Sáng 8/6, Báo Đời sống & Pháp luật cùng Báo Người Đưa Tin phối hợp tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến “Nguồn rau sạch cho bữa cơm gia đình”.
Buổi giao lưu trực tuyến có sự tham gia của các vị khách mời: Ông Nguyễn Văn Thuận - Trưởng phòng Quản lý chất lượng Nông Lâm sản - Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản - Bộ NN&PTNT; GS. TS Trần Khắc Thi - Chuyên gia rau quả (Viện Rau Quả Hà Nội); Đại diện của nhóm P-Farm (Nhóm thanh niên trẻ là chủ trang trại sản xuất nông sản sạch cung ứng cho thị trường Hà Nội); Luật sư Lê Văn Kiên – Trưởng văn phòng Luật sư Ánh Sáng Công Lý - Đoàn luật sư Hà Nội và cùng các nhà báo, Phóng viên tham dự chương trình.
Buổi giao lưu trực tuyến diễn ra nhằm chia sẻ kiến thức về thị trường các loại thực phẩm, giải đáp những thắc mắc về quản lý và biện pháp ngăn chặn rau “bẩn” nhằm phục vụ lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng.
Pháp Luật Plus xin trích một vài câu hỏi - trả lời nổi bật trong chương trình để bạn đọc hiểu hơn về nội dung chương trình.
Trước đây, các siêu thị lớn thường là những địa chỉ tin cậy cho người tiêu dùng khi lựa chọn rau sạch. Nhưng câu chuyện hô biến rau bẩn thành rau sạch rồi tuồn vào các siêu thị không còn là chuyện mới mẻ. Vậy các cơ quan chức năng có biện pháp nào để kiểm soát và xử lý những chiêu trò như thế này?
Ông Nguyễn Văn Thuận: Theo phân công tại Thông tư liên tịch số 13/2014/TTLT-BYT-BNNPTNT-BCT, quản lý an toàn thực phẩm tại siêu thị do Bộ Công thương quản lý.
Với vai trò là cơ quan chức năng, chúng tôi kịch liệt lên án việc kinh doanh sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thông tin không đúng về nguồn gốc xuất xứ, kinh doanh sản phẩm không đảm bảo an toàn. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và khi phát hiện cần xử lý nghiêm.
 |
| Ông Nguyễn Văn Thuận - Trưởng phòng Quản lý chất lượng Nông Lâm sản - Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản - Bộ NN&PTNT. |
Siêu thị là nơi tiêu thụ sản phẩm hiện đang được nhiều người tiêu dùng ưu tiên đến mua sản phẩm nên nếu siêu thị nào bị cơ quan chức năng phát hiện vị phạm thì chính siêu thị đó làm mất niềm tin của người tiêu dùng, người tiêu dùng sẽ tẩy chay.
Đối với ngành Nông nghiệp và PTNT, chúng tôi đã và đang phối hợp với ngành Công thương chỉ đạo và tổ chức triển khai kết nối sản xuất và tiêu thụ sản phẩm an toàn, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm an toàn, xây dựng và phát triển nhiều chuỗi sản xuất rau an toàn, triển khai xác nhận sản phẩm chuỗi thực phẩm nông lâm thuỷ sản an toàn, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm thuộc phạm vi phân công quản lý. Hy vọng, với những sự hỗ trợ trển, sẽ giúp cho người tiêu dùng tiếp cận được các sản phẩm an toàn và người sản xuất kinh doanh có chỗ đứng ổn định trên thị trường.
Những chất gì thường được sử dụng trong trồng rau củ quả? Những chất này chứa loại độc tố gì và ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào?
GS.TS Trần Khắc Thi: Cũng như các loại cây trồng khác, cây rau muốn sinh trưởng, phát triển cần các yếu tố môi trường: Đất, nước, ánh sáng mặt trời và yếu tố canh tác: Phân bón, phòng trừ sâu bệnh chăm sóc...
Do cây rau chứa hàm lượng nước cao (trên 90%) nên những hóa chất có trong đất, nước tưới và con người đưa vào cây đều được hấp thụ.
 |
| GS. TS Trần Khắc Thi - Chuyên gia rau quả (Viện Rau Quả Hà Nội). |
Việc bón phân và phun thuốc sâu quá liều, sát ngày thu hoạch sẽ tăng lươngj tích lũy các độc tố trong rau, nhất là các loại rau vừa chăm sóc, vừa thu hoạch như dưa chuột, cà chua, đậu leo, mướp...
Khái niệm về tiêu chuẩn VIETGAP mấy năm trở lại đây được nhắc đến nhiều và được áp dụng nhiều trong sản xuất nông nghiệp. Khái niệm này có ý nghĩa gì?
Ông Nguyễn Văn Thuận: VietGAP (là cụm từ viết tắt của: Vietnamese Good Agricultural Practices) có nghĩa là Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành đối với từng sản phẩm, nhóm sản phẩm thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi. Rau củ quả thuộc nhóm sản phẩm trồng trọt. Bộ Nông nghiệp ban hành VietGAP dựa trên GlobalGAP và AseanGAP (một hệ thống thực hành sản xuất nông nghiệp tốt đang được triển khai áp dụng trên toàn cầu).
