Xem lễ hội chọi trâu cổ xưa nhất Việt Nam tại Vĩnh Phúc

Lễ hội chọi trâu cổ xưa nhất Việt Nam

Dù ai đi đâu, ở đâu

Tháng Giêng mười bảy chọi trâu thì về

Dù ai buôn bán trăm nghề

Tháng Giêng mười bảy nhớ về chọi trâu.

Lễ hội chọi trâu Hải Lựu năm 2017

Bốn câu thơ như một lời nhắc nhở của cha ông mỗi độ xuân về, người dân xã Hải Lựu, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc và du khác thập phương lại háo hức đến xem Lễ hội chọi trâu cổ xưa nhất Việt Nam.

Hải Lựu là một xã nhỏ của huyện Sông Lô tỉnh Vĩnh Phúc, vùng quê này đang lưu giữ một lễ hội văn hoá lớn, đậm đà bản sắc dân tộc - đó là Lễ hội chọi trâu, diễn ra vào ngày 16, 17 tháng Giêng hàng năm.

Tương truyền lễ hội có từ thế kỷ thứ hai trước công nguyên, lúc này nhà Hán xâm lược nước Nam Việt của Triệu Đà, triều đình nhà Triệu tan rã, Thừa tướng nước Triệu là Lữ Gia lui quân về vùng núi Hải Lựu, huyện Sông Lô để tổ chức đánh giặc.

Sau mỗi trận thắng, Lữ Gia lại cho tổ chức chọi trâu để động viên quân sĩ, trâu sau khi chọi được giết để khao quân.

Lữ Gia mất, dân làng Hải Lựu tôn vinh thờ làm Thành hoàng của làng và Lễ hội chọi trâu cũng bắt đầu có từ đó.

Từ năm 1947 do chiến tranh chống Pháp ác liệt và do nhiều lý do khác, Lễ hội chọi trâu không tổ chức được.

Sau 45 năm gián đoạn, năm 2002 lễ hội được khôi phục và đến nay ngày càng phát triển, thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham dự.

Hàng vạn du khách thập phương đến xem lễ hội chọi trâu.

Trước ngày Lễ hội xã Hải Lựu cử một đoàn người lên tế lễ tại Đền Hùng. Đêm trước Lễ hội là lễ tế Thành Hoàng làng, cả xã đêm ấy như không ngủ, sau lễ tế Tổ trang nghiêm cả làng uống rượu, ca hát, cùng bàn chuyện làm ăn trong năm mới, cùng chuẩn bị cho trâu vào xới chọi ngày mai, và trong sâu thẳm mỗi con người nông dân bình dị đều dành giờ phút thiêng liêng để nghĩ về tổ tiên về quá khứ xa xưa oai hùng....

Nét văn hóa độc đáo

Nét văn hoá độc đáo của chọi trâu Hải Lựu là: Các “ông trâu” được các tập thể cùng tham gia nuôi dưỡng, huấn luyện (mỗi tập thể thường là các xóm, thôn hoặc họ tộc...).

Hàng năm, vào khoảng tháng 7-8 các cộng đồng này góp tiền cử người lặn lội lên tận Tuyên Quang, Hà Giang, Lai Châu...để tìm những trâu khoẻ đẹp mua về, mỗi trâu giá từ 10-12 triệu đồng.

Trâu mua về được cả cộng đồng bình xét giao cho một gia đình tiêu biểu nuôi dưỡng, gia đình này phải là gia đình có đủ ông bà, cha mẹ, con cháu sống hoà thuận, hiếu thảo, trên kính dưới nhường, kinh tế khá giả... nghĩa là một gia đình rất văn hóa, các gia đình khác có nghĩa vụ đóng góp thức ăn cho trâu (thường là bột ngô bột sắn, cám gạo ...). Trâu được cả cộng đồng yêu quí, vuốt ve, trân trọng như một thành viên.

Những màn đấu đầu khốc liệt của các " ông trâu"

Sau gần nửa năm được chăm sóc rèn luyện, trâu nào cũng béo tốt, tràn đầy sinh lực trước khi vào trận.

Nét đẹp văn hoá nữa là trâu chọi bao giờ cũng đấu nhau bằng lối đối mặt dùng sừng và sức khoẻ để chọn thế võ tấn công đối phương, dù thắng hay thua không bao giờ trâu tấn công nhau từ phía său lưng hay mạng sườn, điều này thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc.

Có lẽ chọi trâu ở xã Hải Lựu là một trong những lễ hội văn hoá dân gian cổ xưa nhất còn lưu giữ được dáng vẻ nguyên sơ ở đây không có những toan tính thái quá của con người, không có trâu bị tiêm thuốc kích thích, không có cá cược...

Tất nhiên có chuyện mừng vui của cộng đồng có trâu thắng cuộc, nhưng tất cả các trâu dù thắng dù thua đều là những trâu khoẻ mạnh và ngay sau khi lễ hội kết thúc các “ông trâu” đều “được” cộng đồng giết thịt, liên hoan tập thể, ai cũng mong được thưởng thức món thịt trâu quí và mong một năm mới có sức khoẻ “như trâu”.

Mọi người vừa vui bên mâm cỗ, vừa bàn đến những miếng võ đẹp của trâu... và rồi lại tiếp tục bàn việc giữa năm, cộng đồng cử người đi tìm mua trâu mới chuẩn bị cho mùa chọi năm sau.

Năm nay lễ hội chọi trâu xã Hải Lựu năm 2017, có 32 “ông trâu” tham gia thi đấu. Hàng vạn du khách thập phương đã đến xem lễ hội, các khán đài đều chật cứng người xem.

Hôm nay, 12/02 (tức 16 tháng giêng), lễ hội khai mạc và chọn ra 16 “ông trâu” sẽ thi đấu tiếp vòng sau vào ngày mai.