Tiki ghi nhận khoản lỗ trong năm 2017 đạt hơn 282 tỷ đồng, gấp gần 3 lần vốn điều lệ của doanh nghiệp này.Tiki ghi nhận khoản lỗ trong năm 2017 đạt hơn 282 tỷ đồng, gấp gần 3 lần vốn điều lệ của doanh nghiệp này.
Báo cáo thường niên năm 2017 của Công ty cổ phần VNG đã hé lộ những thông tin liên quan đến hoạt động của Tiki, một trong những trang thương mại điện tử giữ thị phần lớn tại thị trường Việt Nam.
Theo đó, khoản lỗ mà Tiki ghi nhận trong năm 2017 đạt hơn 282 tỷ đồng, gấp gần 3 lần vốn điều lệ của doanh nghiệp này. Trước đó năm 2016, Tiki cũng báo lỗ hơn 40 tỷ đồng. Tổng cộng hai năm kể từ khi nhận khoản đầu tư của VNG, Tiki báo lỗ hơn 320 tỷ đồng.
Liên tiếp báo lỗ
Được thành lập năm 2010 và đặt trụ sở chính tại TP HCM, Tiki bắt đầu khởi nghiệp với việc bán sách trực tuyến. Gần đây, trang còn kinh doanh các hàng hóa sản phẩm khác nhau như đồ dân dụng, thời trang, đồ công nghệ, sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp...
Trang thương mại điện tử này bắt đầu vòng gọi vốn đầu tiên vào năm 2012 từ quỹ đầu tư mạo hiểm Cyberagent, trước khi chốt khoản đầu tư của vòng Series B với tập đoàn Sumimoto. Tháng 5/2016, Tiki nhận khoản đầu tư 17 triệu USD từ VNG đổi lấy 38% cổ phần.
Với mức định giá hơn 1.000 tỷ đồng (45 triệu USD) cho một startup 6 năm tuổi, VNG khi đó chấp nhận bỏ ra hơn 104.000 đồng cho mỗi cổ phần của Tiki. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm rót vốn, giá trị khoản đầu tư của VNG ngày càng bị ăn mòn.
 |
| Các doanh nghiệp thương mại điện tử quy mô nhỏ hoặc không có nguồn ngân sách lớn sẽ phải chọn cách làm khác, không thể lao vào cuộc đua “đốt tiền” như các đối thủ trường vốn. |
Theo báo cáo tài chính năm 2017 của VNG, khoản lỗ trong công ty liên kết tiếp tục gia tăng trong năm khi đạt hơn 122 tỷ đồng, so với mức gần 90 tỷ của năm 2016. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu do ghi nhận khoản lỗ từ việc rót vốn vào trang thương mại điện tử Tiki.
Theo báo cáo này, phần lỗ từ Tiki mà VNG ghi nhận theo tỷ lệ sở hữu (38%) trong năm 2017 là 125,3 tỷ đồng, tăng hơn 34% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị khoản đầu tư vào trang thương mại điện tử này tính tới cuối năm chỉ còn 165,7 tỷ, giảm gần 219 tỷ so với giá trị vốn đầu tư ban đầu.
Giữa tháng 1/2018, tập đoàn thương mại điện tử lớn thứ hai ở Trung Quốc JD.com đã tiếp tục rót tiền đầu tư chiến lược vào Tiki. Lần đầu tư này từ JD chỉ chưa đầy hai tháng sau khi tập đoàn này tuyên bố "bơm" 44 triệu USD cho Tiki tháng 11/2017.
Theo đó JD đã trở thành một trong những cổ đông lớn nhất của Tiki. Hiện tỷ lệ nhà đầu tư nước ngoài trong cơ cấu của Tiki đã đạt hơn 40%, trong đó JD và Sumitomo là hai cái tên đứng đầu với sở hữu lần lượt 22,1% và 7,32%.
Không nên lao vào cuộc đua “đốt tiền”
Liên tục ghi nhận khoản lỗ hàng trăm tỷ đồng trong những năm gần đây, câu chuyện của Tiki đang phần nào phản ánh bức tranh chung của ngành thương mại điện tử. Các doanh nghiệp thương mại điện tử quy mô nhỏ hoặc không có nguồn ngân sách lớn sẽ phải chọn cách làm khác, không thể lao vào cuộc đua “đốt tiền” như các đối thủ trường vốn. Họ phải bán hàng trực tuyến theo kiểu chậm mà chắc, túc tắc tìm kiếm khách hàng, mở rộng thị phần dần dần hoặc chọn ngách hẹp trên thị trường để hoạt động.
Trên thực tế, các doanh nghiệp bán lẻ thường dè dặt trong việc đầu tư cho kênh trực tuyến và mặt trận chủ lực của họ vẫn là bán hàng theo kiểu truyền thống. Việc đầu tư cho thương mại điện tử chỉ nhằm mục đích kéo khách tới chuỗi cửa hàng bán lẻ, nên đôi khi chỉ tập trung ở khâu tăng cường truyền thông về thương hiệu hay sản phẩm trên trang web, trên mạng xã hội. Chỉ có doanh nghiệp mở sàn thương mại điện tử, trang web bán hàng mới “sống chết” đầu tư cho mảng kinh doanh trực tuyến.
Dù gì đi nữa, đã chấp nhận dấn thân vào thương mại điện tử thì phải chuẩn bị nhiều phương án và dành sự tập trung, chú ý cho lĩnh vực mang tính xu hướng thời đại này. Các doanh nghiệp ít vốn sẽ phải chọn cách thức phát triển linh hoạt, nhằm giảm thiểu sự cạnh tranh mang tính trực tiếp với các doanh nghiệp thương mại điện tử lớn.
Ở khía cạnh khác, các chuyên gia ngành thương mại điện tử cho rằng, chính áp lực cạnh tranh về giá đã khiến nhiều trang thương mại điện tử sử dụng nhiều chiêu trò gây nhầm lẫn cho khách hàng, nhằm tạo ấn tượng về quy mô cũng như giá bán. Trong cuộc đua, dường như nhiều tổ chức, doanh nghiệp đã quên mất thực chất ưu điểm của mô hình này là tính thuận tiện, đơn giản, an toàn chứ không phải chỉ là giá cả. Chiến thắng bằng việc giảm giá sẽ có rủi ro lớn hơn rất nhiều so với chiến thắng bằng việc cung cấp những giá trị vượt trội, và mang ít yếu tố trung thành nhất trong hoạt động mua sắm trực tuyến.
