UBND TP HCM vừa ban hành kế hoạch triển khai Chỉ thị 40-CT/TU của Thành ủy, một động thái mang tính chiến lược nhằm đẩy mạnh công tác cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp nhà nước (DNNN), đặc biệt nhấn mạnh đến những doanh nghiệp đang quản lý khối lượng lớn tài sản là nhà, đất công. Quyết định này không chỉ thể hiện quyết tâm của lãnh đạo Thành phố trong việc tái cấu trúc kinh tế, mà còn là bước đi then chốt để minh bạch hóa, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công, qua đó tạo nguồn lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của đô thị lớn nhất cả nước.
 |
| Trụ sở Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn. Ảnh: Satra |
Quyết sách then chốt
Chỉ thị 40-CT/TU của Thành ủy TP HCM được ban hành cuối năm 2024 trong bối cảnh Thành phố đang nỗ lực tối ưu hóa mọi nguồn lực để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Nội dung trọng tâm của Chỉ thị là yêu cầu các cấp, các ngành và các DNNN trực thuộc Thành phố phải nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác cổ phần hóa CPH, xem đây là một nhiệm vụ chính trị quan trọng.
Đặc biệt, Chỉ thị nhấn mạnh đến việc xử lý các doanh nghiệp có lượng lớn tài sản là nhà, đất công.
Đây là vấn đề nhạy cảm, đòi hỏi sự minh bạch, chặt chẽ về pháp lý để tránh thất thoát tài sản nhà nước và đảm bảo công bằng.
Theo các báo cáo và thống kê từ Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, Thành phố hiện có khoảng 13.000 địa chỉ nhà, đất công cần được sắp xếp, trong đó không ít nằm trong sự quản lý của các DNNN.
Một số liệu từ năm 2022 cho thấy, TP HCM đã thu hồi 339 địa chỉ nhà, đất công với tổng diện tích hơn 1,2 triệu m² để phục vụ công trình công cộng và phát triển hạ tầng.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tài sản "đất vàng" có vị trí đắc địa đang bị sử dụng không hiệu quả, hoặc thậm chí bỏ trống.
Việc chậm trễ trong CPH hoặc xử lý không đúng quy định đối với khối tài sản này không chỉ kìm hãm nguồn thu cho ngân sách mà còn cản trở việc hình thành quỹ đất sạch phục vụ các dự án phát triển hạ tầng, công trình công cộng của Thành phố.
Đơn cử, TP HCM đã công bố kế hoạch cổ phần hóa 10 doanh nghiệp nhà nước đến hết năm 2025, trong đó có những "ông lớn" như Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (Satra), Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco), Tổng Công ty Cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn (Samco)...
Những đơn vị này đang quản lý một khối lượng không nhỏ nhà, đất công, mà việc xử lý, khai thác hiệu quả sẽ tạo ra dòng vốn lớn cho ngân sách Thành phố.
Trước đó, đã có không ít trường hợp liên quan đến việc sử dụng, chuyển nhượng nhà, đất công tại các DNNN gây bức xúc dư luận, đặt ra yêu cầu phải có biện pháp mạnh mẽ, kiên quyết hơn để chấn chỉnh.
Chính vì vậy, Chỉ thị 40-CT/TU được xem là một "tín hiệu đèn xanh" rõ ràng từ Thành ủy, định hướng cho các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ và siết chặt kỷ luật trong công tác này.
Ngay sau khi Thành ủy ban hành Chỉ thị, UBND TP HCM đã nhanh chóng xây dựng và công bố kế hoạch triển khai chi tiết, phác thảo một lộ trình cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng.
Kế hoạch yêu cầu các DNNN khẩn trương kê khai, rà soát lại toàn bộ quỹ nhà, đất đang quản lý, sử dụng một cách trung thực, chính xác và công khai.
Các đơn vị được yêu cầu hoàn tất báo cáo kê khai và đề xuất phương án sắp xếp, xử lý trước ngày 1/6/2025 đối với tài sản công là nhà, đất.
Đối với tài sản không phục vụ hoạt động cốt lõi, phải đề xuất phương án xử lý theo quy định, ưu tiên thu hồi hoặc đấu giá công khai.
Kế hoạch cũng đặt ra các mốc thời gian cụ thể cho việc hoàn thành định giá, phê duyệt CPH và thực hiện bán cổ phần, đồng thời tăng cường giám sát và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm.
Kỳ vọng nguồn lực mới và những thách thức phía trước
Việc cổ phần hóa DNNN là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, nhằm mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao năng lực cạnh tranh, huy động nguồn vốn xã hội và phát huy tối đa hiệu quả các nguồn lực quốc gia.
Tại TP HCM, quá trình này càng trở nên cấp thiết khi nhiều DNNN vẫn đang nắm giữ và quản lý một lượng lớn tài sản nhà, đất công có giá trị cao, nhưng chưa thực sự khai thác hiệu quả, thậm chí còn tiềm ẩn những rủi ro về thất thoát, lãng phí.
Việc triển khai quyết liệt Chỉ thị 40-CT/TU và Kế hoạch của UBND TP HCM được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều tác động tích cực.
Thứ nhất, nó sẽ giúp minh bạch hóa và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công, đặc biệt là quỹ đất "vàng" tại TP HCM.
Thứ hai, việc CPH thành công sẽ tạo ra các doanh nghiệp năng động hơn, hiệu quả hơn, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế.
Cuối cùng, nguồn thu từ CPH và đấu giá tài sản công sẽ bổ sung đáng kể cho ngân sách Thành phố, tạo điều kiện đầu tư vào hạ tầng giao thông, xã hội và các dự án trọng điểm khác, phục vụ lợi ích chung của cộng đồng.
Tuy nhiên, quá trình này cũng không thiếu những thách thức.
Đó là sự phức tạp trong việc xác định giá trị nhà, đất công, đặc biệt là những tài sản có lịch sử pháp lý kéo dài hoặc liên quan đến nhiều bên.
Áp lực về thời gian, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các sở, ngành và doanh nghiệp cũng là một bài toán.
Hơn nữa, việc đảm bảo tính công khai, minh bạch tuyệt đối để tránh sai phạm, trục lợi là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của chủ trương này.
Với sự chỉ đạo quyết liệt từ Thành ủy và kế hoạch triển khai cụ thể của UBND, TP HCM đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc giải quyết bài toán CPH DNNN gắn với xử lý tài sản công.
Đây là một bước đi tất yếu, không chỉ vì mục tiêu kinh tế mà còn vì sự công bằng, minh bạch và phát triển bền vững của Thành phố trong tương lai.
