"Tri thức trồng và chế biến cà phê của Đắk Lắk” là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó “Tri thức trồng và chế biến cà phê Đắk Lắk” được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - Tri thức dân gian.

Theo đó, được sự hỗ trợ của các bộ, ngành và sự nỗ lực của tỉnh, nhất là sự năng động của các doanh nghiệp, đến nay, sản phẩm cà phê của tỉnh Ðắk Lắk đã xuất khẩu đến hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Cụ thể, ngày 5/3, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 548/QĐ-BVHTTDL về việc công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Theo quyết định này, "Tri thức trồng và chế biến cà phê Đắk Lắk" đã chính thức được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Quyết định công nhận di sản văn hóa tri thức trồng và chế biến cà phê của Đắk Lắk.

Việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố quyết định đưa “Tri thức trồng và chế biến cà phê Đắk Lắk” vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc Tri thức dân gian ngay trước ngày khai mạc Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025 không chỉ làm cho người trồng, chế biến cà phê ở Đắk Lắk thêm niềm tự hào mà còn góp phần tăng giá trị cho hạt cà phê, đồng thời làm cho không khí Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột thêm vui tươi, phấn khởi.

Tri thức trồng và chế biến cà phê được nhận diện ở hầu khắp các huyện trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Trong đó, khảo sát tập trung chủ yếu tại thành phố Buôn Ma Thuột, các huyện Cư M’gar, Krông Pắk, Ea H’leo, Cư Kuin và thị xã Buôn Hồ.

Theo thống kê, Ðắk Lắk được mệnh danh là “thủ phủ” cà phê Việt Nam với diện tích khoảng 210.000ha và sản lượng hằng năm hơn 520.000 tấn, chiếm hơn 30% sản lượng cà phê toàn quốc.

Cà phê là cây trồng chủ lực đóng vai trò hết sức quan trọng trong đời sống kinh tế, xã hội, mang lại nguồn sinh kế cho người dân.

Chủ thể văn hóa của "Tri thức trồng và chế biến cà phê" là những cá nhân, gia đình nắm giữ tri thức trồng và chế biến cà phê được trao truyền qua các thế hệ trong gia đình, cộng đồng, bao gồm hầu hết những người dân tộc tại chỗ như Ê Đê, M’Nông và cả những người nhập cư từ nơi khác đến đây sinh sống và trồng cà phê từ những năm 50 của thế kỷ XX.

Đặc biệt, tri thức trồng và chế biến cà phê không ngừng được kế thừa, sáng tạo và phát triển theo thời gian.

Chủ thể văn hóa của "Tri thức trồng và chế biến cà phê" là những cá nhân, gia đình nắm giữ tri thức trồng và chế biến cà phê được trao truyền qua các thế hệ trong gia đình, cộng đồng, bao gồm hầu hết những người dân tộc tại chỗ như Ê Đê, M’Nông và cả những người nhập cư từ nơi khác đến đây sinh sống và trồng cà phê từ những năm 50 của thế kỷ XX.

Đặc biệt, tri thức trồng và chế biến cà phê không ngừng được kế thừa, sáng tạo và phát triển theo thời gian.

Chứng nhận đưa tri thức trồng và chế biến cà phê của tỉnh Đắk Lắk vào danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia. Ảnh: Nguyễn Thực

Những năm gần đây, việc sản xuất, chế biến cà phê trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk còn được khai thác phát triển du lịch trải nghiệm, du lịch văn hóa, sinh thái… thu hút ngày càng tăng lượng du khách đến thăm quan du lịch tại Đắk Lắk.

"Sự ghi nhận này không chỉ tiếp thêm niềm tin, động lực cho những người trồng và chế biến cà phê mà còn là sự tôn vinh kịp thời của Đảng và Nhà nước đối với những người đã góp phần tạo nên hạt cà phê chất lượng cho người tiêu dùng", ông Hữu chia sẻ.

Ông Lại Đức Đại, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết, Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung đang nắm giữ trong tay một nguồn tri thức hết sức có giá trị đó là "Tri thức trồng và chế biến cà phê".

Theo ông Đại, tại Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025, UBND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định đưa "Tri thức trồng và chế biến cà phê" trở thành Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Qua đó, không chỉ nhằm tôn vinh những giá trị của cà phê mà còn ghi nhận sự đóng góp của những người nông dân, người chế biến đã cống hiến cho ngành cà phê Việt Nam nói chung và Đắk Lắk nói riêng.

Việc công nhận di sản này cũng góp phần tạo nên giá trị gia tăng cho hạt cà phê, giúp người nông dân có cuộc sống ấm no và thúc đẩy sự phát triển của ngành cà phê.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội quảng bá mạnh mẽ hình ảnh Đắk Lắk đến với du khách trong và ngoài nước. Đắk Lắk không chỉ là điểm đến để trải nghiệm văn hóa, mà còn là nơi để thưởng thức, trải nghiệm các hoạt động trồng và chế biến cà phê.

Quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Tri thức dân gian Tri thức trồng và chế biến cà phê Đắk Lắk mở ra nhiều cơ hội cho cây cà phê Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thực

Ông Đại cho biết thêm, trong thời gian tới, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tham mưu cho UBND tỉnh về kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản này.

Đồng thời, sẽ xây dựng lộ trình để đề xuất, công nhận các nghệ nhân trồng và chế biến cà phê, nhằm tôn vinh những người đã góp phần lưu giữ và phát triển tri thức quý báu.

Đồng thời, việc công nhận di sản này cũng góp phần tạo nên giá trị gia tăng cho hạt cà phê, giúp người nông dân có cuộc sống ấm no và thúc đẩy sự phát triển của ngành cà phê.

Bên cạnh đó, đây cũng là cơ hội quảng bá mạnh mẽ hình ảnh Đắk Lắk đến với du khách trong và ngoài nước, nhất là thông qua Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025 diễn ra từ ngày 9 đến 13/3 tới, đặc biệt tỉnh Đắk Lắk đang xây dựng thành phố Buôn Ma Thuột trở thành điểm đến của cà phê thế giới, ông Đại cho biết.