Hà Nội 26 °C
TP Hồ Chí Minh 33 °C
Hải Phòng 28 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 23 °C
  • Hà Nội Hà Nội 26°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 33°C
  • Hải Phòng Hà Nội 28°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 23°C

Ước vọng viên mãn trong tranh lợn cổ

Văn hóa
07/02/2019 12:55
Lan Lộc
aa
Từ xa xưa, treo tranh ngày Tết đã là một thú chơi tao nhã, một phong tục đẹp của người dân Việt Nam. Những bức tranh dân gian với màu sắc tươi tắn được các gia đình treo trên tường nhà mang ước vọng về một năm mới nhiều may mắn, no đủ, hạnh phúc.


Nhiều năm qua, anh Đào Đình Trung, xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội, luôn tâm huyết phục hồi dòng tranh Kim Hoàng. Ảnh: Đinh Thuận/TTXVN.
Nhiều năm qua, anh Đào Đình Trung, xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội, luôn tâm huyết phục hồi dòng tranh Kim Hoàng. Ảnh: Đinh Thuận/TTXVN.

Chắt lọc và điển hình hóa

Nói đến tranh dân gian vẽ lợn, không thể không nhắc tới dòng tranh Đông Hồ. Đây là một trong số ít những dòng tranh dân gian nổi tiếng còn tồn tại đến ngày nay và hình tượng con lợn trong tranh Đông Hồ là một trong những con lợn được các nghệ nhân tạo hình đẹp nhất.

Hình tượng lợn trong tranh Đông Hồ vừa mang tính trang trí cao, vừa được chắt lọc và điển hình hóa.

Nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, nghệ nhân hiếm hoi còn lưu giữ tranh Đông Hồ (xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) cho biết: Trong kho tàng tranh dân gian Đông Hồ có 3 bức tranh vẽ hình tượng lợn. Trong đó, bức tranh mẹ con đàn lợn âm dương, đã từng được nhắc đến trong bài thơ “Bên kia sông Đuống” nổi tiếng.

Tranh Đông Hồ
Tranh Đông Hồ "Đàn lợn âm dương" thể hiện ước muốn của người nông dân về cuộc sống sung túc, đông vui hòa thuận, hạnh phúc, con cháu đầy đàn.

Bức tranh đàn lợn âm dương với hình ảnh con lợn mẹ béo tròn, cùng 5 con lợn con xung quanh, mỗi con một dáng vẻ khác nhau: con muốn trèo lên lưng, con muốn rúc vào bụng mẹ, các con khác đang hướng vào mầm lá khoai để ăn…

Tranh Đông Hồ còn có 2 loại tranh lợn là tranh lợn ăn lá ráy và tranh lợn ăn cám, thể hiện sự no đủ, hòa hợp. “Lợn là con vật hay ăn chóng lớn, nên các cụ xưa đưa hình ảnh những chú lợn béo khỏe thể hiện mong muốn về một cuộc sống no đủ, sung túc, con cháu đầy đàn”, nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế nhận xét.

Một dòng tranh Tết dân gian nữa cũng đưa hình tượng con lợn vào tranh, thể hiện khát vọng sống tươi vui, ấm no của người dân, là tranh đỏ Kim Hoàng (làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội). Con lợn trong tranh đỏ Kim Hoàng được vẽ trên nền giấy điều màu đỏ hoặc màu vàng, những đường nét tạo hình in màu đen, thêm những nét vẽ màu trắng. Sự tương phản giữa đỏ - đen - trắng tạo nên nét đẹp tự nhiên, mạnh mẽ nhưng không thiếu phần ngộ nghĩnh, dễ thương. Hình ảnh con lợn trong tranh Kim Hoàng ít chiều theo sự mô phỏng tự nhiên, làm cho hình tượng con lợn trong tranh Kim Hoàng có vẻ mang tính tượng trưng, có phần phóng túng hơn và được cách điệu nhiều hơn so với tranh Đông Hồ.

Nghệ nhân Đào Đình Trung, người vẽ tranh đỏ Kim Hoàng cho biết: Trước Tết Kỷ Hợi 2019 vài tháng, đã có rất nhiều người đặt mua tranh Kim Hoàng vẽ hình con lợn để treo Tết trong năm nay.

Nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, người lưu giữ dòng tranh Đông Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh.
Nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế, người lưu giữ dòng tranh Đông Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh.

Biểu tượng mang ý nghĩa phồn thực

Nói về giá trị cũng như ý nghĩa của tranh dân gian vẽ hình con lợn thường được các gia đình mua treo nhà dịp Tết, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết: Tranh Tết thường có 2 chức năng. Thứ nhất, là chức năng trang trí, dùng để treo ngày Tết cho đẹp nhà. Các bức tranh phải có màu sắc rực rỡ.

Tuy nhiên, chức năng thứ hai, là chức năng mang tính chất tín ngưỡng lại nổi trội hơn, đó là treo tranh Tết để cầu mong sự thịnh vượng, sự phát triển. Thông thường, trong 12 con giáp, năm nào thuộc con giáp nào, người ta thường nhấn mạnh vào những điểm tích cực của con giống đó, vừa như đón rước một năm mới, vừa cầu mong may mắn… Do đó, các bức tranh Tết từ nét vẽ, phối cảnh đều mang nặng sự mong muốn sung mãn, đầy đặn.

Tranh Đông Hồ
Tranh Đông Hồ "Lợn độc" (lợn ăn cám).

Đặc biệt, với tranh vẽ về con lợn trong tranh dân gian Đông Hồ, các nghệ nhân tạo hình mọi đường nét căng tròn, các đường cong đều đặn, từ lợn con, đến lợn mẹ, cây rau, chậu cám… tất cả đều tươi tắn. Trên mình những con lợn còn có biểu tượng âm dương hòa hợp để phát triển.

Riêng với bức tranh “Đàn lợn âm dương”, các nghệ nhân vẽ tranh Đông Hồ đã rất chú trọng vào nét an nhàn, sự béo tốt, no đủ, sung túc… Hình ảnh mẹ con đàn lợn xúm xít, trên mình con lợn nào cũng có xoáy âm dương, vừa giúp hài hòa, cân bằng đường nét trong tranh, vừa mang ý nghĩa của thuyết âm dương hòa hợp để có thể phát triển. Năm con lợn con với 5 màu khác nhau, tạo hình 5 tư thế khác nhau còn thể hiện yếu tố ngũ hành và tín ngưỡng phồn thực, đại diện cho sự sinh sôi, nảy nở, gia đình đông đúc, sum vầy, hạnh phúc, ấm no.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ, dù là dòng tranh dân gian Đông Hồ, tranh đỏ Kim Hoàng hay các dòng tranh dân gian vẽ lợn khác, dù tạo hình, nét vẽ, màu sắc trong các bức tranh được các nghệ nhân thể hiện khác nhau, trên nền vật liệu khác nhau… nhưng tất cả đều có một ý niệm chung, đều mang tính biểu tượng chung, đó là ước nguyện của con người về một cuộc sống ấm no, viên mãn…

Trải qua nhiều năm tháng với những biến động, song với nhiều gia đình, tục treo tranh ngày Tết đã trở thành một nhu cầu trong đời sống tinh thần với những ước mong, hy vọng về những điều tốt lành sẽ đến trong năm mới.

bài liên quan
Công an TP. Hà Nội phục hồi nguồn tin tội phạm dự án KCN Yên Sơn - Bắc Lũng

Công an TP. Hà Nội phục hồi nguồn tin tội phạm dự án KCN Yên Sơn - Bắc Lũng

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội vừa phục hồi giải quyết nguồn tin tội phạm, về việc bà Nguyễn Thị Ngọc tố cáo một số cá nhân lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc nhận tiền để đầu tư dự án “Xây dựng hạ tầng KCN Yên Sơn - Bắc Lũng” giai đoạn 1 và 2.
VietinBank - Ngân hàng nội địa dành cho doanh nghiệp quốc tế

