Từ 28 - 31/8, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án sai phạm xảy ra tại Công ty cổ phần Hóa dầu và xơ sợi dầu khí (PVTEX).
Bị cáo Trần Trung Chí Hiếu (SN 1963, nguyên Chủ tịch HĐQT PVTEX), Đỗ Văn Hồng (SN 1967, Chủ tịch HĐQT, kiêm TGĐ công ty cổ phần đầu tư và xây lắp dầu khí Kinh Bắc - PVC.KBC), Đào Ngọ Hoàng (SN 1978, nguyên trưởng phòng thương mại hợp đồng PVTEX), Vũ Phương Nam (SN 1979, nguyên kế toán trưởng PVTEX) bị đưa ra xét xử về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng bị cáo Trần Trung Chí Hiếu còn bị truy tố thêm tội nhận hối lộ.
 |
| Bị cáo Trần Trung Chí Hiếu (cựu chủ tịch HĐQT PVTex) tại tòa. |
Tranh cãi tội danh nhận hối lộ
Nguyên đơn dân sự trong vụ án này là công ty cổ phần Hóa dầu và xơ sợi dầu khí (PVTEX). Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) được xác định là bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan
Theo cơ quan công tố, PVTex là công ty thành viên của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) được thành lập trên cơ sở hợp tác giữa Tập đoàn Dệt may Việt Nam và PVN. Để xây nhà cho cán bộ, công nhân viên khi nhà máy đi vào hoạt động, ngày 12/8/2009, ông Hiếu ký nghị quyết thông qua chủ trương đầu tư xây dựng dự án nhà ở.
Trong quá trình thực hiện, Trần Trung Chí Hiếu và Vũ Đình Duy (nguyên TGĐ PVTEX) đã quyết định lựa chọn, ký hợp đồng với nhà thầu không đủ năng lực, kinh nghiệm; tự ý thay đổi thiết kế và tổ chức thi công xây lắp trái với hồ sơ khi lập, phê duyệt, thiết kế cơ sở dự án và phê duyệt của UBND TP Hải Phòng.
Trong việc tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng, Trần Trung Chí Hiếu, Vũ Đình Duy, Đào Ngọ Hoàng, Vũ Phương Nam, Đỗ Văn Hồng đã có hành vi cố ý làm trái quy định tại khoản 6 điều 17 nghị định 48/NĐ-CP của Chính phủ về hợp đồng xây dựng dẫn đến hậu quả thiệt hại cho Nhà nước hơn 19 tỷ đồng.
Cáo trạng cho rằng, hành vi của các bị cáo để lại hệ lụy rất lớn khiến toàn bộ dự án dừng thi công, dở dang từ năm 2012, đến nay dự án đã xuống cấp nghiêm trọng. UBND TP Hải Phòng đã ban hành quyết định thu hồi đất của dự án, trên 92 tỷ đồng của Nhà nước đầu tư nhà ở chung cư cho công nhân khu công nghiệp bị sử dụng sai mục đích sang xây nhà liên kề, gây lãng phí nghiêm trọng.
Ngoài ra, khi PVTEX liên kết góp vốn thành lập PVTEX Kinh Bắc, Vũ Đình Duy và Trần Trung Chí Hiếu còn có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn và sự lệ thuộc của Đỗ Văn Hồng buộc Đỗ Văn Hồng phải chi cho mỗi người 3 tỷ đồng.
Sau khi hành vi phạm tội bị phát hiện, Vũ Đình Duy đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã, khi nào bắt được sẽ điều tra, xử lý sau.
Trả lời thẩm vấn tại tòa, bị cáo Đỗ Văn Hồng (nguyên Chủ tịch HĐQT, kiêm TGĐ công ty cổ phần đầu tư và xây lắp dầu khí Kinh Bắc PVC-KBC) trình bày: Để thực hiện dự án nhà ở cho cán bộ nhà máy xơ sợi Đình Vũ, Hồng thường xuyên gặp gỡ Vũ Đình Duy(nguyên TGĐ PVTEX) để trao đổi. Khi đó, nhà máy xơ sợi Đình Vũ cần đối tác sản xuất ống cuốn sợi để bán cho PVTEX, và PVTEX sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm làm ra.
