Ít ngày sau tuyên bố gây phản ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Guatemala Jimmy Morales ngày 24/12 cũng tuyên bố sẽ chuyển đại sứ quán của nước này tại Israel về Jerusalem.
 |
| Tổng thống Guatemala Morales (trái) và Thủ tướng Israel Netanyahu. |
Theo AFP, sau cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu diễn ra cùng ngày, trên trang facebook cá nhân, ông Morales cho biết, một trong những chủ đề quan trọng nhất mà ông đã bàn với ông Netanyahu là chuyển Đại sứ quán của Guatemala từ vị trí hiện nay ở Tel Aviv về Jerusalem.
“Vì lý do này, tôi thông báo với mọi người rằng tôi đã chỉ đạo bộ ngoại giao khởi động sự phối hợp cần thiết để chuyển đại sứ quán”, ông Morales thông báo với người dân Guatemala. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Israel Emmanuel Nahshon sau đó đã lên tiếng cảm ơn Guatemala vì “quyết định quan trọng”, thể hiện “tình bằng hữu thực sự” này.
Tuyên bố của nhà lãnh đạo Guatemala được đưa ra chỉ 3 ngày sau khi 2/3 các thành viên của LHQ đã bỏ phiếu bác bỏ quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel của ông Trump.
Tại cuộc bỏ phiếu, đã có 128 nước đồng ý duy trì sự đồng thuận quốc tế rằng tình trạng của Jerusalem chỉ có thể được quyết định thông qua các cuộc đàm phán hòa bình giữa người Israel và người Palestine.
Chỉ có 8 nước đứng về phía Mỹ, bỏ phiếu chống đối với nghị quyết được đưa ra bỏ phiếu tại Đại hội đồng LHQ này, trong đó có Guatemala. Ngoài ra, một quốc gia Trung Mỹ khác là Honduras cũng đã bày tỏ sự ủng hộ với Mỹ tại cuộc bỏ phiếu.
Cả 2 nước này đều phụ thuộc vào nguồn tài chính của Mỹ để cải thiện tình hình an ninh trong nước vốn rối ren do các băng nhóm của họ. Bạo lực, tham nhũng và nghèo đói cũng khiến Guatemala và Honduras trở thành những nước có số người nhập cư trái phép vào Mỹ cao nhất.
Về phía Tổng thống Guatemala, theo AFP, cũng giống ông Trump, ông Morales đã từng là một ngôi sao truyền hình không có kinh nghiệm về chính trị trước khi được bầu làm Tổng thống Guatemala vào năm 2016.
Trên thực tế, quyết định của ông Morales về vấn đề Jerusalem đã được ông Morales báo trước khi ông lên tiếng bảo vệ lá phiếu của Chính phủ Guatemala tại LHQ.
“Guatemala có lịch sử ủng hộ người Israel. Trong suốt 70 kể từ khi thiết lập quan hệ, Israel là đồng minh của chúng tôi. Chúng tôi tin rằng Israel là đồng minh của chúng tôi và chúng tôi phải ủng hộ họ”, ông Morales tuyên bố tại một cuộc họp báo ở thành phố Guatemala.
Bên cạnh việc khẳng định rằng việc tuyên bố của Mỹ là không có giá trị pháp lý, nghị quyết đã được Đại hội đồng LHQ thông qua cũng yêu cầu các nước tránh bất cứ quyết định hay hành động nào nhằm thay đổi đặc điểm, tình trạng hoặc thành tố nhân khẩu học của thành phố Jerusalem đồng thời kêu gọi tất cả các nước tuân thủ các nghị quyết hiện có của Hội đồng bảo an LHQ.
Ngược lại với Guatemala, một số đồng minh quan trọng của Mỹ như Australia, Canada đã không tham gia bỏ phiếu còn các nước như Anh, Pháp, Đức hay Hàn Quốc đã bỏ phiếu lên án quyết định đơn phương của nước này.
Israel tuyên bố toàn bộ Jerusalem là thủ đô của nước này nhưng người Palestine khẳng định phần phía đông của thành phố, vốn bị Israel chiếm đóng từ năm 1967 là thủ đô của nhà nước Palestine trong tương lai.
Theo tờ Independent, hiện chưa có nước nào có đại sứ quán tại Israel ở Jerusalem nhưng Cộng hòa Séc cho biết đang xem xét về động thái này. Đến nay, quyết định của ông Trump đã dấy lên những cuộc xung đột giữa người Palestine và lực lượng an ninh Israel, khiến 12 người Palestine thiệt mạng.