VietinBank - Ngân hàng nội địa dành cho doanh nghiệp quốc tế

Vừa qua, VietinBank vinh dự nhận Giải thưởng “Ngân hàng nội địa tốt nhất cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam” (Best Local Bank for FDI in Vietnam) và Giải thưởng “Thương vụ tài trợ dự án cơ sở hạ tầng của năm” (Infrastructure Deal of The Year) trong 3 năm liên tiếp (2022, 2023, 2024).
Triển khai mua bán vàng (digiGOLD) trên ứng dụng số VietinBank iPay Mobile

Triển khai mua bán vàng (digiGOLD) trên ứng dụng số VietinBank iPay Mobile

Nắm bắt được nhu cầu tích lũy thông minh và an toàn trên nền tảng số, cũng như hòa mình vào xu thế phát triển công nghệ số của Quốc gia, từ 10/9/2024, VietinBank và VietinBank Gold & Jewellery (VGJ) chính thức mang đến giải pháp tài chính số, mở ra trải nghiệm tích lũy bền vững, giao dịch thuận tiện mang tên digiGOLD: Trải nghiệm số - Trọn an tâm.
Phú Thọ: Pharmacity tặng thuốc và nước lọc cho người dân xã Hiền Lương

Phú Thọ: Pharmacity tặng thuốc và nước lọc cho người dân xã Hiền Lương

Sáng 17/9, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm Pharmacity đã đến thăm và tặng quà cho người dân tại xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Đây là địa phương có nhiều hộ dân vẫn còn bị chia cắt bởi nước lũ, trong khi một số nơi khác đã bắt đầu bước vào công cuộc tái thiết cuộc sống sau khi chịu ảnh hưởng nặng nề từ cơn bão số 3.
Báo Pháp luật Việt Nam kỷ niệm 39 năm: Đoàn kết – Hiện đại – Nhân văn

Báo Pháp luật Việt Nam kỷ niệm 39 năm: Đoàn kết – Hiện đại – Nhân văn

Tối ngày 12/7 tại thành phố Quy Nhơn(Bình Định), báo Pháp luật Việt Nam đã tổ chức chương trình Gala dinner kỷ niệm 39 năm ngày báo Pháp luật Việt Nam xuất bản số báo đầu tiên (10/7/1985-10/7/2024).
‘Sợi dây’ Chứng khoán APG - GKM Holdings

‘Sợi dây’ Chứng khoán APG - GKM Holdings

Mối quan hệ thân thiết của GKM – APG được "phác hoạ" thông qua hàng loạt giao dịch, góp cổ phần của GKM Holdings.
Mới nhất
Đọc nhiều
Bà Nguyễn Thị Hồng Hoa giữ chức Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An

Bà Nguyễn Thị Hồng Hoa giữ chức Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An

Tại Quyết định số 2888-QĐ/TU ngày 27/9/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An điều động, phân công, bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thị Hồng Hoa - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Y tế giữ chức Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
Giá dầu thô WTI tăng lên 77,14 USD/thùng

Giá dầu thô WTI tăng lên 77,14 USD/thùng

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam, tình hình căng thẳng tại Trung Đông leo thang đã đẩy giá dầu lên cao.
Đại tá Bùi Đức An giữ chức Phó Giám đốc Công an tỉnh Sóc Trăng

Đại tá Bùi Đức An giữ chức Phó Giám đốc Công an tỉnh Sóc Trăng

Bộ trưởng Bộ Công an vừa bổ nhiệm Đại tá Bùi Đức An, Trưởng Phòng của Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường giữ chức Phó Giám đốc Công an tỉnh Sóc Trăng.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
tong bi thu nguyen phu trong trong cong cuoc bao ve chu quyen bien dao cua to quoc

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc

(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
ha noi nhieu noi treo co ru truoc ngay quoc tang tong bi thu nguyen phu trong

Hà Nội: Nhiều nơi treo cờ rủ trước ngày Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
tong bi thu nguyen phu trong nha lanh dao ly luan xuat sac

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhà lãnh đạo, lý luận xuất sắc

(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
tinh cam dac biet cua nhan dan voi tong bi thu nguyen phu trong

Tình cảm đặc biệt của nhân dân với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
bo tu phap dung dau cac bo nganh ve chi so cai cach hanh chinh nam 2023

Bộ Tư pháp đứng đầu các bộ, ngành về Chỉ số Cải cách hành chính năm 2023

(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.