Vì vậy, Duy trao đổi với Hồng việc muốn thành lập công ty để làm đối tác với PVTEX. Khi bị cáo Hồng đặt vấn đề muốn đứng ra thành lập công ty để làm đối tác với PVTEX, Vũ Đình Duy đồng ý với điều kiện, ông Hồng phải chi tiền nộp cho Duy và bị cáo Trần Trung Chí Hiếu (nguyên Chủ tịch HĐQT PVTEX) mỗi người 10% cổ phần, tương ứng 3 tỷ đồng/người.
“Nếu không nộp 10% vốn góp cho ông Duy và ông Hiếu, tôi nghĩ mình sẽ không được thành lập công ty PVTEX Kinh Bắc”, bị cáo Hồng khai.
Vẫn theo lời khai của bị cáo Hồng, sau khi nộp tiền cổ phần cho ông Duy và Hiếu, hai ông này để người nhà đại diện đứng tên cổ phần.
Sau đó, Vũ Đình Duy ép bị cáo Hồng phải giảm tỷ lệ vốn của PVTEX Kinh Bắc xuống và PVTEX sẽ mua lại cổ phần của 2 người nhà mà ông Hiếu và Duy nhờ đứng tên. Sau khi 2 người nhà của ông Hiếu và Duy bán cổ phần cho PVTEX, hai người đó rút tiền ra sử dụng như thế nào, bị cáo không biết.
Trong suốt quá trình thương thảo để thành lập PVTEX Kinh Bắc, bị cáo Hồng không bàn bạc gì với Trần Trung Chí Hiếu. Sở dĩ Hồng phải bỏ tiền túi ra để góp vốn cho ông Hiếu là do Vũ Đình Duy yêu cầu. Biết rằng, bỏ tiền ra góp vốn cho ông Hiếu, mọi thứ sẽ được thuận lợi nên bị cáo đã làm theo đúng thỏa thuận với Vũ Đình Duy. Và thực tế, PVTEX Kinh Bắc đã được tạo điều kiện rất nhiều.
Tại tòa, bị cáo Hiếu khẳng định, ông ta không hề biết số tiền 3 tỷ đồng cổ phần của mình ở PVTEX là tiền của bị cáo Hồng.
Trước đó, Hiếu chỉ gặp bị cáo Hồng có một lần. Bị cáo Hiếu khai, chỉ biết số tiền 3 tỷ đồng này là tiền của bị cáo Hồng chi khi được CQĐT cho hay. “Lúc đó tôi hiểu, 3 tỷ đồng này là tiền ông Vũ Đình Duy chi để góp cổ phần thay tôi. Sau này tôi nói trả lại ông Duy, nhưng Vũ Đình Duy bảo, anh cứ để đó, khi nào cần em sẽ lấy ngay”, bị cáo Hiếu khai.
Trước câu hỏi của vị chủ tọa: “Khi bị cáo nhận số tiền 3 tỷ đồng thoái vốn, bị cáo thấy thế nào?”, Hiếu trả lời: “Tôi nói sẽ trả cho ông Duy vì ông Duy nói khi nào cần sẽ lấy”.
Theo cáo trạng, hành vi của bị cáo Hiếu đã phạm vào tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và nhận hối lộ. Đối với bị cáo Hồng, VKS xác định, bị cáo có hành vi đưa 6 tỷ đồng cho Hiếu và Vũ Đình Duy thông qua việc góp cổ phần tại PVTEX Kinh Bắc, có dấu hiệu phạm tội đưa hối lộ.
Nhưng do Hồng bị ép buộc và đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, vì vậy CQĐT không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Hồng về hành vi này là có cơ sở. Luật sư bào chữa cho bị cáo Hiếu, đề nghị tòa xem xét thấu đáo cáo buộc này vì thân chủ “có dấu hiệu oan”.
Theo luật sư, ông Hiếu nhận vì cho rằng đó là tiền của Duy. Nếu không có sự đối chất của Duy thì việc truy tố vậy sẽ gây oan sai. “Đề nghị VKS không suy đoán theo nguyên tắc có tội”, luật sư nói.
VKS đối đáp: Tại tòa cũng như ở cơ quan điều tra, Hồng đều khai có nộp cho Hiếu và Duy mỗi người 3 tỷ đồng (tương đương 10% cổ phần tại PVTex Kinh Bắc). “Các luật sư tại tòa cũng nêu việc Hồng nộp số tiền đó”, đại diện VKS nói.
Theo VKS, trước khi trình văn bản lên Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) về việc thành lập PVTex Kinh Bắc, ông Hiếu được Duy nói về việc Hồng có 70%, PVTex 10%, Duy và Hiếu mỗi người có 10%. “Bị cáo không phải bỏ ra 10% nhưng lại có số cổ phần này.
