Thông tin từ Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế (IVAC), đơn vị này vừa thử nghiệm thành công 2 vắc xin được sản xuất trong nước là vắc xin cúm mùa và cúm đại dịch.
Các vắc xin thử nghiệm bao gồm: vắc xin cúm mùa bất hoạt tam giá phòng 3 chủng cúm - A/H1N1, A/H3N2, và B - và vắc xin cúm tiền đại dịch bất hoạt A/H5N1, một loại chủng cúm gia cầm, đã rải rác lây truyền sang người trong những năm qua. Các vắc xin này dự kiến sẽ được cấp phép lưu hành vào năm 2019 - đây là kết quả to lớn của 9 năm hợp tác nhằm nâng cao năng lực sản xuất vắc xin và khả năng sẵn sàng ứng phó đại dịch của Việt Nam.
Cúm mùa - một bệnh do vi rút gây bệnh đường hô hấp từ thể nhẹ đến nặng và đôi khi có thể tử vong – là nguyên nhân gây ra tới 650.000 ca tử vong và khoảng 3-5 triệu trường hợp mắc bệnh nghiêm trọng trên toàn thế giới hàng năm, bao gồm khoảng hơn một triệu ca bị hội chứng cúm ở Việt Nam1.
Đôi khi, các chủng cúm có sức hủy diệt mạnh mẽ xuất hiện gây ra các đợt bùng phát lan rộng được gọi là đại dịch. Đại dịch cúm lớn xảy ra gần đây có tác động đến Việt Nam là đại dịch cúm A/H1N1 năm 2009, kéo dài trong vòng 12 tháng, đã gây ra hơn 284.000 ca tử vong trên toàn thế giới, trong đó có 78.000 người ở khu vực Đông Nam Á.
Việt Nam từ trước tới nay đã thiếu nguồn cung cấp vắc xin cúm bền vững và buộc phải dựa vào các nhà sản xuất nước ngoài. Cách tốt nhất để đảm bảo sự tiếp cận của Việt Nam với các công cụ cứu sống con người này là thông qua việc sản xuất vắc xin cúm mùa với giá cả phải chăng, từ đó giúp duy trì năng lực sản xuất liên tục.
Việc duy trì năng lực sản xuất liên tục sẽ lại làm tăng khả năng chuẩn bị ứng phó đại dịch do việc dễ dàng chuyển đổi từ sản xuất vắc xin cúm mùa sang sản xuất vắc xin cúm đại dịch nếu cần.
 |
| Việt Nam hiện có nhiều thành tích trong sản xuất vắc xin. |
Từ năm 2010, PATH - Tổ chức Quốc tế về Y tế toàn cầu đã hợp tác với Bộ Y tế Việt Nam xây dựng kế hoạch dài hạn liên quan đến sản xuất và sử dụng vắc xin cúm, hướng dẫn thử nghiệm lâm sàng và hướng dẫn đăng ký vắc xin cúm.
Đồng thời, PATH phối hợp với Cơ quan Nghiên cứu Phát triển tiên tiến về Y sinh học và WHO hỗ trợ IVAC phát triển sản xuất vắc xin cúm mùa và cúm tiền đại dịch sử dụng công nghệ trứng gà có phôi. Bên cạnh đó, PATH cũng hỗ trợ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) phát triển vắc xin cúm tiền đại dịch A/H5N1 bất hoạt sử dụng công nghệ nuôi cấy trên tế bào.
Giữa năm 2017 và 2018, thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2/3 vắc xin cúm mùa của IVAC để phòng 3 chủng cúm, và vắc xin cúm A/H5N1 đã được hoàn thành. Đây là đánh giá cuối cùng trước khi các vắc xin có thể được cấp phép để lưu hành.
Các thử nghiệm lâm sàng đã đánh giá tính an toàn và tính sinh miễn dịch của cả hai loại vắc xin ở người trưởng thành khỏe mạnh. Kết quả tổng thể cho thấy các vắc xin được dung nạp tốt và có khả năng tạo đáp ứng miễn dịch bảo vệ. IVAC đang trong quá trình nộp hồ sơ xin đăng ký lưu hành cho cả vắc xin cúm mùa và vắc xin cúm tiền đại dịch A/H5N1 của mình. Dự kiến cả hai loại vắc xin sẽ được cấp phép lưu hành vào năm 2019.
