Với hầu hết các quy định trong Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đều có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến chính sách tiền lương, vì thế đại biểu Quốc hội cho rằng cần đánh giá đầy đủ tác động.
Tiếp tục Kỳ họp thứ 7, sáng 27/5 Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
Điểm mới so với dự thảo trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 là Chính phủ đề xuất mức tham chiếu là mức tiền dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) trong Luật này. Mức tham chiếu được tính bằng mức lương cơ sở, khi bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu được Chính phủ điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ BHXH”.
Theo Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) hầu hết các quy định trong dự thảo luật đều có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến chính sách tiền lương vì đây là căn cứ để thu, chi và thực hiện chế độ BHXH.
Nhưng trong báo cáo giải trình, tiếp thu của Chính phủ, nội dung này cũng chưa thống nhất và trong báo cáo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho thấy việc chuẩn bị chính sách này cũng còn nhiều bất cập.
 |
| Đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh:Quọchoi.vn) |
Cho đến nay chưa có báo cáo đánh giá đầy đủ tác động chính sách gửi đến đại biểu Quốc hội theo đúng Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bởi vì thực chất, chính sách này mới thật sự phát sinh từ 23/5/2024, bà Hoa Ry nêu.
“Tôi cho rằng việc sử dụng cũng như chính sách liên quan đến quỹ BHXH là vấn đề rất lớn nên việc thay đổi chính sách này không thể không lấy ý kiến rộng rãi người lao động trong bối cảnh cải cách tiền lương vì bình cũ, rượu mới”, vị đại biểu Bạc Liêu thể hiện chính kiến.
Do đó, bà Hoa Ry nhấn mạnh, không thể cứ cho rằng việc giữ nguyên Điều 62 - 63 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và hiện nay chuyển sang Điều 76 - 77 dự thảo mới thì không có tác động, như thế là hoàn toàn không chính xác. Vì, tiền lương, đã có sự thay đổi căn bản từ ngày 1/7/2224 và không rõ “mức tham chiếu” sẽ được xây dựng và tổ chức thực hiện như thế nào.
Mặt khác, theo đại biểu Hoa Ry, chính sách BHXH còn là sự chia sẻ giữa các thế hệ, không chỉ là nguyên tắc đóng - hưởng của mỗi cá nhân. Do đó, người đang làm việc đóng BHXH hôm nay, sẽ có tác động đến lương hưu của những người đã nghỉ hưu.
Sự chia sẻ giữa các thế hệ cần phải được quan tâm trong quá trình cải cách tiền lương để cho người đang làm việc và người nghỉ hưu không có khoảng cách quá xa về tiền lương, lương hưu và thu nhập theo quan điểm của Nghị quyết 28 về cải cách chính sách BHXH, bà Hoa Ry nói.
Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cho rằng, theo Nghị quyết số 27 của Trung ương khóa 12 về "cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp" mức lương cơ sở sẽ được bãi bỏ.
Do đó, không còn căn cứ để thực hiện điều chỉnh tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp, chế độ BHXH khác.
Vị đại biểu Thái Bình phân tích, “tiền lương do Nhà nước quy định sẽ tăng lên so với hiện hành và sẽ làm tăng chi phí ngân sách nhà nước, đóng BHXH cho những đối tượng này. Khi việc thực hiện chế độ tiền lương mới sẽ phát sinh chênh lệch khá lớn giữa lương hưu vào giữa người nghỉ trước và sau ngày 1/7/2024”.
Về đề xuất bổ sung quy định về khái niệm “mức tham chiếu” cho mức lương cơ sở, bà Dung nói cơ quan soạn thảo chưa đánh giá tác động đối với “mức tham chiếu” thật sự đầy đủ. Bên cạnh đó, các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động tự chủ cũng chưa có căn cứ để có thể áp dụng mức lương mới.
“Chính vì thế, chúng tôi cũng đề nghị cần thiết phải có thời gian và có đánh giá tác động đối với lĩnh vực này”, đại biểu Trần Khánh Thu nêu quan điểm.
Cạnh đó, vị đại biểu tỉnh Thái Bình băn khoăn, bên cạnh Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế cũng đang dự kiến sửa đổi và thảo luận để có căn cứ cân bằng đối với hai trụ cột an sinh xã hội, bảo hiểm y tế xã hội.
Vì thế, cần có thời gian đánh giá phù hợp đối với 2 dự thảo luật này. Ngoài ra, hiện nay đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đang đánh giá việc thực hiện các chính sách, cơ chế, pháp luật, trong đó có hoạt động tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ.
Từ phân tích trên, đại biểu Thu “đề nghị xem xét thông qua dự luật này tại kỳ họp thứ 8 để có thêm thời gian đánh giá sự ổn định cũng như đánh giá tác động thực tế của các chính sách cải cách tiền lương đối với chính sách BHXH cũng như các dự án luật liên quan đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, quyền lợi của người lao động trên cơ sở nguyên tắc đóng hưởng”.
Lùi thời điểm thông qua dự luật này đến kỳ họp thứ 8 cũng là quan điểm của đại biểu Hoa Ry và một số vị đại biểu khác.
