Hà Nội 20 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 21 °C
Đà Nẵng 20 °C
Yên Bái 19 °C
  • Hà Nội Hà Nội 20°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 21°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 20°C
  • Yên Bái Hà Nội 19°C

Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến

Văn hóa
15/09/2019 13:10
Diệu Hương
aa
Từng ngày miệt mài trong kiếp mưu sinh, ngụp lặn trong thị phi, khẩu thiệt, có khi nào bạn ngửa mặt lên trời tự hỏi sao đời ta lại như vậy, cái gì đang nhào nặn đời ta, làm thế nào để được an nhiên tự tại, làm thế nào để đứng vững giữa dòng đời nghiệt ngã… Câu trả lời không ở đâu xa, nó ở ngay những câu chuyện mà tôi sẽ kể dưới đây với bạn?


Anh11.

Để giữ cho thuyền đời luôn vững, thì phải giữ được tâm bất biến.

Chén nước nơi Chánh điện

“Bạch Thầy, con không đi chùa nữa!”- một ngày nọ, một nữ cư sĩ Phật tử đến gặp sư thầy trụ trì và nói vậy.

Sư thầy hỏi: “Đạo hữu có thể cho thầy biết lý do không?”.

Người nữ cư sĩ trả lời: “A di đà Phật, vì ở đây con thấy cô này nói xấu cô kia; anh nọ đọc kinh dở; các Phật tử đi chùa chia rẽ, có khi hành xử sai; còn người đi chùa không lạy Phật mà chỉ chăm chăm nhìn điện thoại, đó là không nói đến khi rời khỏi chùa họ là những người ích kỷ, cao ngạo…”.

Sư thầy ôn tồn nói với nữ cư sĩ: “Đạo hữu hoàn toàn có lý. Nhưng trước khi dứt khoát không đi chùa nữa, thầy nhờ cô làm giúp cho thầy việc này nhé. Đạo hữu rót một ly nước đầy, rồi đi quanh Chánh điện ba vòng mà không làm đổ một giọt. Sau đó, Đạo hữu cứ việc không đi chùa”. Người nữ cư sĩ tự nhủ: “Quá dễ!”. Và cô ta tiếp ly nước từ sư thầy rồi đi ba vòng quanh Chánh điện như thầy dặn. Đi xong, cô đến trước mặt thầy: “ Rồi, con đi xong rồi”.

Sư thầy hỏi: “Khi cô đi, cô có thấy bà này nói xấu bà kia không?”. Người cư sỹ trả lời: “Thưa thầy không”. “Cô có thấy người này người kia thờ ơ với nhau không?” –sư thầy hỏi tiếp. Người cư sỹ trả lời: “Thưa thầy không”. “Cô có thấy người này, người kia chúi mũi vào điện thoại không?”. Người cư sỹ: “ Không, con không thấy”.

“Cô có biết vì sao trước cô thấy mà giờ cô không thấy không? Vì chính cô tập trung để ly nước không bị đổ. Nên biết… cuộc đời của người tu cũng vậy. Khi tâm hồn chúng ta tập trung hướng về sự hành trì tu tập, thì chúng ta không có thì giờ để nhìn các sai lầm của người khác.

Ai không đi chùa vì cho rằng những người đi chùa toàn là đạo đức giả thì chắc chắn họ cũng không bao giờ có cơ hội gặp những bậc thiện tri thức, những bậc chân tu trong chốn tu hành để dìu dắt họ thăng tiến tâm linh…” – sư thầy thong thả giải thích. Nữ cư sĩ cúi đầu lắng nghe, nhận ra chân lý.

Câu chuyện về thiền sư Hakuin

Thiền sư Hakuin là một thiền sư người Nhật, ông tu tập thiền định, đức cao trọng vọng, danh tiếng lẫy lừng, đệ tử của ông rất đông. Ông được mọi người kính nể vì phong cách đạo đức thánh thiện. Có một cô gái xinh đẹp, thuộc gia đình danh giá sống gần ngôi chùa của Hakuin.

Cô chửa hoang mà không ai biết cha đứa bé là ai. Bố mẹ cô tức giận lôi cô ra đánh đập, tra khảo. Trong lúc bế tắc, cô đã nói cha đứa bé chính là thiền sư Hakuin, bởi cô nghĩ, ông là người có danh tiếng, ai ai nể phục, thì cô sẽ không có vấn đề gì.