VietGAP là những nguyên tắc, trình tự, thủ tục hướng dẫn tổ chức, cá nhân sản xuất, thu hoạch, xử lý sau thu hoạch nhằm đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo phúc lợi xã hội, sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng; đồng thời bảo vệ môi trường và truy nguyên nguồn gốc sản xuất.
Theo đó, cơ sở trồng rau củ quả đã được chứng nhận VietGAP, tuân thủ và duy trì việc tuân thủ các quy định của VietGAP thì sản phẩm rau, củ, quả sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm.
Luật pháp hiện nay quy định thế nào đối với hành vi sản xuất rau (cũng như thực phẩm bẩn) đối với đơn vị kinh doanh, siêu thị? Luật hình sự quy định như thế nào?
Ông Lê Văn Kiên: Theo các quy định của pháp luật hiện hành thì hiện nay, các hành vi sản xuất kinh doanh thực phẩm bẩn được xử lý bằng hai hình thức là xử phạt vi phạm hành chính và xử lý hình sự.
Việc xử lý hành chính đối với việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm bẩn hiện nay đang áp dụng Nghị định số 178 và Nghị định số 185 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 124/2015/NĐ-CP.
 |
| Luật sư Lê Văn Kiên – Trưởng văn phòng Luật sư Ánh Sáng Công Lý - Đoàn luật sư Hà Nội |
Mức xử phạt vi phạm hành chính trong hai nghị định này có thể lên đến 100.000.000đ.
Về xử xử lý bằng luật hình sự: Thực tế trong xử lý các vi phạm thường chỉ dừng ở mức độ xử phạt hành chính, khó có thể xử lý hình sự.
Trong Bộ luật hình sự hiện hành (1999) có một điều luật điều chỉnh trực tiếp đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng hóa không đảm bảo vệ sinh là Điều 244 Bộ luật Hình sự nhưng chỉ khi nào người tiêu dùng do sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh..., mà bị chết hoặc bị thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe, thì những người chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mới bị xử lý hình sự.
Trên mạng xã hội đang lan truyền cách trồng rau sạch bằng dầu nhớt, vậy dầu nhớt có thật sự giúp rau sạch và nếu lạm dụng thì có nguy hại gì đến sức khỏe người tiêu dùng?
GS.TS Trần Khắc Thi: Nitrats vượt ngưỡng cho phép sẽ biến các oxyhemoglobin (chất vận chuyển oxy trong máu) thành methaemoglobin ở mức độ cao làm giảm hô hấp của tế bào, ảnh hưởng tới các hoạt động của tuyến giáp, gây đột biến và phát triển các khối u. Trong cơ thể người nitrat ở mức độ caosex gây phản ứng với các amin tạo thành chất nitrosamin là chất gây ung thư.
Rau có kim loại nặng. Chì (Pb) làm trẻ em chậm lớn, trí tuệ kém phát triển. Đối với người lớn làm gia tăng huyết áp, suy tim. Khi tồn dư trong cơ thể đạt 0,5 ppm trở lên chức năng của thận bị rối loạn. Với thủy ngân (Hg) sẽ ảnh hưởng tới hệ thần kinh trung ương. Thủy ngân làm gẫy các nhiễm sắc thể và ngăn cản sự phân chia tế bào gây vô sinh ở nam giới.
Quy trình nhập rau của các chợ và siêu thị hiện nay như thế nào? Theo anh rau bẩn có dễ dàng lọt vào thị trường hay không? Rau tại các siêu thị có đảm bảo được tiêu chí “ sạch – ngon – bổ” hay không?
Đại diện nhóm P- Farm: Quy trình nhập rau ở các chợ theo tiêu chí: Rẻ - Đẹp – Nhiều Quy trình nhập rau của siêu thị: An Toàn - Ngon.
Theo mình biết thì đa phần các đầu buôn ở chợ đều thu mua trực tiếp tại ruộng của nông dân và giá cả thường rất rẻ.
 |
| Đại diện nhóm P- Farm trả lời các câu hỏi. |
Còn các siêu thị lớn thì để vào được cần qua rất nhiều thủ tục,từ giấy tờ,tới quy mô,cho tới việc canh tác cũng phải theo chuẩn của VietGap.
Vì vậy, để nói rau không an toàn, đổ đống ngoài chợ lọt vào thị trường vẫn tồn tại ở chợ cóc, hàng rạp lẻ ngoài đường. Điều đó là không tránh khỏi khi có những gia đình trong xã hội vẫn chưa đủ thu nhập cao để mua sản phẩm rau sạch, rau an toàn trong siêu thị.
Phía trên là một trong số những câu hỏi do các Quý độc giả gửi về chương trình tại buổi giao lưu trực tuyến “Nguồn rau sạch cho bữa cơm gia đình” do Báo Đời sống & Pháp luật cùng Báo Người Đưa Tin phối hợp tổ chức. Mọi thông tin chi tiết truy cập vào: http://www.doisongphapluat.com hoặc câu hỏi xin gửi về địa chỉ: email [email protected] để được tư vấn, hỗ trợ.
