Rộ ảnh cưới bằng AI: Lợi bất cập hại

Chỉ vài cú nhấp, bộ ảnh cưới nhanh chóng được tạo ra. Ảnh chụp màn hình

"Cưới" trong vài cú nhấp

"Chưa có người yêu cũng có ảnh cưới", "Cưới AI trước, cưới thật tính sau" – hàng loạt chú thích hài hước xuất hiện dày đặc trên TikTok, Facebook, Instagram, kèm theo những bộ ảnh cưới lung linh được tạo bằng Xingtu – một ứng dụng chỉnh sửa ảnh phát triển tại Trung Quốc.
"Lúc đầu mình làm cho vui, nhưng đăng ảnh ai cũng bất ngờ vì trông thật quá.

Thậm chí bạn bè tưởng mình cưới thật!", Thảo Nhi (22 tuổi, sinh viên đại học tại Hà Nội) chia sẻ.

Cô dùng app tạo ảnh cưới với người yêu bằng AI, nhưng chỉ xem như một kỷ niệm vui trên mạng.

Các ứng dụng này hoạt động đơn giản: người dùng tải lên vài tấm ảnh chân dung, chọn phong cách (cô dâu, chú rể, concept Hàn Quốc, châu Âu...), hệ thống sẽ tự động tạo ra ảnh cưới giả lập với ánh sáng, trang phục, hậu cảnh chỉn chu không kém gì chụp thật.

Không ít người còn sử dụng ứng dụng này để "troll" bạn bè hoặc ghép ảnh với người nổi tiếng, tạo nên các bộ ảnh cưới "ảo" mang tính giải trí cao.

Tuy nhiên, bên cạnh tính vui nhộn và lan tỏa nhanh chóng, trào lưu này cũng đặt ra nhiều lo ngại liên quan đến quyền hình ảnh, đạo đức công nghệ và mức độ an toàn dữ liệu cá nhân – đặc biệt khi AI ngày càng tiến gần khả năng giả mạo hình ảnh và giọng nói người thật.

Niềm vui ảo tiềm ẩn nguy cơ thật

Dù chỉ là trào lưu mạng, song nhiều chuyên gia công nghệ cảnh báo, việc sử dụng ảnh cá nhân để tạo ảnh cưới AI tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng nếu người dùng không hiểu rõ bản chất công nghệ hoặc lựa chọn nền tảng không uy tín.

"Đầu tiên, nguy cơ về việc các ứng dụng không minh bạch sẽ ăn cắp dữ liệu cá nhân, sử dụng khuôn mặt và hình thể của người dùng cho các mục đích thương mại phi pháp là rất rõ ràng và được nhiều chuyên gia cảnh báo", Ông Nguyễn Phong Anh, chuyên gia về AI, chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông cũng cảnh báo: "Tuy nhiên tôi muốn nói từ góc độ tâm lý thì khi một người có quá nhiều hình ảnh hóa thân AI, người đó có thể sẽ bị lẫn lộn ký ức khi về già.

Đây là một hiện tượng tâm lý thường thấy, giống như chúng ta tưởng rằng chúng ta nhớ như in về tuổi thơ, nhưng thực ra tất cả ký ức đó đều là do bố mẹ kể quá nhiều khiến chúng ta tưởng tượng ra ký ức đó.

Sau nhiều năm nhìn lại, có thể chúng ta sẽ bị nhầm lẫn giữa ảnh thật và ảnh AI tạo của chính mình.

Sẽ có lúc chúng ta nghi ngờ liệu bức ảnh này của mình là thật hay là giả.

Thứ hai, điều gì xảy ra khi ảnh cưới thật lại không nhiều like, không nhiều comment bằng ảnh cưới giả.

Khi hình ảnh khuôn mặt thật của bạn không được ưa thích bằng khuôn mặt qua chỉnh sửa AI.