Biết tin đó, bố mẹ cô vô cùng tức giận, bèn tới sỉ nhục và mắng nhiếc thiền sư. Ông ngồi đó tĩnh lặng thốt lên một câu: “Thế à!”. Ngày cô bé sinh con, họ mang đứa bé tới trả cho thiền sư. Ông đón nhận đứa trẻ khi mọi người xa lánh, chửi bới, đệ tử khinh mạt rời ra ông.

Ông cũng nói câu: “Thế à!” Hakuin vẫn lẳng lặng bế đứa bé đi xin sữa trong khi ông bị mọi người dè bỉu, khinh khi. Ông vẫn một lòng chăm sóc đứa trẻ rất tốt. Thời gian thấm thoát trôi đi, cô gái thấy trong tâm mình bứt rứt bèn nói ra sự thật với bố mẹ mình.

Họ lật đật kéo tới chùa dập đầu tạ tội với thiền sư và xin được đón đứa bé về. Hakuin vẫn ngồi đó tĩnh lặng và nói câu: “Thế à!”. Sự thật của câu chuyện được đồn ra ngoài, ai ai cũng nể phục sự nhẫn nhịn của thiền sư. Mọi người kính nể tâm thái của ông. Và ông cũng lại thốt lên một câu: “Thế à!” khi được mọi người tán dương, khen tụng.

Đừng để tám ngọn gió đời làm loạn tâm ta

Đời là vậy! Con người ngày qua ngày sống giữa dòng chảy cuồn cuộn của đời người như một tảng đá sừng sững, gồng mình lên chống chọi với bão táp phong ba. Đời xô đẩy rồi vùi dập, nâng lên rồi lại đạp xuống tận sâu. Nếu cứ để dòng đời nhào nặn thì chắc rằng ta chẳng còn là ta. Thế nên mới có câu thơ rằng: “Đời đau thương, hạnh phúc/

Vẫn tùy theo cách nhìn/Thiên đường hay địa ngục/Khép, mở từ con tim”.

Có một bài viết của tác giả Tịnh Tâm tôi đọc đã khá lâu và rất thích. Trong bài viết ấy, tác giả nói rằng, từng ngày đời ta bị tám ngọn gió đời làm loạn nhân tâm.

Tám ngọn gió ấy gồm: Lợi (lợi lộc, lợi ích bản thân); Suy (hao tổn, mất mát); Hủy (chê bai chỉ trích); Dự (gián tiếp khen ngợi người); Xưng (trực tiếp ca tụng người); Cơ (dựng sự việc giả để nói xấu người); Khổ (gặp chướng duyên nghịch cảnh, thân tâm bị bức bách, khổ não); Lạc (gặp được duyên tốt, thuận cảnh, thân tâm vui vẻ, hân hoan).

Tám cơn gió này làm lung lạc tâm trí, nhào nặn con người rồi biến họ trở thành kẻ bất an, tâm chưa một lần bình an, thân chưa một lần được ngơi nghỉ, nó đến như bão táp, vùi dập, chôn sâu ta từng ngày.

Tâm con người thường dao động, thể hiện cảm xúc vui buồn rõ rệt trước những hoàn cảnh thuận nghịch của cuộc sống. Khi được lợi (lợi) thì vui mừng hớn hở, ngược lại khi bị mất mát, tổn hại (suy) thì buồn bã, tiếc nuối. Khi bị chê bai, chỉ trích (hủy) cảm thấy rất khó chịu nhưng khi được khen ngợi (dự) thì vui thích, hài lòng.

Khi được mọi người xưng tán, tung hô (xưng) thì hả hê, ngất ngây hạnh phúc ngược lại khi bị chế giễu, vu khống (cơ) thì hậm hực, bức xúc không yên. Khi những điều không như ý ập đến (khổ) thì đau khổ, thở than và ngược lại khi mọi việc đều thuận lợi như ý (lạc) thì mừng rỡ, vui vẻ.

