Siêu vùng du lịch sau hợp nhất tại Đông Nam Bộ - Bài 3: Tạo ‘bản giao hưởng’ du lịch bền vững

Định vị trung tâm liên vùng

Trong bức tranh phát triển chung, hơn bao giờ hết vùng Đông Nam Bộ cần một bản thiết kế hành động với tầm nhìn dài hạn, giải pháp cụ thể và quyết tâm chính trị đồng bộ.

Đây được xem là lối thoát khỏi những rào cản dai dẳng, là con đường đưa ngành du lịch cất cánh, đóng góp xứng đáng vào tăng trưởng bền vững của đất nước.

Theo ông Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia, điều kiện tiên quyết là xác định vị thế “trung tâm du lịch liên vùng” không chỉ của Việt Nam mà của cả ASEAN.

Nếu TP.HCM trở thành đầu mối trung chuyển quốc tế, Tây Ninh là trung tâm du lịch tâm linh, còn Đồng Nai phát triển không gian sinh thái, công nghiệp và làng nghề, toàn vùng sẽ hình thành “bản đồ trải nghiệm” rõ nét, hạn chế cạnh tranh nội bộ, gia tăng tính bổ trợ.

Ngành du lịch Đông Nam Bộ hướng tới trở thành thủ phủ du lịch bền vững hàng đầu Đông Nam Á.

Để cụ thể hóa tầm nhìn, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch đề xuất khung quy hoạch liên kết du lịch vùng giai đoạn 2025-2030 với ba mục tiêu: mỗi địa phương phát triển ít nhất một sản phẩm đặc trưng cấp quốc gia, hình thành tuyến trục trải nghiệm đô thị di sản, rừng nguyên sinh, không gian tâm linh, và kéo dài thời gian lưu trú bình quân khách quốc tế lên 5 ngày. Đây là bước nền quan trọng nâng sức cạnh tranh, thu hút dòng khách chất lượng cao.

Tiếp nối yêu cầu định vị rõ ràng vai trò kết nối liên vùng, hạ tầng được xem là yếu tố quan trọng quyết định thành công. Trong mọi cuộc khảo sát, hạ tầng luôn là câu hỏi lớn cản trở du lịch Đông Nam Bộ phát triển đồng bộ.

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm. Cao tốc Bến Lức - Long Thành dự kiến hoàn thành cuối năm 2025, rút ngắn thời gian di chuyển từ miền Tây về Đồng Nai và TP.HCM xuống dưới 90 phút.

Song song, sân bay quốc tế Long Thành đang được đẩy nhanh giai đoạn 1, hướng tới đón 25 triệu lượt khách mỗi năm.

Bên cạnh đó, tuyến metro TP.HCM - Biên Hòa - Tây Ninh sẽ được nghiên cứu, đồng thời nâng cấp bến tàu cao tốc và điểm đón khách quốc tế tại Cần Giờ và TP.HCM.

Ông Nguyễn Đăng Ninh - Chủ tịch Hội Du lịch Đồng Nai nhận Bằng khen do Hiệp hội du lịch Việt Nam trao tặng.

Ông Nguyễn Đăng Ninh - Chủ tịch Hội Du lịch Đồng Nai nhấn mạnh: "Hạ tầng không chỉ là đường sá mà còn là logistics, hệ thống thông tin, trạm dừng dịch vụ đạt chuẩn quốc tế. Chúng ta cần kiến tạo hành lang trải nghiệm xuyên suốt, bảo đảm mỗi hành trình liền mạch, không đứt mạch cảm xúc".
Xây dựng thương hiệu vùng và tạo bản sắc thống nhất

Sau hạ tầng, xây dựng thương hiệu vùng đồng bộ là nhiệm vụ cần thiết để định vị hình ảnh trên thị trường quốc tế.

Ông Nguyễn Đăng Ninh nhận định: “Đông Nam Bộ cần sớm có bộ nhận diện thương hiệu thống nhất. Thế giới không gọi tên từng tỉnh, mà nhận diện một tổng thể đa tầng với giá trị văn hóa, thiên nhiên và trải nghiệm đặc sắc.”

Từ ý tưởng đó, Cục Du lịch Quốc gia đã trình Chính phủ phê duyệt Chiến dịch truyền thông quốc tế 2025-2030, gồm bộ nhận diện “Southeast Vietnam - The Symphony of Nature and Culture”, sản xuất phim quảng bá trên CNN, Discovery, BBC, phát triển ứng dụng du lịch số tích hợp bản đồ, đặt tour, thanh toán điện tử và sàn thương mại điện tử quảng bá sản phẩm OCOP, quà lưu niệm đặc trưng.

