Một vụ án 3 năm chưa có hồi kết. Nhiều người bày tỏ sự không đồng tình với cách xử lý của cơ quan tố tụng khi chưa đình chỉ điều tra. Xoay quanh những vấn đề này, phóng viên báo Phapluatplus.vn đã có cuộc phỏng vấn luật sư Hoàng Thị Vui, Đoàn luật sư tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Tin nên đọc
Bị can Vụ chìm ca nô Cần Giờ gửi Tâm thư tới Bí thư Thăng
Vụ án chìm ca nô ở TPHCM: Nhiều dấu hiệu oan sai rất rõ ràng
Vụ chìm ca nô ở Cần Giờ: Gửi kiến nghị lên ông Đinh La Thăng
Cứu 9 ngư dân Quảng Ngãi bị chìm tàu cá trên biển
|
Vụ chìm ca nô ở Cần Giờ. |
Thưa luật sư, vụ án “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” do cơ quan điều tra công an TP Hồ Chí Minh khởi tố ngày 4/9/2013 đến nay chưa kết thúc được, lý do vì sao?
Luật sư Hoàng Thị Vui: Theo tôi lý do đã gần 3 năm mà các cơ quan tố tụng TP HCM chưa kết thúc được Vụ án này là do ngay từ khi khởi tố Vụ án, những người có thẩm quyền tiến hành tố tụngnhìnnhận không đầy đủ các dấu hiệu pháp lý cần thiết trong cấu thành tội danh được quy định tại điều 214 Bộ luật hình sự.
Để khởi tố vụ án và khởi tố bị can về tội “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” theo Điều 214, trước hết Cơ quan điều tra phải xác định được nguyên nhân dẫn đến tai nạn phải là phương tiện giao thông đường thủy đưa vào sử dụng rõ ràng không bảo đảm an toàn.
Như chúng ta biết, ngay sau khi tai nạn xảy ra, Bộ Giao thông vận tải đã lập tức ra quyết định trưng cầu giám định và cử người giám định (tại Quyết định số 3415/QĐ-BGTVT ngày 23/9/2013) để tổ chức giám định xác định nguyên nhân tai nạn.
Thành phần tham gia giám định có đại diện của Cục Đăng kiểm Việt Nam, Cục Hàng hải Việt Nam, Cục Đường thủy nội địa, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM. Tại bản Kết luận Giám định xác định các nguyên nhân gây tai nạn không có nguyên nhân nàoliên quan đến chất lượng phương tiện hoặc phương tiện không bảo đảm an toàn.
Điều này đã được Tòa án nhân dân TP HCM khẳng định lại tại quyết định trả hồ sơ lần thứ nhất số 227/2015/HSST-QĐngày 27/4/2015, đây chính là cái sai đầu tiên và nghiêm trọng nhất dẫn đến việc bế tắc và lúng túng trong việc giải quyết Vụ án này.
Giả thiết nếu nguyên nhân gây tai nạn là do chất lượng phương tiện “rõ ràng không bảo đảm an toàn” thì ông Đảo và ông Quyết cũng không phải là chủ thể của tội phạm quy định tại Điều 214 BLHS.
Bởi lẽ, chiếc tàu bị tai nạn là tàu của Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu, Tàu đã được Cơ quan Đăng kiểm có thẩm quyền là Phòng Đăng kiểm tàu Hải Quân đăng kiểm và cho phép đưa vào sử dụng. Như vậy người phải chịu trách nhiệm về chất lượng phương tiện kém để cho tàu lưu thông phải là người đăng kiểm phương tiện.
Tuy nhiên Cơ quan điều tra hình sự Hải Quân đã có văn bản số 06/CV/VKS-ĐTHS ngày 16/1/2015 gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM khẳng định không khởi tố vụ án hình sự vì công tác đăng kiểm phương tiện không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả vụ tai nạn.
Như vậy đủ cơ sở nhận định Việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can là không có căn cứ pháp luật.
Luật sư nhận định như thế nào về bản Kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh?
Luật sư Hoàng Thị Vui: Thứ nhất: Bản kết luận có sự vi phạm nghiêm trọng Luật Tố tụng hình sự:nó được ban hành khi đã hết thời hạn điều tra. Theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 119 BLTTHS, thời hạn điều tra vụ án là 4 tháng và được gia hạn 2 lần, mỗi lần không quá 4 tháng.
Vụ án này khởi tố ngày 4/9/2013 được Viện kiểm sát nhân dân TP HCM gia hạn hai lần và phải kết thúc vào ngày 4/9/2014,nhưng Cơ quan Điều tra đã ban hành Bản kết luận điều trangày 12/9/2014,quá thời hạn cho phép 8 ngày.