Rất nhiều bạn trẻ đã bị rối loạn tâm lý vì hằng ngày phải cố gắng tạo ra phiên bản lý tưởng hóa của chính mình trên các mạng xã hội.

Dùng ảnh AI để cho vui thì không có vấn đề gì, nhưng khi bạn nhìn ảnh AI tạo ra rồi bất mãn với cơ thể của mình thì vấn đề không còn vui nữa.

Thứ ba, đi chụp một bộ ảnh cùng người yêu, cùng bạn bè là một trải nghiệm vui mà ảnh AI không thay thế được.

Giá trị của việc đi chụp ảnh không chỉ dừng lại ở bức ảnh mà còn nhiều ý nghĩa trong trải nghiệm, những thứ mà AI chưa thể thay thế được".

Luật chưa theo kịp công nghệ

Trao đổi với chúng tôi, luật sư Vũ Cao Tiến thuộc Công ty TNHH Luật Đông Tây - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết, dưới góc độ giải trí, nghệ thuật trào lưu sử dụng công nghệ AI để tạo ảnh cưới cho cá nhân hoặc dùng hình ảnh cá nhân để "ghép đôi" với người hâm mộ, người nổi tiếng tạo sự mới mẻ, thỏa mãn niềm yêu thích xuất phát từ nhu cầu cá nhân.

Tuy nhiên, dưới góc độ pháp lý, người dùng AI cần phải lưu ý một số vấn đề để tránh sử dụng hình ảnh cá nhân hoặc của người khác bừa bãi, gây hiểu nhầm, thậm chí là vi phạm pháp luật.

Luật sư Vũ Cao Tiến (Công ty TNHH Luật Đông Tây). Ảnh: NVCC

"Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể đối với việc sử dụng công nghệ AI trong tạo hình ảnh cá nhân hay sử dụng AI để tạo ảnh cưới, ảnh ghép đôi với người nổi tiếng. Tuy nhiên, tại một số văn bản quy phạm pháp luật hiện nay có quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh (quyền nhân thân), cụ thể tại khoản 1 Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình và việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Trong trường hợp việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Theo quy định của Luật An ninh mạng 2018 có quy định về cấm sử dụng không gian mạng để xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, trong trường hợp này ta có thể hiểu bao gồm cả việc sử dụng hình ảnh của cá nhân vào mục đích không hợp pháp", ông Tiến nói.

Tóm lại, quyền của cá nhân đối với hình ảnh được pháp luật quy định, bảo vệ. Nếu cá nhân, tổ chức nào khác muốn sử dụng thì phải xin phép, trừ trường hợp không cần có sự đồng ý theo quy định của pháp luật.

Trí tuệ nhân tạo là "sản phẩm" khoa học tiên tiến của con người, tuy nhiên việc sử dụng cần đúng mục đích, phù hợp đạo đức và không được trái quy định của pháp luật, không được sử dụng để nhằm xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Nếu vi phạm phải chịu các chế tài theo quy định của pháp luật.

Sự bùng nổ của trào lưu ảnh cưới AI phản ánh phần nào sức hút của công nghệ đối với giới trẻ hiện nay – nơi mà mọi khoảnh khắc, cảm xúc đều có thể được tạo dựng nhanh chóng bằng công cụ ảo. Thế nhưng, trong thời đại mà dữ liệu cá nhân trở thành tài sản số quý giá, mỗi hành động trên không gian mạng đều cần sự cân nhắc.

Trào lưu này không xấu. Ngược lại, nó cho thấy khả năng sáng tạo, giải trí và tiếp cận công nghệ của người dùng. Tuy nhiên, người dùng cần tỉnh táo và nhận thức rõ: đây không chỉ là cuộc chơi hình ảnh, mà còn là "cuộc đánh đổi dữ liệu" với hệ lụy dài hạn.

Ảnh có thể ảo, nhưng rủi ro là thật. Khi công nghệ đi quá nhanh, điều người dùng cần giữ lại là ý thức – hiểu biết – và giới hạn.