Nga đang tiến hành một loạt các đòn trừng phạt về kinh tế nhằm đáp trả lại vụ máy bay Su-24 bị bắn rơi. Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn.
 |
| Quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau sự kiện 24/11 (Ảnh: Reporter-tv) |
Ngày 26/11, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev phát biểu với báo chí rằng, Moscow đang xem xét các biện pháp đáp trả bằng kinh tế.
Quan hệ giữa hai nước láng giềng đang trở nên căng thẳng và phức tạp. Những gì mà chính quyền Nga tuyên bố, chắc chăn sẽ gây thiệt hại không nhỏ tới thương mại hai bên. Nhưng có lẽ, Thổ Nhĩ Kỳ mới là nước chịu tổn thất nhiều hơn.
Ngành du lịch Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thiệt hại gần 4 tỷ USD
Hàng năm, Thổ Nhĩ Kỳ đón hơn 40 triệu lượt khách quốc tế, mang lại khoản thu nhập hơn 34 tỷ USD cho GDP quốc gia.
Hãng tin Todayszaman cho biết, năm 2014 khoảng 4,5 triệu khách du lịch Nga tới thăm Thổ Nhĩ Kỳ. Theo ước tính, nước này thu lợi hơn 4 tỷ USD từ dòng khách này.
Sau sự kiện Thổ Nhì Kỳ bắn rơi máy bay Su-24 hôm 24/11, chính quyền Nga đã khuyến cáo công dân nước này không nên tới Thổ Nhĩ Kỳ và cảnh báo nguy cơ khủng bố gia tăng tại quốc gia này.
Theo RG.ru, Duma Quốc gia Nga cũng đang xem xét khả năng hạn chế vận chuyển hàng không giữa Nga và Thổ, vì những nguy cơ khủng bố sau sự kiện ngày 24/11.
Các giới chức cho rằng, đây là đòn đáp trả đầu tiên của Moscow nhằm vào ngành kinh tế mũi nhọn của Ankara.
Trong một tuyên bố sau đó, Hiệp hội du lịch Nga (Rostourism) đưa ra quyết định hủy các tour du lịch đến Thổ Nhĩ Kỳ. Các hãng lữ hành Nga cũng lần lượt thông báo, họ sẽ ngừng đưa khách du lịch nước này sang Thổ Nhĩ kỳ trong thời gian tới.
Đây được xem là cơn ác mộng đối với ngành du lịch Thổ Nhĩ Kỳ. Sau nhiều năm bất ổn chính trị, ngành du lịch Thổ Nhĩ Kỳ đang hy vọng sẽ tăng trưởng trở lại, nhờ số lượng khách du lịch Nga dự kiến tăng trong dịp nghỉ đông 2015.
 |
| Hàng triệu khách Nga sẽ bỏ kế hoạch du lịch tại Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian tới (Ảnh: Todayzaman) |
Du khách Nga thường tới thăm khu vực miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, vùng duyên hải Đại Trung Hải và nhất là thành phố nghỉ dưỡng Antalya.
Năm 2014, có gần 4,5 triệu khách Nga đi du lịch tại đây, chiếm 12 % lượng khách quốc tế tới Thổ Nhĩ Kỳ. Đức và Nga là hai nước có lượng du khách tới thăm Thổ Nhĩ Kỳ đông nhất.
Theo Tổng cục thống kê Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStat), trong 9 tháng đầu năm 2015, doanh thu du lịch của nước này đã giảm 6,6% . Hàng loạt công ty du lịch của Thổ Nhĩ Kỳ đang đứng trước nguy cơ phá sản, với tổng số nợ lên tới 10 tỷ USD.
Nga sẽ hủy bỏ hàng loạt dự án kinh tế quan trọng với Thổ Nhĩ Kỳ
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, trong một cuộc họp tại Yekaterinburg (25/11) tuyên bố rằng, Kremlin có thể sẽ hủy bỏ những dự án hợp tác quan trọng với Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm đáp lại vụ bắn rơi máy bay Su-24 trên biên giới Syria.
 |
| Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev (Ảnh: RIA NOVOSTI) |
Ông Medvedev nhấn mạnh rằng, hành động của Ankara đã làm gia tăng căng thẳng giữa Nga và NATO, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên.
Thủ tướng Medvedev cũng nhắc lại lời cáo buộc của Tổng thống Putin rằng, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã hưởng lợi từ doanh thu mua bán dầu giá rẻ từ IS. Điều này đã dẫn đến vụ đụng độ không quân tội tệ, phá vỡ mối quan hệ láng giềng lâu dài giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là hai đối tác thương mại lớn trong khu vực. Năm 2014, kim ngạch thương mại giữa 2 nước là 30 tỷ USD. Trước đó, Ankara và Moscow tuyên bố sẽ nâng con số này lên 100 tỷ USD vào năm 2020.
