"Không thể lấy một hành vi vi phạm pháp luật để đáp lại, giải quyết một hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi xúi bẩy, kích động hành vi vi phạm pháp luật cũng là hành vi vi phạm pháp luật". - Luật sư Cường nhấn mạnh.
Ngày 25/7, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An có báo cáo chính thức gửi Bộ Công an về vụ “ông bố bị bắt vì đập 7 hộp sữa trong siêu thị”.
Theo đó, khoảng 18h ngày 14/7, Công an tỉnh Nghệ An nhận được tin báo về việc có một số đối tượng đang có hành vi hủy hoại tài sản tại Siêu thị bán đồ trẻ em Tú Bắc (số 77 đường Đinh Công Tráng, TP Vinh, Nghệ An).
 |
| Hộp sữa mà các đối tượng nghi là sữa giả mua trong siêu thị Tú Bắc (Ảnh Báo Nghệ An). |
Ngay sau đó, Công an tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo Công an TP Vinh, Cảnh sát 113 khẩn trương có mặt tại hiện trường để ngăn chặn, giải quyết vụ việc.
Qua xác minh, Cảnh sát làm rõ, đối tượng có hành vi đập phá các hộp sữa được bày bán tại siêu thị Tú Bắc là Nguyễn Cảnh Cường (28 tuổi, ở khối 6, phường Hà Huy Tập, TP Vinh) và Nguyễn Văn Hùng (49 tuổi, ở xóm 16, xã Nghi Phú, TP Vinh). Tài sản bị thiệt hại là 7 hộp sữa trẻ em nhãn hiệu Glico Icreo loại 800 gram.
Ngày 21/7, Cơ quan CSĐT Công an TP Vinh đã bắt giữ Nguyễn Cảnh Cường và Nguyễn Văn Hùng về hành vi hủy hoại tài sản. Khám xét nơi ở của Nguyễn Văn Hùng, Cảnh sát thu giữ 0,025 gam heroin, một bộ quân phục Cảnh sát kèm quân hàm Trung tá.
Vụ việc ông bố bị tạm giữ khi đập 7 hộp sữa (trong đó 5 hộp bị vỡ) gây sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Nhiều ý kiến cho rằng, Công an TP Vinh bắt giữ ông bố về hành vi hủy hoại tài sản là chưa “thấu tình đạt lý”.
Vậy liệu việc cơ quan chức năng bắt giữ ông bố này về hành vi hủy hoại tài sản là đúng hay sai? Để dư luận có cái nhìn khách quan hơn về vụ việc, phóng viên Pháp luật Plus đã có cuộc trao đổi với luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn luật sư TP Hà Nội về vấn đề này.
Luật sư Đặng Văn Cường cho biết, về nguyên tắc thì mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải được phát hiện kịp thời và phải được xử lý nghiêm minh trước pháp luật. Vụ việc hủy hoại sữa tại Siêu thị nêu trên là hành vi xâm hại quyền sở hữu tài sản hợp pháp được pháp luật bảo vệ.
 |
| Luật sư Đặng Văn Cường. |
"Pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi chủ thể trong xã hội, chứ không phải chỉ bảo vệ những người nhỏ yếu, thấp hèn trên nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Tư duy "cướp của người giàu chia cho người nghèo là hành động hiệp nghĩa"... không còn phù hợp với xã hội ta hiện nay nên hành động ngụy biện, bao che cho cái sai là dung túng cho cái ác vô hình chung đẩy người dốt thành kẻ ác" - Luật sư Đặng Văn Cường nhận định.
Căn cứ khởi tố vụ án hình sự là hành vi đó phải có dấu hiệu tội phạm. Vì vậy, nếu người nào cố ý hủy hoại (đập, phá, đốt...) tài sản của người khác trị giá từ 2 triệu đồng trở lên thì vụ việc có dấu hiệu của tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định tại Điều 143 BLHS năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 (hiện nay đang có hiệu lực pháp luật).
Luật sư Cường cũng viện dẫn, Điều 178 BLHS năm 2015 cũng quy định: "Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng, tài sản là di vật, cổ hoặc vật có giá trị lịch sử, văn hóa hoặc tài sản trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm".
Trong vụ việc trên, việc siêu thị tố giác hành vi hủy hoại tài sản của Cường và Hùng là có cơ sở bởi qua xác minh, cảnh sát làm rõ, đối tượng có hành vi đập phá các hộp sữa được bày bán tại siêu thị Tú Bắc là Nguyễn Cảnh Cường (28 tuổi, ở khối 6, phường Hà Huy Tập, TP Vinh) và Nguyễn Văn Hùng (49 tuổi, ở xóm 16, xã Nghi Phú, TP Vinh), tài sản bị thiệt hại là 7 hộp sữa trẻ em nhãn hiệu Glico Icreo loại 800 gram.
"Với thông tin nêu trên thì cơ quan điều tra có quyền tiến hành tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm theo quy định tại Điều 103 BLTTHS và hướng dẫn tại Thông tư 06/2013/TTLT. Trong quá trình xác minh tin báo, tố giác tội phạm thì cơ quan điều tra có quyền tạm giữ hình sự hai đối tượng Cường và Hùng để tiến hành xác minh, điều tra về hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản". - Luật sư Đặng Văn Cường cho biết.