Vấn đề cốt lõi là Hiếu không góp tiền nhưng khi thoái vốn thì lại nhận số tiền 3 tỷ đồng”, công tố viên nêu quan điểm. “Bị cáo không trao đổi với Hồng nhưng tiếp nhận ý chí của Duy ngay từ đầu. Vì vậy, việc truy tố Hiếu và Duy nhận hối lộ là đúng đắn, vì cả hai cùng chung mục đích, ý chí”, công tố viên nói.
Phán quyết của tòa
Ngày 31/8, sau bốn ngày xét xử, TAND Hà Nội tuyên phạt ông Trần Trung Chí Hiếu án 13 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, 15 năm tội Nhận hối lộ.
Tổng hợp, bị cáo phải nhận 28 năm tù. Bị cáo Đỗ Văn Hoàng 13 năm, Đào Ngọ Hoàng 9 năm, Vũ Phương Nam 8 năm tù cùng về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tòa buộc bị cáo Hồng trả cho PVTex hơn 19 tỷ đồng.
Qua vụ án, HĐXX thấy bị can Vũ Đình Duy (đang bỏ trốn) là người khởi xướng trong việc lợi dụng chức vụ quyền hạn để buộc Hồng phải chi ba tỷ đồng. Ngoài ra, Hồng còn khai nhiều lần đưa cho Duy số tiền gần chín tỷ đồng trong quá trình làm việc.
Tòa kiến nghị cơ quan điều tra phối hợp với cơ quan chức năng quốc tế truy bắt được Duy. Bản án xác định, PVTex là công ty con của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) thành lập trên cơ sở hợp tác với Tập đoàn Dệt may Việt Nam.
Ông Hiếu và Vũ Đình Duy (đang bỏ trốn) được PVN giới thiệu làm chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc của PVTex. Với lý có cần nhà ở cho cán bộ, công nhân PVTex, ông Hiếu làm tờ trình lên PVN để thực hiện Dự án này.
Với giúp đỡ của PVN, PVTex được UBND thành phố Hải Phòng cấp cho 5ha đất tại Khu công nghiệp Đình Vũ (quận Hải An) để thực hiện dự án. Dự án có tổng mức đầu tư là 318 tỷ đồng, giai đoạn I có giá trị là hơn 101 tỷ, giai đoạn II hơn 216 tỷ.
Tiền thực hiện dự án giai đoạn I được huy động từ PVN và của PVTex. Sau đó, Tổng Công ty CP Xây lắp dầu khí Việt Nam – PVC (Trịnh Xuân Thanh làm chủ tịch HĐQT) được PVTex chỉ định làm nhà thầu chính.
Sau khi được PVN cho phép, PVC đã chuyển nhà thầu cho PVC.KBC của Hồng. Ngày 8/12/2010, được sự ủy quyền của ông Hiếu, Vũ Đình Duy ký quyết định phê duyệt thay đổi nhà thầu là PVC.KBC.
Theo tòa, trong quá trình thực hiện dự án, mặc dù biết tạm ứng 20 tỷ đồng cho PVC.KBC là trái quy định, song ông Hiếu vẫn phê duyệt và chuyển xuống cho Duy giải ngân.
Theo “lệnh” của cấp trên, Hoàng và Nam đã chi khoản tiền này cho PVC.KBC. Các bị cáo đều biết việc chi tạm ứng này vượt qua 80% theo quy định của hợp đồng là trái với pháp luật. Sau khi nhận tiền, bị cáo Hồng đã sử dụng vào mục đích riêng, không thi công dự án, khiến công trình đình trệ.
Hậu quả dẫn đến dự án dừng hoạt động, xuống cấp, và đến nay UBND thành phố Hải Phòng đã thu hồi 5ha đất trên.
Hành vi của ông Hiếu, Hoàng, Nam và Hồng gây thiệt hại cho PVTex hơn 19 tỷ đồng. Ở hành vi nhận hối lộ, theo tòa, do được hứa “lót tay” 3 tỷ đồng, Hiếu và Duy đã làm các trình tự để thành lập PVTex Kinh Bắc.
Mặc dù Duy đang bỏ trốn, song lời khai của Hồng xác định Hiếu lợi dụng ảnh hưởng của mình để nhận số cổ phần trên. Hành vi của Hồng cấu thành đưa hối lộ, song bị cáo đã khai báo trước khi vụ án được phát giác nên không truy tố.
