Vụ TP Vũng Tàu bị tố chậm thi hành án: Tố cáo đã được thụ lý và hé lộ bất ngờ về nguồn gốc đất

Vì sao người dân liên tục đưa UBND TP Vũng Tàu ra tòa?

Hé lộ nguyên nhân TP Vũng Tàu “thi gan” với bản án có hiệu lực

Vụ TP Vũng Tàu “thi gan” với bản án có hiệu lực: Tìm mọi cách để “né” thi hành án?

Vụ TP Vũng Tàu “thi gan” với bản án có hiệu lực: Chống lệnh, liên tiếp ra nhiều văn bản "đá bóng" trách nhiệm?

Bà Rịa - Vũng Tàu: Chính quyền “thi gan” với bản án đã có hiệu lực pháp luật

Thụ lý đơn tố cáo

Như Pháp luật Plus đã có loạt bài phản ánh liên quan tới việc UBND TP Vũng Tàu “thi gan”, không chịu thi hành bản án đã có hiệu lực pháp luật, khiến người dân và dư luận vô cùng bức xúc.

Sau hơn 5 năm, UBND TP Vũng Tàu mới chấp nhận thi hành án, qua đó, ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ (bổ sung) về đất cho bà bà Trần Thị Hương (ngụ Phường 3, TP Vũng Tàu). Tuy nhiên, nhận thấy chính sách bồi thường được áp dụng không thỏa đáng, bất nhất, không đúng quy định của pháp luật nên bà Hương tiếp tục khởi kiện và làm đơn tố cáo, đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng xem xét lại dự án Trung tâm thương mại (TTTM) Thái Dương.

Nhận được đơn tố cáo của bà Hương, ngày 5/12, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT) đã chuyển đơn tố cáo đối với ông Mai Ngọc Thuận, Bí thư Thành ủy TP Vũng Tàu (nay là Phó Chủ tịch HĐND tỉnh) về hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân tới Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy BR-VT để xem xét, giải quyết theo quy định.

Tiếp đó, ngày 17/12, UBND tỉnh BR-VT cũng có Quyết định số 3458/QĐ-UBND và Thông báo số 852/TB-UBND về việc thụ lý và giao nhiệm vụ xác minh tố cáo. Qua đó, UBND tỉnh cũng đã thụ lý giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ đối với ông Nguyễn Lập, Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu.

Các nội dung tố cáo gồm: Vi phạm không thực hiện chỉ đạo của (cấp trên) UBND tỉnh BR-VT và HĐND tỉnh BR-VT; Hành vi không chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật, chỉnh sửa tài liệu chứng cứ (chỉnh lý sổ mục kê); Yêu cầu thực hiện bản án đã có hiệu lực pháp luật, giải quyết bồi thường theo quy định pháp luật.

“Bóp méo” nguồn gốc đất?

Liên quan tới vụ việc, bà Hương cũng cung cấp thêm những hồ sơ về nguồn gốc đất 21 ki ốt bị thu hồi giao cho Công ty TNHH Vui chơi Giải trí Thái Dương (nay là Công ty TNHH Vui chơi Giải trí Thái Dương Vũng Tàu) thuê 49 năm làm dự án TTTM Thái Dương. Qua đó, bà Hương chứng minh nguồn gốc đất không phải do Nhà nước giao cho UBND Phường 3 quản lý mà là đất của dân. Cụ thể là 7 hộ dân sau ngày giải phóng đã chấp hành chủ trương vào Tập đoàn để sản xuất.

Điều này trái ngược hoàn toàn với các quyết định, văn bản, báo cáo của UBND TP Vũng Tàu, cũng như một số cơ quan khác khẳng định để thu hồi đất theo Quyết định số 3626/QĐ-UB vào năm 2006 của UBND tỉnh BR-VT.

Theo hồ sơ thể hiện, ngày 29/5/1990, UBND Đặc khu Côn Đảo–Vũng Tàu (nay là UBND tỉnh BR-VT) ban hành Quyết định số 325/QĐ-UBND “Về việc giải tỏa đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Lê Hồng Phong để mở rộng và nâng cấp”.

Ngày 25/7/1990, Tập đoàn sản xuất Nông nghiệp Số 1 (Tập đoàn SXNN Số 1) lập sơ đồ vị trí đất thể hiện: Lô A-4206m2 do Sở Giao thông Vận tải (GTVT) và Bưu điện đảm nhiệm nâng cấp mở rộng đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa và đền bù đất; Lô B-5292m2 (chiều sâu 27m và 30m, chiều ngang 180m) do UBND Phường 3 đảm nhận việc nâng cấp và đền bù đất để làm bãi giữ xe.