Cơ quan điều tra sẽ xác minh để làm rõ các nội dung sau: Tài sản bị hư hỏng thuộc sở hữu của ai ? Tài sản bị hư hỏng, hủy hoại trị giá bao nhiêu tiền ? Các đối tượng đập phá tài sản với mục đích gì ? Các đối tượng đó có năng lực chịu trách nhiệm hình sự hay không (có bị mắc bệnh tâm thần hay bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hay không )... để làm căn cứ xử lý các bước tiếp theo.
Nếu xác định các hộp sữa đó là tài sản thuộc quyền sở hữu của siêu thị, đồng thời trị giá của tài sản bị hư hỏng từ 2 triệu đồng trở lên, các đối tượng đập phá không bị tâm thần khi thực hiện hành vi hủy hoại, làm hư hỏng tài sản thì đủ căn cứ để xử lý hình sự các đối tượng này về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định tại Điều 143 BLHS.
| Điều 143. Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản. 1. Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác gây thiệt hại từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm: a) Có tổ chức; b) Dùng chất nổ, chất cháy hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác; c) Gây hậu quả nghiêm trọng;d) Để che giấu tội phạm khác;đ) Vì lý do công vụ của người bị hại; e) Tái phạm nguy hiểm. g) Gây thiệt hại cho tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng. 3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:a) Gây thiệt hại cho tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng; b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng. 4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân: a) Gây thiệt hại cho tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. 5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm. |
Theo đó, các đối tượng này sẽ bị khởi tố bị can, có thể bị áp dụng biện pháp tạm giam (nếu không có nơi cư trú rõ ràng hoặc cản trở điều tra). Để xác định tài sản bị hủy hoại của ai sẽ căn cứ vào hóa đơn, chứng từ của tài sản đó. Để xác định giá trị của tài sản bị hủy hoại hoặc bị làm hư hỏng thì căn cứ vào kết quả định giá của hội đồng định giá trong tố tụng hình sự. Giá trị được xác định là giá thị trường (bán ra) tại thời điểm xảy ra sự việc. Nếu các đối tượng trên có dấu hiệu tâm thần thì có thể tiến hành trưng cầu giám định tâm thần để làm căn cứ xác định năng lực trách nhiệm hình sự.
Cũng cần nói thêm là giá trị tài sản bị hư hỏng, bị hủy hoại không phải đơn thuần là giá trị nhập vào, cũng không phải là giá bán ra của Siêu thị này mà là giá cả bán ra trung bình trên thị trường. Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự sẽ được thành lập và tiến hành định giá theo trình tự, thủ tục luật định. Nếu giá trị tài sản bị hủy hoại, bị làm hư hỏng mà từ 2 triệu đồng trở lên là có căn cứ xử lý hình sự các đối tượng nêu trên.
Vụ việc này không thuộc trường hợp khởi tố vụ án theo yêu cầu của người bị hại. Vì vậy, kể cả trong trường hợp chủ sở hữu tài sản không có đơn yêu cầu hoặc rút đơn yêu cầu thì vụ việc vẫn bị xử lý hình sự (nếu trị giá tài sản từ 2 triệu đồng trở lên). Đồng thời, nếu cơ quan điều tra nơi đây không xử lý hình sự các đối tượng này khi đã có căn cứ rõ ràng thì những người có trách nhiệm trong vụ việc này cũng sẽ bị xử lý về tội không truy cứu trách nhiệm hình sự với người có tội theo quy định tại Điều 293 BLHS, cụ thể như sau:
"Điều 293. Tội truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội.
1. Người nào có thẩm quyền mà truy cứu trách nhiệm hình sự người mà mình biết rõ là không có tội, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:
a) Truy cứu trách nhiệm hình sự về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội đặc biệt nghiêm trọng;
b) Gây hậu quả nghiêm trọng.
3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.
4. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm."
Nhiều người băn khoăn rằng tại sao cơ quan công an lại bắt ông bố trong trường hợp siêu thị này bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng? Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, kể cả trong trường hợp siêu thị này bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì người tiêu dùng (các đối tượng trên) cũng không được phép "tự xử" đến đập phá, gây rối trật tự công cộng như vậy. Hành vi bán hàng giả, hàng kém chất lượng (nếu có) sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật bởi các cơ quan có thẩm quyền theo một trình tự thủ tục luật định, chứ không được phép tự xử, manh động như vậy.
"Không thể lấy một hành vi vi phạm pháp luật để đáp lại, giải quyết một hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi xúi bẩy, kích động hành vi vi phạm pháp luật cũng là hành vi vi phạm pháp luật". - Luật sư Cường nhấn mạnh.
Vì vậy, trong vụ việc trên, cơ quan điều tra cần xác minh, làm rõ và xử lý theo pháp luật, tránh oan sai và cũng không được bỏ lọt tội phạm. Nếu cứ để hành vi tự xử, manh động như vậy thì sẽ cổ xúy cho hành động bạo lực, phá hoại doanh nghiệp, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và gây mất ổn định trật tự xã hội.