Cuộc sống của con người chẳng mấy khi được bình an, vì luôn bị tám ngọn gió này chi phối. Trong khi đó, theo tác giả Tịnh Tâm, nếu giác ngộ được chân lý thì có thể thấy, tám ngọn gió này vốn vô thường nên có đó rồi lại không đó, chỉ là hư ảo. Vì thế, được hay mất, khen hay chê, đau khổ hay vui sướng cũng đều tương đối, không có gì trường tồn.

Nhưng con người liệu có thoát khỏi tám ngọn gió đó không? Để trả lời câu hỏi này, trong Kinh Pháp cú có đôi lời của Đức Phật:“Không làm các điều ác/ Thành tựu những việc lành/Giữ tâm ý thanh tịnh/Ấy lời chư Phật dạy”.

Với đức Phật, kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình. Sống vui vẻ, an nhiên, tốt với tất cả mọi người thì rồi bạn cũng sẽ đạt được những điều mình mong đợi. Ai tự thắng được cái tâm ích kỉ, vụ lợi, chỉ biết nghĩ cho mình là người đó sẽ tìm được hạnh phúc. Người khác có đối xử với mình ra sao mình vẫn nhẫn nhịn, vẫn giữ tâm trí bình thản, không đau khổ, u sầu… thì mình hẳn đã mang tâm Phật, sẽ tìm thấy thanh thản, an nhiên trong cuộc đời...

Một số thực hành để tâm bất biến trước bát phong cuồng nộ

Đừng so sánh cuộc đời của bạn với những người khác. Bạn không hề biết chính xác những gì họ đã và đang trải qua đâu.

Cuộc sống quá ngắn để lãng phí thời gian vào việc ghét bất kỳ ai. Hãy loại bỏ tất cả những cảm xúc tiêu cực ấy ra khỏi đầu.

Không một ai chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của bạn ngoại trừ bạn.

Giữ liên lạc với bạn bè. Công việc không thể giúp bạn khỏe lại khi bạn ốm, nhưng bạn bè thì có thể.

Hãy cười nhiều hơn.

Cho dù hoàn cảnh tốt hay tồi tệ như thế nào, nó cũng sẽ thay đổi.

Hãy gọi cho gia đình thường xuyên.

Hãy để quá khứ trôi qua một cách yên bình. Đừng để chúng ảnh hưởng tới cuộc sống hiện tại của bạn

Sống trọn từng khoảnh khắc và hãy thử những điều mới lạ.

Hãy yêu bản thân bởi vì bạn là duy nhất và bạn tuyệt vời theo cách của riêng bạn.

Mỗi ngày, hãy dành tặng điều gì đó tốt đẹp cho người khác.

Hãy hiểu rằng cuộc đời là một trường học và bạn được sinh ra để trở thành một học sinh trong ngôi trường đó. Rắc rối đơn giản chỉ là một phần trong chương trình giảng dạy và rồi nó cũng qua đi như một lớp học đại số vậy. Tuy nhiên, những bài học bạn nhận được lại có ý nghĩa suốt cuộc đời.

Đừng để những suy nghĩ hay những điều tiêu cực xuất hiện khi bạn không thể kiểm soát. Thay vào đó, hãy đầu tư năng lượng của bản thân cho những giây phút hiện tại. Ghen tỵ chỉ lãng phí thời gian. Bạn đã có tất cả những gì bạn cần hoặc chắc chắn sẽ nhận được điều bạn thực sự, thực sự muốn.

Hãy cảm ơn cuộc đời vì mỗi sớm mai thức dậy, bạn vẫn còn sống.

bài liên quan
Học làm người - Một hành trình không có điểm tốt nghiệp

Học làm người - Một hành trình không có điểm tốt nghiệp

Trong cuộc đời mỗi con người, có một ngành học đặc biệt mà không trường lớp nào dạy trọn vẹn, cũng không có bất kỳ ai đạt được tấm bằng tốt nghiệp. Đó chính là học làm người. Đây không chỉ là hành trình của tri thức, mà còn là hành trình của tâm hồn, đạo đức và cách sống.
"Đạo làm người - Con đường khó nhất trong tất cả các đạo"

"Đạo làm người - Con đường khó nhất trong tất cả các đạo"

