Từ những hạt lúa nếp vừa chín tới, qua bàn tay khéo léo, cần mẫn của người dân Hưng Tân đã trở thành thứ quà dân dã nhưng đậm hương vị quê hương có tên gọi là cốm.
Món ăn chơi trong những ngày trời vào thu se lạnh một thời nay trở thành mặt hàng kinh doanh, đem lại nguồn thu nhập khá cao cho những người dân nơi đây, nhất là vào dịp Trung thu.
Bí quyết làm thức quà giữ hồn quê hương
Cũng là cốm, nhưng không phải cốm Làng Vòng đất Bắc với cách thưởng thức trang trọng, được nhắc đến trong “Hà Nội băm sáu phố phường”, mà cốm Hưng Tân (huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) mộc mạc, thân thương hơn. Gọi là cốm Hưng Tân nhưng hiện nay những hộ làm nghề tập trung chủ yếu ở xóm 7. Người dân nơi đây không còn nhớ rõ cốm Hưng Tân có từ bao giờ. Chỉ biết rằng, từ thuở thiếu thời, họ đã lớn lên cùng tiếng chày giã cốm và mùi hương dịu dàng hạt nếp tròn mẩy ấy.
Đất Hưng Tân vùng trũng, no nước, ruộng đất phì nhiêu. Bởi vậy, hạt nếp nổi tiếng mẩy thơm, dẻo trắng. Hàng năm, vào vụ thu hè, người dân nơi đây thường chỉ chuyên trồng nếp, nên những sản vật từ nếp cứ thế lần lượt ra đời từ đôi tay tảo tần.
Chị Lê Thị Thúy (49 tuổi), một người có nhiều năm gắn bó với nghề làm cốm ở Hưng Tân chia sẻ, cứ độ vào thu, khi những bông lúa trên khắp các cánh đồng đã mẩy hạt uốn câu, không quá già cũng không quá non, bắt đầu ngả sang màu vàng hươm, người dân nơi đây sẽ gặt về, đem đi tuốt, chọn ra những hạt thóc mẩy căng để làm cốm. Hoặc có khi, do không đủ nguyên liệu nên người dân nơi đây đi đến cánh đồng làng khác, chọn những thửa ruộng đạt chất lượng để mua.
Thóc sau khi thu hoạch, làm sạch được rang trong chảo gang lớn, đun nhỏ lửa cho đến khi chín tới. Một nguyên tắc quan trọng mà những người làm nghề luôn chú ý là không được rang giòn quá sẽ bị tróc trấu, khi giã sẽ nát. Sau khi rang, thóc được ủ vào thúng tre có lót bị gai để chín đều. Khi thóc nguội, lại được cho vào cối giã đều cho đến khi bung ra những hạt nếp, còn nguyên lớp bột cám là được.
Qua bàn tay sàng, sảy kỹ càng, điêu luyện chỉ còn những hạt nếp trắng tinh trên mặt sàng trở thành gạo nếp - nguyên liệu thành phẩm. Khi nào cần ăn, chỉ cần đem gạo nếp rang trong dầu sôi già lửa là thành cốm.
Nói nghe thì đơn giản nhưng để làm ra một mẻ cốm thơm, màu sắc đẹp, giòn tan khi bỏ vào miệng người làm nghề ở xã Hưng Tân phải có những bí quyết riêng của mình. Ví như lúa được chọn phải khi vừa chín tới, không non những cũng chẳng quá già. Việc rang cốm tuy không tốn nhiều công sức nhưng cũng chẳng mấy dễ dàng đối với những người không thuần thục.
Bí quyết làm nên mẻ cốm ngon là rang trong chảo gang, không cần lửa quá to mà vẫn giữ được nóng lâu, hạt cốm ít bị cháy. Chưa hết, trước khi rang, người ta sẽ trộn vào gạo nếp một ít dầu ăn lấp loáng, để vừa tạo vị béo, thơm ngậy, vừa khiến hạt nếp chín đều từ trong ra ngoài. Mỗi lần rang cốm, người Hưng Tân hay gọi là “mẻ” rang, bởi chỉ rang từng nhúm nhỏ để cốm dễ chín đều. Khi rang, dùng chiếc chổi rơm nhỏ, đảo đều tay để gạo nếp chín đến độ vàng, xốp. Cốm ngon thì phải chín đều, xốp, dẻo, có đủ vị thơm, béo, bùi.
