Tình trạng vi phạm tố tụng xảy ra đã nhiều năm nhưng không được cải thiện, gây ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Pháp chế phải thống nhất
Trên đây là lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Văn Chiến tới Chánh án TAND tối cao. Trong đó, ĐBQH Nguyễn Văn Chiến đặc biệt nêu lên việc vi Hiến trong việc “Một người bị kết án hai lần về cùng một tội phạm”.
Về vấn đề này, nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, do pháp chế không thống nhất, dẫn đến áp dụng luật… “tùy nghi” ở một số trường hợp cụ thể.
Dưới đây là vụ án minh chứng, do việc tách nhập “tùy nghi” của người tiến hành tố tụng, dẫn đến bị cáo phải chịu hai bản án về cùng một tội phạm.Theo đó, năm 2012, chú của Trần Văn Ngọc là Việt kiều về nước, nhờ Ngọc nhập khẩu cho 36 Việt kiều.
Ngọc nhờ người liên hệ với trưởng, phó công an các xã Long Châu, xã Đông Tiến, huyện Yên Phong và xã Trạm Lộ, huyện Thuận Thành trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh để nhập hộ khẩu thường trú cho 29 trường hợp Việt Kiều.
Trong đó, xã Long Châu, Yên Phong nhập 15 Việt Kiều, xã Đông Tiến, Yên Phong nhập 6 Việt kiều, xã Trạm Lộ, huyện Thuận Thành 8 Việt kiều, xã Quang Tiến, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang nhập hộ khẩu cho 7 Việt kiều.
Điều đáng nói là Cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Ninh đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trần Văn Ngọc về tội “giả mạo trong công tác” về hành vi đã nhập khẩu khống cho 36 Việt Kiều nói trên.
Tuy nhiên, Cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Ninh lại ra quyết định tách (07 trường hợp ở Bắc Giang cho cơ quan tỉnh Bắc Giang điều tra, truy tố xét xử”.
Do đó, CQĐT Công an tỉnh Bắc Giang tiếp tục khởi tố Ngọc cùng một tội danh là "Giả mạo trong công tác" theo điều 284 luật hình sự. Việc tách này gây bất lợi cho bị cáo Trần Văn Ngọc, vì phải chịu hai bản án, 01 của Tòa Bắc Ninh và 01 của Bắc Giang.
Hiện tại bị cáo Trần Văn Ngọc bị TAND tỉnh Bắc Giang xét xử phúc thẩm về tội “giả mạo trong công tác” và tuyên bị cáo 3 năm tù giam.
TAND tỉnh Bắc Ninh xét xử sơ thẩm và tuyên bị cáo Ngọc cũng 3 năm tù giam về tội danh như trên. Và tới đây, ngày 8/1/2018, TAND tỉnh Bắc Ninh mới đưa Ngọc ra xét xử phúc thẩm tại Tòa án cấp cao tại Hà Nội.
Như vậy, bị cáo Ngọc một mặt chịu bản án có hiệu lực từ TAND tỉnh Bắc Giang; Một mặt chuẩn bị hầu tòa tại Tòa cấp cao tại Hà Nội cùng về một hành vi phạm tội.
 |
| ĐBQH Nguyễn Văn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn LS Việt Nam(Ảnh: Ly Ly). |
Tách vụ án gây bất lợi cho bị cáo
Trả lời câu hỏi của PV Phapluatplus.vn về việc, trong trường hợp nào thì cơ quan tố tụng được phép tách vụ án?
 |
| LS Hòang Minh Hiển trao đổi với PV Phapluatplus.vn. |
LS Hoàng Minh Hiển đoàn LS Hà Nội cho biết: Cơ quan điều tra chỉ được tách vụ án trong trường hợp cần thiết, khi không thể hoàn thành sớm việc điều tra đối với tất cả các tội phạm và nếu việc tách đó không ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện của vụ án.
Quyết định nhập hoặc tách vụ án phải gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.
Trường hợp không nhất trí với quyết định nhập hoặc tách vụ án của Cơ quan điều tra thì Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ và nêu rõ lý do.
Việc cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Ninh tách 07 trường hợp Việt Kiều ở Bắc Giang là gây bất lợi cho bị cáo. Mặt khác, theo Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) mới được áp dụng từ ngày 1/1/2018, Điều 14 BLTTHS nêu rất rõ. Và theo nguyên tắc có lợi cho bị can bị cáo thì Tòa án cấp cao khi xét xử cần áp dụng điều luật này.
| Điều 14. Không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm Không được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với người mà hành vi của họ đã có bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp họ thực hiện hành vi nguy hiểm khác cho xã hội mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm. |
