Vì sao xôi Phú Thượng tụt hạng từ “4 sao” xuống “3 sao”?

Xôi Phú Thưởng nức tiếng Hà Nội

Phú Thượng trước đây là một xã nông nghiệp thuần nông thuộc huyện Từ Liêm cũ, được chia thành ba làng cổ: Thượng Thụy (làng Bạc), Phú Gia (làng Gạ) và Phú Xá (làng Sù).

Với lợi thế của một ngôi làng ven sông Hồng, đất đai bồi đắp phù sa màu mỡ, người dân nơi đây đã sớm tạo nên giống nếp cái hoa vàng đặc biệt - nguyên liệu cốt lõi tạo nên thương hiệu xôi Phú Thượng.

Nghề nấu xôi hình thành và song hành cùng quá trình gieo trồng cây lúa nước của cha ông. Ban đầu, xôi Phú Thượng chỉ là vật phẩm dùng trong các dịp cúng tế, khao vọng, giỗ chạp hay cưới xin. Khi đó, nấu xôi được coi là nghề phụ và chủ yếu do bàn tay khéo léo của người phụ nữ đảm nhiệm.

Thế nhưng, hương vị thơm dẻo của hạt xôi làng Gạ dần chiếm trọn tình cảm của thực khách thập phương. Thức quà quê giản dị xôi Phú Thượng đã giúp bao gia đình nơi đây thoát nghèo, ổn định kinh tế.

Sự phát triển của làng nghề không chỉ dừng lại ở quy mô hộ gia đình mà đã được lên thành một tổ chức chuyên nghiệp và bài bản. Năm 2016, Phú Thượng chính thức được UBND TP. Hà Nội công nhận danh hiệu “Làng nghề truyền thống”.

Năm 2017, Hội Làng nghề truyền thống xôi Phú Thượng được thành lập. Từ 329 hội viên ban đầu, đến năm 2025, con số này đã tăng lên 385 hội viên, khẳng định sức sống bền bỉ và sự gắn kết của cộng đồng làm nghề. Năm 2019, sản phẩm xôi Phú Thượng được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, mở ra cơ hội phát triển đa dạng và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Dấu mốc quan trọng là vào đầu năm 2024, theo Quyết định số 344/QĐ-BVHTTDL, “Nghề làm xôi Phú Thượng” đã chính thức được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là sự ghi nhận xứng đáng. Dù xã hội hiện đại có nhiều thay đổi, người dân Phú Thượng vẫn giữ vững Các sản phẩm đặc trưng của xôi Phú Thượng như xôi xéo, xôi ngũ sắc, xôi chè, cơm rượu nếp... đều được sản xuất dựa trên tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Trao đổi về chất lượng sản phẩm, đại diện UBND phường Phú Thượng khẳng định: “Xôi Phú Thượng luôn đảm bảo các quy chuẩn về an toàn thực phẩm của Nhà nước. Đặc biệt, màu sắc của xôi được làm hoàn toàn từ lá cây tự nhiên, 100% không hóa chất, không phẩm nhuộm.

Hiện nay, sản phẩm xôi Phú Thượng đang đạt hạng 3 sao theo tiêu chí OCOP mới

Hiện nay, sản phẩm xôi Phú Thượng đang đạt hạng 3 sao theo tiêu chí OCOP mới (vốn trước đây đạt 4 sao nhưng do các tiêu chí đánh giá ngày càng khắt khe hơn). Việc phối hợp với các đơn vị liên ngành kiểm tra định kỳ hàng năm đã giúp chất lượng xôi luôn ổn định, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường”.

Đến với làng nghề xôi Phú Thượng, thực khách không chỉ được thưởng thức hương vị thơm ngon của những nắm xôi dẻo bùi, mà còn cảm nhận được hơi thở của một làng nghề đang chuyển mình mạnh mẽ trong dòng chảy của Hà Nội văn hiến.