Hàng năm, hầu hết nguồn năng lượng cung cấp cho Ankara được nhập khẩu từ Nga, trong đó 60% là khí đốt và 35% là dầu mỏ.
Nga và Thổ hiện nay đang có hàng loạt dự án chung về năng lượng quan trọng. Trong đó có dự án đường ống dẫn khí đốt “Dòng chảy phương Nam”. Nga cũng đang tiến hành xây dựng nhà máy điện hạt nhân Akkuyu đầu tiên, trị giá 22 tỷ USD cho Ankara.
Theo Sputnik, trong một động thái mới nhất vào ngày 26/11, Kremlin đã quyết định “thực hiện những biện pháp cứng rắng đối với Thổ Nhĩ Kỳ”.
Đặc biệt, tập đoàn năng lượng Nga “Gazprom” sẽ đánh giá việc cần tiếp tục thực hiện dự án đường ống dẫn “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” hay không. Ngoài ra, hợp đồng năng lượng lớn nhất giữa 2 nước về nhà máy điện hạt nhân Akkuyu cũng nằm dưới nguy cơ đổ vỡ.
 |
| Ngành chăn nuôi và thực phẩm Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu bị Nga hạn chế nhập khẩu (Ảnh: Hurriyet Daily News) |
Bộ Nông nghiệp Nga cũng vừa thông báo, từ ngày 1/12, Moscow sẽ áp đặt lệnh hạn chế tạm thời việc nhập khẩu thịt gia cầm vào Nga của các công ty Thổ Nhĩ Kỳ, vì những lí do liên quan đến vệ sinh dịch tế.
Cựu Trưởng ban kinh tế đối ngoại Thổ Nhĩ Kỳ Tugrul Erkin cho biết, quan hệ thương mại của Thổ Nhĩ kỳ với Nga sẽ trở nên khó khăn.
Các nhà xuất khẩu và nhập khẩu của nước này sẽ có thể phải chịu thêm thuế và nhiều rào cản thương mại khác. Đặc biệt, sản xuất dệt may sẽ chịu nhiều thiệt hại nhất, báo Todayszaman của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn tin.
Lo lắng về những khó khăn trong quan hệ kinh tế với Nga đã bao trùm lên nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Hôm thứ Tư (25/11), cổ phiếu nước này sụt giảm ở mực thấp nhất trong vòng 6 tuần qua. Đồng tiền Lira của Thổ cũng giảm trị giá so với đô la Mỹ.
Theo báo Kommercant, Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Thổ dự kiến diễn ra vào trung tuần tháng 12 sắp tới sẽ bị hủy bỏ.
Phát ngôn viên Văn phòng Tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết, quyết định này liên quan đến hàng loạt yếu tố xoay quanh vụ máy bay Su-24 bị bắn rơi.
Quan hệ Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang rơi vào thời kỳ căng thẳng nhất trong nhiều năm trở lại đây. Là những cường quốc khu vực, Nga và Thổ chia sẻ nhiều lợi ích quốc gia và hợp tác trên nhiều lĩnh vực quan trọng như kinh tế, ngoại giao và an ninh.
Quan hệ Nga – Thổ luôn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố từ Hoa Kỳ và NATO. Ankara luôn biết cách để dung hòa hai cực, nhằm đạt được nhiều lợi ích quốc gia nhất. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang tự bắn vào chân mình.
| Quan hệ thương mại Nga – Thổ qua các con số: - Kim ngạch thương mại: Năm 2014, kim ngạch song phương đạt 30 tỷ USD (trong đó Thổ xuất khẩu 6 tỷ USD và nhập khẩu 24 tỷ USD) - Thổ Nhĩ Kỳ là khách hàng mua khí đốt lớn thứ 2 của Nga (sau Đức). Hàng năm Ankara nhập khẩu gần 60 % nhu cầu khí đốt (28- 30 tỷ mét khối) từ Nga. Mosocw cũng là nhà cung cấp dầu mỏ lớn thứ 4 cho Thổ Nhĩ Kỳ (2013). - Các công ty xây dựng Thổ Nhĩ Kỳ đang thực hiện 47 dự án xây dựng với trị giá hơn 4 tỷ USD tại Nga (2014). Ngoài ra, Ankara có hơn 700 cửa hàng bán lẻ tại Nga. - Nga là nước có số du khách sang Thổ nhiều thứ 2, với số lượng trung bình 3,3 triệu người/năm. Công dân Nga là người nước ngoài sở hữu nhiều tài sản đất đai thứ 3 ở Thổ Nhĩ Kỳ. - Nga là thị trường xuất khẩu lớn nhất trái cây và hoa quả của Thổ Nhĩ Kỳ, với kim ngạch thương mại đạt 1 tỷ USD/năm. |