Kết luận điều tra ban hành khi đã hếtthời hạn điều tra là Bản Kết luận điều tra trái pháp luật, không được dùng làm căn cứ để truy tố bị can.
Thứ hai: Bản kết luận điều tra có nội dung trái với các quy định của pháp luật, thể hiện ở chỗ, Cơ quan điều tra cho rằng ông Đảo có các sai phạm: Đưa công nghệ vật liệu mới PPC vào sản xuất tàu thuyền tại Việt Nam; bán tàu thuyền cho lực lượng vũ trang và ký hợp đồng với đăng kiểm Hải quân để đưa tàu thuyền vào lưu thông.
Bản kết luận điều tra còn thể hiện sự mâu thuẫn trong nhận thức về Vụ án của chính Cơ quan điều tra, đó là tại Quyết định khởi tố bị can số 726-50ngày 4/9/2013 Cơ quan điều tra cho rằng ông Đảo có hành vi “điều động cano BP12-04-02”, thế nhưng khi chứng minh tội phạm thì lại kết luận ông Đảo có sai phạm về sản xuất và bán phương tiện cho lực lượng vũ trang, rõ ràng hai hành vi này chẳng liên quan gì đến nhau. Thực tế thì ông Đảo chẳng có sai phạm gì trong việc sản xuất và bán phương tiện.
Thưa luật sư, thẩm quyền của cơ quan điều tra trong vụ án này đến đâu?
Luật sư Hoàng Thị Vui: Tàu BP12-04-02 bị tai nạn là tài sản của Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo quy định tại Thông tư Liên tịch số 01/2005/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BQP-BCA ngày 18.4.2005 của Tòa án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an thì thẩm quyền xử lý Vụ án (nếu có) thuộc Cơ quan tố tụng Bộ quốc phòng.
Điều này các cơ quan tố tụng TP Hồ Chí Minh đã nhận thức được, thể hiện: ngày 29/4/2014 các Cơ quan tố tụng TP Hồ Chí Minh đã có cuộc họp liên ngành khẳng định vụ án này thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra hình sự Bộ quốc phòng (bút lục 296 - Hồ sơ vụ án). Như vậy việc Cơ quan điều tra Công an TP Hồ Chí Minh thụ lý là sai thẩm quyền.
Việc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh không đình chỉ vụ án khi Cơ quan điều tra hình sự Bộ quốc phòng khẳng định không khởi tố vụ án hình sự là sự lạm dụng quyền lực để truy cứu trách nhiệm hình sự người không có hành vi phạm tội.
Những dấu hiệu oan sai từ vụ án này như thế nào thưa luật sư?
Luật sư Hoàng Thị Vui: Dấu hiệu oan sai trong vụ án này là rất rõ ràng vì căn cứ khởi tố vụ án và khởi tố bị can không có cơ sở pháp lý. Điều này đã được phân tích rất rõ qua nhiều ý kiến của các chuyên gia pháp lý ở các Trường đại học, Viện nghiên cứu kể cả các chuyên gia đã công tác nhiều năm trong ngành tư pháp, các luật sư, các cơ quan, tổ chức, cá nhân, các Bộ Ngành ở Trung ương như Bộ Giao thông Vận Tải, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ tư pháp, Liên đoàn luật sư Việt Nam, Đoàn luật sư Bà Rịa - Vũng Tàu, Đảng ủy khối doanh nghiệp, Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã có kiến nghị khẳng định việc oan sai và đề nghị các cơ quan tố tụng TP Hồ Chí Minh sớm đình chỉ vụ án để không gây thiệt hại thêm cho cá nhân, doanh nghiệp, người lao động.
Ngày 19/11/2015 Bộ Giao thông Vận tải có Kết luận giám định bổ sung tái khẳng định nguyên nhân tai nạn là do chở quá số người và gặp thời tiết bất lợi thì theo tôi các các cơ quan tố tụng không còn lý do gì để kéo dài vụ án oan sai đối với ông Đảo và ông Quyết.
Theo tôi với nguyên nhân tai nạn đã được xác định Tại bản Kết luận Giám định do các cơ quan có thẩm quyền kết luận và được đề cập tại Kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Công an TP HCM thì không có vụ án “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” và không có ai phạm tội theo điều 214 BLHS trong trường hợp này.
Các cơ quan tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng cần dũng cảm nhìn nhận sai sót để kịp thời sửa sai tránh kéo dài oan saigây thiệt hại lớn cho người bị oan, gia đình họ, những người lao động tại doanh nghiệp và cho xã hội, làm giảm sút niềm tin của nhân dân đối với cơ quan tố tụng nói riêng và với bộ máy nhà nước nói chung.
Xin cảm ơn luật sư!