Làm một mùa “ăn” cả năm
Ngày xưa, cốm Hưng Tân chủ yếu để người dân ăn chơi vào những ngày nông rỗi, nhất là mỗi khi se lạnh, thu đến, đông về. Do đó, cốm sau khi rang xong được người dân cẩn thận cất vào hũ sành hoặc lọ thủy tinh để ăn dần. Lũ trẻ con có lẽ là người vui nhất khi được mẹ, bà rang cốm cho ăn. Mỗi lần như thế đám trẻ con lại sà vào, ngồi quây quần bên bếp để sưởi ấm, chờ được ăn cốm. Khi cốm chín tới, mỗi đứa đã chuẩn bị sẵn một chiếc lá cam để xúc ăn, vừa xuýt xoa vị nóng, vừa hít hà tận hưởng mùi thơm, vị ngọt của cốm.
Những năm trở lại đây, từ món ăn chơi ngày nào, người dân nơi đây bắt đầu mở rộng mô hình, sản xuất với quy mô lớn để kinh doanh. Thời gian mà người dân nơi đây tập trung làm nhiều nhất là từ tháng 7 âm lịch đến Tết nguyên đán.
Theo những người có kinh nghiệm, đây là thời điểm nguyên liệu làm cốm cho chất lượng tốt nhất. Bấy giờ cốm được làm bằng lúa mới, hạt gạo còn giữ mùi thơm của sữa non, có độ dẻo vừa tầm. Như gia đình chị Thúy trung bình mỗi mùa, gia đình chị làm khoảng 4 tấn lúa tươi để bán. Gần đến dịp trung thu, số lượng cốm người dân nơi đây bán ra thị trường cũng nhiều hơn.
Làm cốm phải trải qua nhiều công đoạn, tỉ mẩn, có khi phải thức đêm, dậy sớm để làm kịp hàng giao cho khách nhưng người dân nơi đây cho hay so với làm nông nghề này có thu nhập cao hơn. Một cân cốm chưa rang hiện có giá khoảng 40 nghìn đồng, cao hơn gấp 2 đến 3 lần so với bán gạo bình thường. Còn đối với cốm đã rang được người dân Hưng Tân bán với giá dao động từ 60 đến 70 nghìn đồng/1 kg. Thị trường tiêu thụ ngày càng được mở rộng không những trong mà còn ở ngoài tỉnh. Thậm chí, nhiều người còn đưa thứ quà quê này ra nước ngoài.
Ngày nay, các công đoạn làm cốm truyền thống vẫn được giữ, nhưng áp dụng thêm máy móc trong quy trình sản xuất. Thay vì phải dùng cối và chày đá để giã, thì nay hạt nếp được xát bằng máy nên người làm đỡ vất vả hơn. Quy trình làm cốm được giữ nguyên, nên vẫn vẹn tròn hương vị quê xưa. Nhờ giống lúa nếp ngon có tiếng nên cốm Hưng Tân vừa dẻo, vừa thơm một cách thanh nhã. Những người dân nơi đây luôn tự hào khi nhắc đến cốm quê mình. Bởi cốm của làng là cốm mộc, không tạo phẩm màu, an toàn cho sức khỏe.
Cốm Hưng Tân nay là sản vật được nâng tầm hàng hóa, nhưng nếu thưởng cốm ở ngay quê cốm thì vẫn còn trọn vẹn cảm nhận sâu đậm một thức quà quê dân dã, ôm chứa cả bầu trời ấu thơ. Với nhiều người đi làm xa, cứ mỗi lần về quê lại mua cốm để mang đi. Cốm không chỉ là thứ quà ăn vui miệng, mà còn níu giữ tâm hồn những người con xa quê, dù đi đâu, chỉ cần nghĩ đến cốm thôi là mọi vị giác đã ngất ngây mùi lúa.
