Về Kẻ Noi - thăm Làng May truyền thống nhân ngày Giỗ Tổ

Theo dòng lịch sử từ năm 1027, Hoàng tử tên húy là Lực, hiệu là Đông Chinh Vương con Vua Lý Thái Tổ đã đem quân đi dẹp loạn ở Văn Châu có qua làng Noi, được dân làng mang lương thực, thực phẩm ra hiến cho quân sĩ làm lương ăn trên đường hành quân.

Sau khi chiến thắng trở về, Đông Chinh Vương đã xin với vua cha cho hưởng thực ấp ở làng Noi. Ba xóm của làng Noi là: Hoàng - Trù - Đống trở thành dân “tảo lệ” (tức là dân được giao trông nom nhà thờ) được miễn siu dịch. Các cụ trong làng bấy giờ mới dâng sớ xin Vua cho đổi tên làng Noi thành làng Cổ Nhuế theo phiên âm tiếng Hán - Việt từ chữ Kẻ Noi. Tuy nhiên, cái tên Kẻ Noi vẫn tồn tại cùng với Cổ Nhuế cho đến bây giờ.

Theo cụ Hoa Xuân Tứ (84 tuổi) là bậc cao niên trong trong làng và cao niên của hội nghề may truyền thống làng Cổ Nhuế thì nghề may ở Cổ Nhuế bắt đầu có từ cuối thế kỷ 19, do 3 người thuộc dòng họ Nghiêm đi học ở nơi xa về rồi làm nghề và truyền dạy cho con cháu. Ít năm sau đó, nghề may được truyền rộng khắp làng.

Hồi những năm 1990 đến 1998 là thời kỳ phá triển của làng nghề, tiếng máy may rộn ràng khắp xóm làng, ô tô tấp nập chở hàng đi khắp nơi trong cả nước và xuất khẩu sang các nước Đông Âu, mang lại việc làm cho hàng ngàn người và nhiều dân trong làng đã trở thành triệu phú từ nghề may truyền thông này.

Làng Cổ Nhuế nay là phường Cổ Nhuế đang thay đổi từng ngày, nghề may đã không còn thịnh vượng như trước mà con dân của làng mưu sinh những ngành nghề khác nhau, nhà cửa cao tầng mọc lên san sát, tiếng máy may không còn nhiều như trước nhưng cứ đến ngày giỗ Tổ nghề hàng năm 12 tháng Chạp (ÂL) thì những người con trong làng vẫn đang duy trì nghề may và những người con của làng dù lấy vợ, lấy chồng mang nghề may đi đến các tỉnh thành hàng năm vẫn hội tụ về làng nhân ngày giỗ Tổ.

Phường Cổ Nhuế vẫn còn lưu giữ được những di tích lịch sử có giá trị như đình làng thờ Đông Chinh Vương (Thành hoàng làng) xây dựng từ thời Lý. Chùa Mốc, chùa Sùng Quang xây dựng từ thời Lý hay như cây cầu đá bắc qua sông Đào chảy qua làng xây dựng từ năm 1726. Chiếc giếng cổ xây bằng đá trong chùa Sùng Quang từ năm 1748. Miếu thờ Túc Trinh Công chúa - con gái Vua Trần Thánh Tông cùng các nhà thờ đạo, nhà thờ họ và hàng chục tấm bia đá cổ ghi lại các sự kiện lịch sử của làng.

Giỗ tổ nghề may làng Cổ Nhuế là nét đẹp truyền thống giữa sự phát triển từng ngày của thủ đô Hà Nội.