Đồng thời, Trung tâm Điều phối Du lịch Liên vùng sẽ hoạt động theo cơ chế công - tư, làm đầu mối xúc tiến, điều phối dòng khách và truyền thông.

Bên cạnh đó, sản phẩm du lịch cũng là yếu tố giữ chân du khách lâu dài. Theo bà Huỳnh Phan Phương Hoàng - Phó Tổng Giám đốc Vietravel, xu hướng mới là “một chuyến đi - nhiều tầng trải nghiệm”. Du khách không chỉ ghé thăm phố thị TP.HCM, mà còn trekking rừng Đồng Nai, chiêm bái không gian tâm linh Tây Ninh.

Cao tốc Bến Lức - Long Thành và sân bay Long Thành dự kiến hoàn thành cuối 2025, sẽ rút ngắn thời gian từ miền Tây đến Đồng Nai, TP.HCM chỉ còn dưới 90 phút.

Chính phủ chỉ đạo mỗi tỉnh xây dựng ít nhất ba sản phẩm đặc trưng tập trung vào du lịch xanh, di sản và cộng đồng. Song song, khu vực sẽ phát triển các Khu du lịch sinh thái quốc gia tại hồ Trị An, rừng Mã Đà, núi Chứa Chan, hình thành Trung tâm Tâm linh - Văn hóa Núi Bà Đen, kết nối Tòa thánh Cao Đài, Củ Chi, Cần Giờ thành tuyến tour tôn giáo độc đáo. Mô hình “Holiday Road” trải nghiệm biển, rừng, phố dự kiến tạo khác biệt và tăng sức hấp dẫn.

Vừa qua, Bộ Khoa học - Công nghệ phối hợp cùng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch đã đặt mục tiêu đến năm 2030, tất cả điểm đến trọng điểm đều được gắn mã QR thông minh để du khách dễ dàng tra cứu thông tin; toàn bộ tour và dịch vụ sẽ tích hợp thanh toán không tiền mặt.

Đồng thời, nền tảng dữ liệu du khách ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ được xây dựng nhằm phân tích hành vi và tối ưu công tác tiếp thị.

Ông Lê Trương Hiền Hòa - Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM cho biết: “Chúng tôi đang phát triển Bản đồ du lịch số Đông Nam Bộ trên nền tảng ứng dụng điện thoại thông minh. Du khách chỉ cần vài thao tác đơn giản để tự thiết kế lịch trình, đặt dịch vụ và lưu giữ kỷ niệm chuyến đi.”

Nhân lực cũng được xác định là “xương sống mềm” của ngành du lịch. Thống kê cho thấy hơn 65% lao động chưa qua đào tạo theo chuẩn ASEAN.

Để khắc phục, Chính phủ yêu cầu mỗi địa phương xây dựng Học viện Du lịch - Dịch vụ, áp dụng tiêu chuẩn nghề nghiệp ASEAN và tổ chức các khóa đào tạo ngoại ngữ, công nghệ, kỹ năng quản trị trải nghiệm. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: “Nếu chỉ có cảnh đẹp mà thiếu đội ngũ chuyên nghiệp, không ai quay lại.”

Trên nền tảng hạ tầng và nhân lực, cơ chế thu hút đầu tư được coi là đòn bẩy then chốt. Trong giai đoạn 2025-2030, Đông Nam Bộ sẽ được miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án du lịch xanh, ưu tiên vay vốn từ Quỹ Phát triển Du lịch Quốc gia, áp dụng cơ chế một cửa xúc tiến đầu tư và hỗ trợ hoàn thiện hạ tầng phụ trợ hiện đại.

Tuy nhiên, giấc mơ phát triển không thể đánh đổi môi trường. Nếu đánh mất bản sắc sinh thái, chúng ta mất đi thứ duy nhất làm nên khác biệt. Bộ Nông nghiệp - Môi trường cũng yêu cầu tất cả dự án phải kèm kế hoạch bảo vệ sinh thái dài hạn, bảo tồn nghiêm ngặt Hồ Trị An, rừng Cát Tiên, Cần Giờ và lộ trình giảm nhựa dùng một lần.

Nếu toàn vùng cùng nhìn về một hướng, đặt lợi ích chung lên trên toan tính cục bộ và kiên trì nuôi dưỡng trải nghiệm xứng tầm quốc tế, Đông Nam Bộ hoàn toàn có thể vươn lên trở thành thủ phủ du lịch bền vững hàng đầu Đông Nam Á một “bản giao hưởng” hài hòa giữa biển, rừng, phố, tâm linh và con người, khẳng định đẳng cấp Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.