Mường Lát (tỉnh Thanh Hóa) là một trong những huyện miền núi nghèo nhất nước. Hiện tại, huyện này mới chỉ có 2 điểm bản được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nhưng còn bộc lộ nhiều yếu tố thiếu bền vững.
“Không thể xât dựng nông thôn mới (NTM) ở địa bàn cấp xã trong giai đoạn đầu” mà phải dồn trọng tâm vào xây dựng NTM ở đơn vị hành chính cấp bản, làng – đó là lời khẳng định của chính quyền huyện Mường Lát.
Năm 2014, Bản Sáng (xã Quang Chiểu) là điểm bản đầu tiên của huyện Mường Lát được công nhận đạt chuẩn NTM. Như vậy, bản Sáng đoạt danh hiệu NTM đến nay đã hơn 3 năm. Nhưng, khi chúng tôi tiếp xúc với một số mô hình được chính quyền hỗ trợ sản xuất thì hộ dân nơi đây cho biết “không nhận được bất kỳ hình thức hỗ trợ nào của nhà nước; cũng như chưa biết gì về xây dựng NTM?!.
|
| Bản Sáng là một trong 2 điểm bản đạt chuẩn NTM ở huyện Mường Lát. Ảnh: Nguyệt Chi |
Chị Lường Thị Tan (bản Sáng, xã Quang Chiểu) cho biết: “Hôm trước tôi thấy bảo chính quyền cấp giống, cấp phân cho gia đình tôi làm mô hình trồng dưa, nhưng khi tôi cày đất lên chờ mãi không thấy xã cấp giống má, phân bón nên phải đi vay tiền để sang Lào mua”.
Khi bản Sáng đạt chuẩn NTM, nơi đây được đầu tư dự án phát triển nghề dệt thủ công thổ cẩm để chị em có thêm điều kiện phát triển kinh tế. Dự án này từng là niềm tự hào của bản Sáng trong phong trào xây dựng NTM... nhưng nay cơ sở vật chất của dự án này đã bị bỏ hoang phí, cửa khóa im ỉm suốt mấy năm nay.
|
| Chị Lường Thị Tan ở Bản Sàng cho biết không được địa phương hỗ trợ trong việc xây dựng mô hình trồng dưa, mà phải sang Lào mua giống và phân về trồng. Ảnh: Nguyệt Chi |
|
| Cây "cầu" bắc từ khu dân cư sang khu trồng rau màu của người dân. Ảnh: Nguyệt Chi |
Chị Lộc Thị Hệch, Tổ trưởng tổ Dệt may thổ cẩm ở bản Sáng nói: “Khi xây dựng xong nhà dệt may thổ cẩm này, tôi đã động viên các chị em phụ nữ về đây làm để nâng cao thêm thu nhập. Chính quyền đã làm cho mình cái nhà, có điện quạt rồi thì bà con về đây tập trung làm. Nhưng không có mấy người về, vì làm cũng không bán được. Nếu bán đi rồi thì tiền cũng không lấy được từ năm 2014 tới giờ....”.
Nhà dệt may thổ cẩm xây dựng xong thì bỏ hoang sau một thời gian ngắn hoạt động không hiệu quả. Nhưng trong báo cáo đánh giá kết quả thực hiện chương trình NTM của xã Quang Chiểu năm 2016 thì mô hình này vẫn hoạt động và cho hiệu quả cao.
Còn theo đánh giá của Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện Mường Lát thì ngoài 2 mô hình trên, phần lớn các mô hình phát triển sản xuất trên địa bàn vẫn chưa phát huy được hiệu quả một các rõ ràng và còn thiếu yếu tố bền vững.
|
| Dự án nhà dệt may thổ cẩm cho chị em phụ nữ bị bỏ hoang 3 năm qua do hoạt động không hiệu quả. Ảnh: Nguyệt Chi |
|
| Nguyên vật liệu phục vụ dệt may thổ cẩm chất đống một góc suốt 3 năm qua. Ảnh: Nguyệt Chi |
Trao đổi về việc này, ông Lương Minh Thông – Bí thư huyện ủy Mường Lát cho biết: “Thực sự thì huyện có tập trung đầu tư, cái hiệu quả ban đầu là có thiết thực. Nhưng để duy trì hiệu quả đó thì chưa đạt được. Kể cả như dự án Nhà dệt may thổ cẩm, hay mô hình trồng dưa... cái khó khăn nhất là khâu quản lý, cái thứ 2 là khâu tiêu thụ. Đã làm ra sản phẩm nhưng để tiêu thụ hiệu quả là cả một vấn đề”.
Như vậy, sau hơn 5 năm triển khai và thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM (2010 -2020), đến nay huyện Mường Lát mới chỉ có 2 điểm bản được công nhận là đạt chuẩn NTM. Dự kiến đến năm 2020, huyện này mới có xã đầu tiên về đích NTM theo bộ 19 tiêu chí quốc gia.
Nếu không có một chiến lược cụ thể về xây dựng NTM thì Mường Lát sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn. Bởi, đến giai đoạn 2, vốn đầu tư thực hiện chương trình này là rất hạn hẹp trên phạm vi cả nước.