Ngày 30/7/1990, UBND Đặc khu Côn Đảo–Vũng Tàu ban hành Quyết định số 456/QĐ-UBND về việc thu hồi 9.498m2 (đính kèm sơ đồ vị trí ngày 25/7/1990) đất tại đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa do Tập đoàn SXNN Số 1 sử dụng, với mục đích mở rộng đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

Trong đó, UBND Phường 3 nhận 5.292m2 làm bãi giữ xe, còn Sở GTVT và Bưu điện đảm nhận 4.206m2 để mở rộng đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Đồng thời, giao Hội đồng đền bù và UBND Phường 3 cùng Tập đoàn phải có trách nhiệm đền bù cho các hộ dân đang sử dụng. Tuy nhiên, UBND Phường 3 không có nguồn vốn để đền bù cho 7 chủ đất.

Do đó, ngày 06/3/1991, ông Nguyễn Minh Ninh, Chủ tịch Đặc khu Vũng Tàu–Côn Đảo đã đồng ý ký duyệt tại Biên bản họp ngày 25/2/1991 cho UBND Phường 3 tự cân đối, tự huy động vốn để làm bãi đậu xe. Sau đó, UBND Phường 3 huy động đối tác nhưng không có.

Được sự cho phép của cấp trên, ngày 2/4/1991, UBND Phường 3 đã tiến hành cuộc họp thỏa thuận với 7 chủ đất trên về giá đền bù, trong đó có bao gồm phần diện tích mới phát sinh.

Sau đó, ngày 16/5/1991, UBND Đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo ra Quyết định 415/QĐ-UB thu hồi thêm 3420m2 của 7 hộ dân trên thuộc Tập đoàn SXNN Số 1 để giao UBND Phường 3 sử dụng vào mục đích khác (phần đất này liền kề phần đất Lô B-5292m2 đã giao cho Phường 3 làm bãi giữ xe).

Sau đó UBND Phường 3 huy động vốn bằng cách phân 3420m2 đất trên thành 21 lô ki ốt và kêu gọi người dân có nhu cầu sử dụng thì UBND Phường 3 giải quyết để Phường có tiền đền bù chi trả cho 7 chủ đất thuộc Tập đoàn SXNN Số 1 (với tổng diện tích 2 phần đất là 8532m2).

Theo đó, dân góp tiền để đền bù, san lấp mặt bằng và tự bỏ tiền ra xây dựng ki ốt (trong đó có bà Trần Thị Hương và bà Nguyễn Thị Miều cùng những hộ khác như Pháp luật Plus trước đó đã thông tin). Nhờ vậy, UBND Phường 3 mới có tiền đền bù cho 7 hộ có đất thuộc Tập đoàn SXNN Số 1, đồng thời xây dựng được bãi giữ xe.

Từ tất cả hồ sơ nêu trên, bà Hương cho rằng nguồn gốc đất các ki ốt không phải nằm trong quỹ đất Nhà nước giao UBND Phường 3 quản lý như các văn bản, báo cáo của UBND TP Vũng Tàu và một số đơn vị trước nay vẫn khẳng định.

Bà Hương cũng nhấn mạnh, nếu phần đất ki ốt thuộc quản lý của Nhà nước giao cho Phường 3 thì tại sao chính quyền phải tổ chức thu hồi, đền bù cho 7 hộ dân và phải thực hiện bằng cách huy động vốn?

Đặc biệt, sau khi bản án phúc thẩm của TAND tỉnh BR-VT ra năm 2013 đã có hiệu lực pháp luật, thì ngày 4/5/2017, UBND TP Vũng Tàu còn “ngang nhiên” chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) xem xét, điều chỉnh tên chủ sử dụng đất từ tên Trần Thị Hương và một số hộ dân khác (đã đăng ký trong bộ hồ sơ địa chính Phường 3 lập năm 1994 được 3 cấp chính quyền phê duyệt) thành đất “UBND Phường 3” đăng ký sử dụng.

Theo bà Hương, với động thái này, UBND TP Vũng Tàu đã thể hiện rõ “quyết tâm” trốn tránh trách nhiệm bồi thường đúng theo quy định pháp luật. Chẳng vậy mà tại văn bản số 3607/UBND-TNMT của UBND TP Vũng Tàu ngày 23/6/2017 có nêu rõ, trường hợp sử dụng đất của bà Hương thuộc trường hợp sử dụng đất của Nhà nước (do tên chủ sử dụng đã bị điều chỉnh sang UBND Phường 3 như đã nêu), nên không đủ điều kiện bồi thường về đất.

Dấu hiệu hình sự

Theo Luật sư – Thạc sĩ Phan Mạnh Thăng (Đoàn Luật sư TP HCM) cho rằng, toàn bộ hành vi nêu trên của Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu đã có cơ sở để xem xét cấu thành tội hình sự theo Điều 230 Bộ luật hình sự 2015 về tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và tội cản trở thi hành án theo Điều 381.

Ngoài ra, hành vi “cấu kết” giữa Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu và Sở TNMT ban hành các văn bản nhằm “xóa sổ mục kê” là hành vi ban hành văn bản trái pháp luật. Điều này cần phải được xử lý theo đúng tinh thần của Điều 134 Nghị định 34/2016/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngoài ra, như đã phân tích ở trên, nếu đủ yếu tố cấu thành, việc phải đối mặt với trách nhiệm hình sự là điều tất yếu.