Có nhiều người hỏi tôi: “Anh theo tôn giáo nào vậy?” Mỗi lần như thế, tôi thường mỉm cười và đáp: “Đạo nào cũng dạy con người ta ăn hiền ở lành.” Nhưng nếu hỏi đâu là đạo khó nhất, tôi sẽ không ngần ngại trả lời: “Đạo làm người.”
Thực hiện Chỉ thị 30 nâng cao chất lượng trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Thực hiện Chỉ thị 30 nâng cao chất lượng trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Thực hiện Chỉ thị 30 là một trong những nội dung đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm của cá nhân và tổ chức, người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan quản lý nhà nước thuộc Bộ Công thương.
Bộ pháp điển Việt Nam đem lại nhiều lợi ích quý giá với người dân và giới luật sư

Bộ pháp điển Việt Nam đem lại nhiều lợi ích quý giá với người dân và giới luật sư

Đó là chia sẻ của Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP Hà Nội, luật sư, T.S Đào Ngọc Chuyền. Theo ông Chuyền, Bộ pháp điển đem lại những lợi ích vô cùng ý nghĩa với cá nhân ông nói riêng và các cá nhân, tổ chức trong xã hội nói chung, đặc biệt là giới luật sư.
Thái Bình tăng cường đầu tư lưới điện 110kV để phát triển kinh tế - xã hội

Thái Bình tăng cường đầu tư lưới điện 110kV để phát triển kinh tế - xã hội

Chiều ngày 21/11, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thái Bình Nguyễn Quang Hưng chủ trì buổi làm việc với Tổng Công ty Điện lực miền Bắc nhằm triển khai các Dự án đầu tư xây dựng lưới điện 110kV trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển KT – XH trên địa bàn tỉnh.
Hải Phòng: Đề xuất mở tuyến vận tải khách tới đảo Bạch Long Vĩ

Hải Phòng: Đề xuất mở tuyến vận tải khách tới đảo Bạch Long Vĩ

Ngày 21/11, thông tin từ UBND TP Hải Phòng, TP Hải Phòng đã giao Sở Giao thông vận tải (GTVT) hướng dẫn doanh nghiệp (DN) các trình tự, thủ tục để sớm mở tuyến vận tải hành khách giữa đảo Bạch Long Vĩ với đất liền nhằm mục tiêu phát triển kinh tế, du lịch cho huyện đảo tiền tiêu của Tổ quốc.
Mới nhất
Đọc nhiều
Các bước thực hiện một cuộc đấu giá biển số xe

Các bước thực hiện một cuộc đấu giá biển số xe

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 156/2024/NĐ-CP quy định về đấu giá biển số xe;trong đó quy định giá khởi điểm của một biển số xe ô tô xe mô tô, xe gắn máy đưa ra đấu giá...
“Chìa khóa” nào giúp Phú Quốc tạo “bước nhảy” để trở thành điểm đến toàn cầu?

“Chìa khóa” nào giúp Phú Quốc tạo “bước nhảy” để trở thành điểm đến toàn cầu?

Sự kiện famtrip “Hành trình tới đảo thiên đường” từ ngày 4-6/12/2024 đã đưa Phú Quốc trở thành tâm điểm chú ý của ngành du lịch thế giới.
TP Hà Nội tiếp tục giám sát, đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ đầu tư, đưa đất vào sử dụng

TP Hà Nội tiếp tục giám sát, đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ đầu tư, đưa đất vào sử dụng

Trong tổng số 712 dự án chậm triển khai đã có 705 dự án với tổng diện tích 11.345 ha đất đã có kết luận thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm và chỉ đạo xử lý..
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
tong bi thu nguyen phu trong trong cong cuoc bao ve chu quyen bien dao cua to quoc

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc

(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
ha noi nhieu noi treo co ru truoc ngay quoc tang tong bi thu nguyen phu trong

Hà Nội: Nhiều nơi treo cờ rủ trước ngày Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
tong bi thu nguyen phu trong nha lanh dao ly luan xuat sac

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhà lãnh đạo, lý luận xuất sắc

(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
tinh cam dac biet cua nhan dan voi tong bi thu nguyen phu trong

Tình cảm đặc biệt của nhân dân với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
bo tu phap dung dau cac bo nganh ve chi so cai cach hanh chinh nam 2023

Bộ Tư pháp đứng đầu các bộ, ngành về Chỉ số Cải cách hành chính năm 2023

(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.