Tăng cơ hội cho học sinh dân tộc thiểu số vào đại học

Tăng cơ hội cho học sinh dân tộc thiểu số vào đại học. (Ảnh minh họa: dantri.vn)

Nhằm cụ thể hóa chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) vừa công bố và lấy ý kiến rộng rãi về Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 44/2021/TT-BGDĐT.

Dự thảo này ban hành Quy chế tuyển sinh, bồi dưỡng dự bị đại học; xét chuyển vào học trình độ đại học, trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ hội học tập cho học sinh dân tộc thiểu số.

Luật Giáo dục 2019 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bồi dưỡng kiến thức văn hóa theo định hướng nghề nghiệp trong hệ thống giáo dục các trường chuyên biệt.

Đây là yếu tố then chốt để phát triển phẩm chất và năng lực học sinh dân tộc, đảm bảo giáo dục toàn diện, từ đó tạo nguồn đào tạo chất lượng cao cho các trường đại học, đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương và đất nước.

Hiện tại, một trong những thách thức lớn là việc thiếu văn bản quy phạm pháp luật riêng quy định cụ thể nội dung chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa cho học sinh dân tộc tại các trường dự bị đại học, dẫn đến sự thiếu thống nhất trong tổ chức giảng dạy.

Trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực từ các vùng dân tộc, miền núi, trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Các trường dự bị đại học đóng vai trò then chốt trong việc tạo nguồn, đào tạo đội ngũ học viên dân tộc thiểu số có đủ khả năng theo học tại các trường đại học trên cả nước với nhiều chuyên ngành khác nhau.

Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Thông tư 44/2021/TT-BGDĐT kèm theo Chương trình bồi dưỡng kiến thức dự bị đại học là nền tảng quan trọng để đảm bảo chất lượng, tính đồng bộ và định hướng chiến lược dài hạn cho giáo dục ở các trường dự bị đại học.

Việc ban hành Thông tư sửa đổi này cũng thể hiện sự cụ thể hóa chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước đối với con em đồng bào các dân tộc.

Dự thảo Thông tư mới mang đến 5 điểm nổi bật, hứa hẹn tạo ra nhiều thay đổi tích cực.

Đầu tiên, môn Tin học được bổ sung thành môn bắt buộc trong chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa. Thứ hai, tổ hợp môn học trở nên đa dạng hơn, cho phép học sinh linh hoạt lựa chọn có hoặc không có Tiếng Anh và Tin học.

Thứ ba, thời lượng học cho các môn cốt lõi như Toán và Ngữ văn được tăng cường đáng kể (Toán 8 tiết/tuần, Ngữ văn 7 tiết/tuần).

Thứ tư, dự thảo Thông tư tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm và ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI).

Cuối cùng, chương trình được thiết kế linh hoạt với 70% nội dung bắt buộc và 30% nội dung do nhà trường chủ động xây dựng, phù hợp với nhu cầu của học sinh và điều kiện của từng trường.

Dự thảo này ban hành Quy chế tuyển sinh, bồi dưỡng dự bị đại học; xét chuyển vào học trình độ đại học, trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ hội học tập cho học sinh dân tộc thiểu số. (Ảnh minh họa: baogialai.com.vn)

Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung kèm theo Chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa của 11 môn học được giảng dạy tại trường dự bị đại học.

Chương trình này được xây dựng theo nguyên tắc kế thừa và phát triển từ chương trình môn học quy định tại Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, tiếp cận quốc tế, đổi mới liên tục theo xu hướng của thế giới, đồng thời gắn liền với thực tế đào tạo của các trường dự bị đại học.

Nội dung chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa các môn học chứa đựng những tiếp cận nội dung quốc gia và quốc tế quan tâm, đáp ứng yêu cầu bồi dưỡng kiến thức văn hóa cho học sinh dân tộc.

Học sinh dự bị đại học sẽ được bồi dưỡng kiến thức văn hóa ba môn theo tổ hợp môn đã sử dụng để xét tuyển vào trường dự bị đại học (môn 1, môn 2, môn 3 bao gồm các môn Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh, Lịch sử, Địa lí, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Tin học, Công nghệ) và môn Tiếng Anh, môn Tin học.

Việc đưa môn Tin học thành môn bồi dưỡng kiến thức văn hóa là một điểm mới đáng chú ý. Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 44/2021/TT-BGDĐT đã xây dựng các tổ hợp môn bồi dưỡng kiến thức văn hóa đa dạng, toàn diện, phù hợp với nhiều lựa chọn của học sinh dân tộc, bao gồm: Tổ hợp môn không có môn Tiếng Anh và Tin học; Tổ hợp môn có môn Tiếng Anh hoặc Tin học; Tổ hợp môn có đồng thời Tiếng Anh và Tin học.

Thời lượng dành cho tổ hợp môn có đồng thời môn Toán và môn Ngữ văn được ưu tiên, với môn Toán là 8 tiết/tuần và môn Ngữ văn là 7 tiết/tuần.

Tổng thời gian bồi dưỡng dự bị đại học là 01 năm học, trong đó Hiệu trưởng trường dự bị đại học sẽ quyết định Kế hoạch năm học đảm bảo đủ 28 tuần thực học, thời gian còn lại để tổ chức ôn tập, thi cuối khóa và các hoạt động khác.

Dự thảo cũng tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm đối với các môn Khoa học tự nhiên tại từng chủ đề, đồng thời đẩy mạnh khai thác công nghệ thông tin và định hướng học sinh chuyên sâu trong khai thác và sử dụng công nghệ AI.

Cấu trúc dự thảo chương trình rõ ràng, tạo điều kiện cho giảng viên lập kế hoạch giảng dạy, đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá phẩm chất năng lực học viên, cũng như thiết kế các hoạt động học tập đa dạng phù hợp với đối tượng học viên dự bị đại học.

Chương trình có cấu trúc linh hoạt với khoảng 70% nội dung và thời lượng bắt buộc; 30% nội dung và thời lượng do nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch và nội dung học tập cho học sinh phù hợp với nhu cầu học sinh và điều kiện của nhà trường.

Dự thảo Thông tư mới khi được ban hành sẽ có tác động tích cực đến cả giáo viên và học viên.

Đối với giáo viên, Chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa đòi hỏi giảng viên có kiến thức chuyên môn vững vàng, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học để phát huy tính chủ động sáng tạo của học viên trong học tập.

Đối với học viên, Chương trình bồi dưỡng kiến thức văn hóa có định hướng củng cố, hệ thống hóa kiến thức ở phổ thông, đồng thời có các nội dung, chủ đề nâng cao đáp ứng nguyện vọng của học viên, giúp các em chuẩn bị hành trang kiến thức, kỹ năng, năng lực và phẩm chất để định hướng vào các trường đại học.