Giờ đây, người dân nơi luôn tự hào đọc cho nhau nghe đoạn thơ nói về những hạt cốm quê mình: Hạt lúa quê mình năm nắng mười mưa/ Giọt mồ hôi đậm đà hương vị muối/ Tháng chưa qua, nối mùa mưa lụt lội/ Bởi nặng tình lên cây lúa nhiều bông/ Vụ hè thu cho mùa nếp thơm nồng/ Hạt cốm ngọt giòn tan mưa nắng/ Nhà nhà vui trong từng ngõ vắng/ Chuyện làng nghề hương cốm Hưng Tân.
Nghề truyền thống đan lát ở 3 xóm Bản Thay, Boong Trên và Boong Dưới thuộc xã Chí Viễn, huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) đã xuất hiện kể từ khi lập bản, cách đây hàng trăm năm.
Giữa lòng thủ đô văn hiến, các bạn trẻ trong The Dreamers đã và đang góp phần giới thiệu với người tiêu dùng trong và ngoài nước sản phẩm độc đáo, đầy sức sáng tạo của người thợ thủ công vùng Đồng bằng Châu thổ Sông Hồng.
Trải qua nghìn đời, với bao thăng trầm, biến động, bao thử thách khắc nghiệt, làng xã Việt với những nét văn hóa riêng độc đáo và đặc sắc được gìn giữ, trao truyền và tôn bồi từ chính những làng quê bé nhỏ. Hương ước làng xã có từ ngàn xưa như một xã hội thu nhỏ, với những luật tục, lề thói đã làm nên một bản sắc riêng có của người Việt…
Ông Lâm Văn Bi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau vừa ký ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc” Cà Mau - Cần Thơ trên địa bàn tỉnh Cà Mau.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vừa ký Quyết định số 1236/QĐ-TTg ban hành Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ chuỗi khối (blockchain) đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Chiến lược).
Ông Lâm Văn Bi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau vừa ký ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc” Cà Mau - Cần Thơ trên địa bàn tỉnh Cà Mau.
Lực lượng Cảnh sát giao thông cùng Công an các đơn vị, địa phương đã làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông, vận động quần chúng tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông..
Ngày 22/10, cơ quan CSĐT Công an huyện Nhơn Trạch (tỉnh Đồng Nai) đã tạm giữ hình sự 3 đối tượng Trần Hoài Linh (24 tuổi) quê tỉnh Hậu Giang, Lâm Vũ Triều (28 tuổi), Ngô Hoàng Khá (31 tuổi) cả 2 đều quê tỉnh Cà Mau để điều tra về hành vi cưỡng đoạt tài sản.
Tại cơ quan Công an, các đối tượng khai đi xe máy hẹn gặp nhau tại đê Đồng Mai rồi đi vào nội thành. Quá trình di chuyển trên các tuyến đường phố, cả nhóm phóng nhanh, lạng lách, bấm còi, gây náo loạn...
Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 7 bị can là Giám đốc, Phó Giám đốc, đăng kiểm viên của Trung tâm Đăng kiểm 29-11D về tội “Nhận hối lộ”. Các bị can này đã có hành vi gợi ý và nhận tiền để bỏ qua lỗi khi đăng kiểm xe cơ giới.
Sáng 21/10, Phòng Cảnh sát hình sự (CSHS)Công an tỉnh Bắc Kạn thông tin kết quả đấu tranh với nhóm đối tượng giả danh cán bộ Công an lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Công an tỉnh Bắc Kạn đã ra Lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với các đối tượng giả danh là cán bộ Công an nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tiền của người dân.
Tổ công tác đã ra hiệu lệnh và dừng phương tiện để kiểm tra, lúc này do đã uống rượu nên Cao Văn Tuấn không chấp hành việc kiểm tra, có hành vi xô đẩy, giằng co, đồng thời liên tục chửi bới, lăng mạ xúc phạm lực lượng chức năng.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.