và kịp thời thu hồi tài sản ngay trong quá trình tiến hành thanh tra. Đặc biệt là nâng cao trách nhiệm nêu gương, tu dưỡng, rèn luyện đạo đạo của cán bộ, đảng viên làm công tác thanh tra, nhất là người đứng đầu cơ quan tổ chức, đơn vị.

Thời gian tới, ngành thanh tra sẽ tiếp tục tập trung thanh tra những ngành, lĩnh vực nhạy cảm dễ xảy ra tham nhũng tiêu cực, nhất là những khâu, lĩnh vực đã xảy ra vi phạm hoặc có nhiều dư luận và biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Ngành thanh tra kiên quyết kiến nghị xử lý nghiêm đối với các trường hợp qua thanh tra phát hiện có dấu hiệu tội phạm, không để tham nhũng vặt ngày hôm nay trở thành tham nhũng lớn của ngày mai.

Theo các đại biểu, trong quá trình điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng phải đảm bảo yêu cầu chính trị, pháp luật và nghiệp vụ. Cơ quan điều tra phải xây dựng kế hoạch và các giải pháp bước đi phù hợp theo đúng phương châm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng là: “Làm từng bước vững chắc, kết luận điều tra từng phần, điều tra rõ đến đâu kết luận điều tra chuyển hồ sơ đề nghị truy tố, xét xử đến đó”. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Mạnh Cường đề nghị tiếp tục đổi mới phương thức, tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và giám sát công tác phòng, chống tham nhũng.

Cụ thể theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, cần đổi mới phương thức hoạt động của Quốc hội để nâng cao hơn nữa công tác phòng chống tham nhũng. Trong công tác xây dựng pháp luật cần tiếp tục rà soát hoàn thiện hệ thống pháp luật, xóa bỏ kẽ hở, cơ chế xin-cho trong quản lý kinh tế xã hội.

Cùng với đó, cần tiếp tục cụ thể hóa, quy định rõ hơn nguyên tắc phân công, phối hợp, kiểm soát quyền lực nhà nước. Trong công tác giám sát, cần tập trung giám sát những vấn đề lớn trong đời sống kinh tế xã hội liên quan đến phòng chống tham nhũng, tập trung đôn đốc theo dõi giám sát việc thực hiện kết luận sau giám sát.

Nhóm giải pháp về xây dựng văn hóa liêm chính cũng được nhiều ý kiến đại biểu nhấn mạnh. Theo đó, cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức chung của toàn xã hội về vai trò và ý nghĩa của liêm chính trong hoạt động công vụ. Tập trung nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, đặc biệt là cán bộ công chức thực hành liêm chính trong hoạt động công vụ, những chuẩn mực phải tuân thủ, ý thức trách nhiệm của mỗi người về xây dựng và thực hiện liêm chính./.

Nhân dịp này, nhiều tập thể, cá nhân đã được tặng thưởng Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Lao động các hạng, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống tham nhũng từ năm 2013 đến năm 2020./.